Buurtschap ‘It Utein’

Geplaatst op door

Eigenlijk is ‘It Utein’ niet meer dan een smalle landweg ten noordwesten van Oudega (gemeente Smallingerland), waar twee auto’s elkaar alleen kunnen passeren door aan weerszijden gebruik te maken van  de berm. Google Maps kent ‘It Utein’ niet, daar staat de buurtschap te boek als ‘Uiteinde’: https://goo.gl/maps/HhiWM …

150527-1255x

Zodra je vanaf de westelijke kant de bebouwing nadert, maakt een bord duidelijk dat het hier gaat om een buurtschap bestaande uit een handvol boerderijen en enkele huizen …

150527-1257x

Tijdens de aanleg van nieuwe asfaltwegen in het kader van de ruilverkaveling Garijp-Wartena werd bij It Utein in oktober 1965 relatief veel 13de en 14de eeuws aardewerk gevonden, dat duidt op een zeer intensieve bewoning in die tijd. Men mag bijna spreken van een klein dorp in aanleg tussen It Utein en de Opperbuorren. Maar door nog niet bekende oorzaak werd die plek eind 14de eeuw verlaten. Werd het veen te nat? Was het niet meer rendabel genoeg om er te wonen? Zijn er andere dingen gebeurd? Het zijn allemaal openstaande vragen ***  …

150527-1301x

Ook op een plaats waar men het eerst niet zo zou vermoeden, werden in mei 1966 de resten van een middeleeuwse vervenershut gevonden. Zelfs 12de en 13de eeuwse scherven werden aangetroffen en een aslaag, wat duidt op het voorkomen van een vuurhaard *** …

150527-1302x

Ik maak vooral in het voorjaar graag eens een ritje over It Utein vanwege de weelderige bermen en de kruidenrijke weilanden aan weerszijden van de weg, waar eigenlijk altijd wel paarden te zien zijn. Hier trof ik ook het paard (c.q. de pony) en het veulen aan, dat hier gisteren te zien was …

150527-1308x

Morgen meer …

*** Bron: Vroegste geschiedenis van Smallingerland tot ca 1500.

30 gedachten over “Buurtschap ‘It Utein’”

  2. Veennederzettingen werden doorgaans verlaten omdat de grond te nat onder de voeten werd. Door het gruppelen en ontwateren voor de landbouw, trad nauwelijk oxydatie van het veen op, waardoor het maaiveld verlaagde en vernatte. Dan ging men opnieuw gruppelen, met als gevolg verdere bodemdaling enz. enz.

    Geliked door 1 persoon

  4. It Utein, het uiteinde, ja het lijkt me het uiteinde te zijn van een wereld…Je hebt zo een plaats in Schotland die Ulapool heet, het is ook het uiteinde van de wereld. Lijkt een beetje op mekaar met die U. Interessante log over die vondsten en prachtige landschappen.

    Geliked door 1 persoon

    • De foto’s op mijn blog zijn niet altijd maatgevend voor het actuele weer, Ria, de foto’s in dit logje heb ik in mei op verschillende dagen gemaakt.
      Wat het actuele weer betreft: vanmorgen hadden we een heerlijk zonnetje en rond de middag hadden we warempel een temperatuur van 20 graden, zodat eindelijk eens lekker in de tuin op het terras heb kunnen lunchen. Het was alleen jammer dat de naar noord draaiende wind aan het begin van de middag alweer zorgde voor wolken en lagere temperaturen.

      Like

  9. Mooi Jan! Hier ben ik als buurtschappoloog natuurlijk blij mee. Zowel qua beeld als qua tekst. Dat geschiedenisverhaal kende ik nog niet. Zo zie je maar weer dat ook over ieniemienie buurtschapjes vaak meer te vertellen valt dan men op het eerste gezicht zou denken als je er zo doorrijdt. Die site over geschiedenis van Smallingerland kende ik ook nog niet, dus heb ik nu ook naar gelinkt.

    Gelukkig heeft It Utein plaatsnaambordjes, in tegenstelling tot bijv. de NO buur-buurtschap Opperbuorren, nota bene zo’n grote metropool dat die verdeeld is in Opperbuorren-East en Opperbuorren-West. 🙂 Ik had nog geen homepage van It Utein (moet een heel bosje buurtschappen nog doen), maar heb die n.a.v. dit bericht natuurlijk gelijk aangemaakt: http://www.plaatsengids.nl/beta/it-utein

    Geliked door 1 persoon

    • Ik had al zo’n vermoeden dat dit je wel aan zou spreken. 🙂
      Overigens heb ik altijd gedacht, dat er sprake is van een buurtschap als er officiële witte borden met blauwe letters staan, maar schijnt dus niet zo te zijn …
      Je had al een mooi winters plaatje van It Utein, zag ik op je site.

      Like

      • Het is een complex verhaal. Een buurtschap is in ieder geval een buurtschap als er borden staan, maar bij de helft van de 4.000 buurtschappen (zoals bij het idyllische Commissiepolle 😉 ) staan nog altijd helaas geen borden. En ik zal niet rusten voor die er wél staan 🙂 Als je precies wilt weten waarom ik dat vind en hoe die vork verder in de steel zit, kun je dat hier lezen: http://www.plaatsengids.nl/beta/kennisbank/wat-een-plaats-en-welke-soorten-plaatsen-zijn-er

        Qua winters plaatje: een mijner relaties reist al sinds 2008 het hele land door om foto’s te maken van alle ca. 4.500 plaatsnaamborden (en als die er niet blijken te zijn: richtingwijzers, straatnaambordjes e.d.). Hij is inmiddels compleet en houdt dat ook bij. En ik mag die dankbaar gebruiken om in ieder geval per plaats vast een afbeelding te hebben. En om zo nodig te bewijzen dat de plaats überhaupt bestaat en hoe ie heet en (tegenwoordig) ter plekke gespeld wordt. De topodienst-atlassen lopen daar soms, begrijpelijk, bij achter. Vermoedelijk heeft It Utein pas vrij recent die bordjes gekregen, waardoor in de atlas – en daarmee op Google Maps – nog Uiteinde staat, op zich een logischer naam omdat de dorpsnamen in Smallingerland officieel NL-talig zijn, maar buurtschappen trekken zich daar soms niets van aan en kiezen soms voor de FR naam op hun bordjes (in dit geval wel weer logisch omdat ook de straatnaam Utein is). Immers wettelijk is er toch geen impact in tegenstelling tot bij de dorpsnamen.

        Geliked door 1 persoon

      • Dag Jan, ik wil even melden dat we zojuist gereed zijn gekomen met het aanmaken van homepages voor alle 6.500 plaatsen (steden, dorpen en buurtschappen) in ons land. Dit aan de hand van de provincie-atlassen schaal 1:25.000. De laatste provincie die we nog moesten doen, Fryslân, is zojuist ook gereed gekomen. Dus we hebben nu ook een homepage van bijv. Opperbuorren https://www.plaatsengids.nl/opperbuorren en zo nog enkele in de buurt die geen bordjes hebben maar wel als buurtschap en dus woonplaats/plaatsnaam in de atlassen staan. Erg consequent zijn ze vaak niet op gemeentelijk niveau, want bijv. Middelbuorren heeft wél bordjes: http://borden.plaatsengids.nl/pgemSmallingerland.html#qmidbuo . Waarom Opperbuorren dan níet… En de atlassen missen er hier en daar ook nog wel een paar, maar dat zijn incidenten, die komen in de loop van de tijd nog wel boven water.

        Like

  14. Zo’n boeiende voorgeschiedenis, die eigenlijk slechts vragen oproept.
    Maar het is een heerlijke plek, en moeder en veulen – gisteren uitgebreid geportretteerd – waren hartveroverend.
    Hartelijke groet, Zem.

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.