Enige tijd geleden heb ik hier al eens iets geschreven over de maatregelen die bij de vernieuwing van de autoweg N381 van Drachten tot de Drentse grens worden genomen t.b.v. overstekende dieren. Zo worden er twee ecologische bruggen, twintig ecoduikers, elf dassentunnels, acht hop-overs voor vleermuizen, dertien kleine faunatunnels, vijf zandruggen voor de das en drie poelen voor de poelkikker aangelegd. Bovendien worden er dassenrasters aangelegd. En vanwege recent gevonden sporen van de otter, worden er nog een aantal extra duikers aangelegd …
Vandaag wil ik het eens hebben over de maatregelen die worden genomen voor onze kleine donkere vriendjes van de duisternis, de vleermuizen. De nieuwe N381 doorsnijdt op een aantal plaatsen boomwallen, en daarmee wordt een aantal vliegroutes van de vleermuis doorsneden. Het diertje gebruikt zijn sonar om de weg te vinden en is daarvoor afhankelijk van de kruinen van de bomen. Als er ineens een gat van meer dan vijftien meter valt, kan de vleermuis verdwalen of aangereden worden …
Eén van die vliegroutes loopt vlak ten noorden van de Peelrugtunnel over en langs de bomen die daar de Heechfeanswei flankeren. Het gapende gat dat door de N381 wordt veroorzaakt is mooi te zien op de eerste twee foto’s. Door vanaf de Peelrug wat in te zoomen, is te zien dat er ‘iets’ tussen de bomen in staat …
Tijd om dat eens aan een nadere inspectie te onderwerpen. Daarvoor slaan we vanaf de Peelrug het nu doodlopende weggetje de Heechfeanswei in …
Na pakweg 250 meter staan we aan het eind van de weg. Hier vandaan valt dat ‘iets’ weg tegen de bomen aan de overkant van de weg …
Door het doodlopende weggetje even te verlaten en een stukje door het land te lopen, wordt er een paal met daarop een pompeblêd zichtbaar. Op de plek waar de nieuwe N381 de oude Heechfeanswei kruist, staat een 7 m hoge paal in de middenberm. Bovenop de paal prijkt een groot pompeblêd van cortènstaal, waarin de vormen van een vleermuis en een pijl zijn uitgesneden …
Deze 7 meter hoge hop-over voor vleermuizen is ontworpen door leerlingen van de school ‘De Tjongerwerven’, en zij mochten maandagochtend 24 augustus dan ook de laatste bouten aan de 7 meter hoge hop-over in de middenberm van de nieuwe N381 vastdraaien …
Kijkend naar dit informatieve filmpje van Bureau Altenburg en Wymenga lijkt deze hop-over me eerlijk gezegd wat aan de iele kant, maar er zal ongetwijfeld over zijn nagedacht: Hop-overs voor vleermuizen …
Afanja's Weblog 
Dit is ook nog leuk! Dit filmpje toont het gebruik van een dassentunnel in een maand tijd. De tunnel wordt bijna iedere nacht gebruikt en vaak meerdere keren per nacht.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi!
LikeLike
Dat klopt, er zit daar folie in de grond om de tunnel waterdicht te maken waardoor de er geen bomen naast de tunnel kunnen worden geplant. Er is aan weerszijden bos aangeplant waardoor er straks weer een natuurlijke hop-over zal ontstaan. De tunnel zelf is voorzien van een stobbenrij en dynamische verlichting die pas aan gaat als er een auto of fiets aan komt. Daarom kunnen vleermuizen ook de tunnel gebruiken om de weg te passeren. We zien vaker dat onverlichte tunnels door vleermuizen worden gebruikt.
Nog een weetje: Ik heb net uitgerekend dat er gemiddeld 23 vleermuizen per uur over de hopovers gaan. Niet slecht toch?
LikeGeliked door 1 persoon
Nogmaals bedankt. Ik heb de bouw van de Peelrugtunnel van begin tot eind gevolgd, en ik blijf ook de ontwikkelingen op de korte termijn nog wel volgen. Toevallig ben ik er vanmorgen nog langs gekomen om te bekijken hoe de stobbenwal zich heeft gesetteld, maar het was me te slecht weer tijdens een dikke bui. Ik kom er binnenkort nog wel(op) terug.
Die score van 23 vleermuizen per uur bij de hop-overs lijkt me helemaal niet gek, dat maakt het de moeite waard!
LikeLike
Wat een leuk blog!
Ik ben de bedenker van deze hopovers en kan daarom nog wel een paar antwoorden te geven:
-Vleermuizen worden wel degelijk aangereden (weet ik uit eigen ervaring). Je merkt het nauwelijks. Omdat ze maar 5 gram wegen is het verschil tussen een grote kever en een vleermuis moeilijk te onderscheiden. Omdat ze zo klein zijn zie je ze ook niet gemakkelijk liggen en zijn bovendien na een paar dagen al bijna vergaan.
-Er is langs de N381 gekozen voor een kunstboom omdat een echte boom in de middenberm niet veilig is. Deze kunstboom heeft een kreukelzone als het ware. Wanneer de kunstboom wordt aangereden versplintert hij. Wel zo veilig voor de automobilist.
-De kosten van dit soort maatregelen zijn niet groot. Zeker niet als het wordt vergeleken met de totale kosten van zo’n weg, dan is het peanuts. Als we daarbij in acht nemen dat vleermuizen ons jaarlijks voor honderden miljoenen aan landbouwschade behoeden door de miljarden schadelijks insecten die ze verorberen, dan is de rekensom snel gemaakt. Zo’n hopover heeft zichzelf snel terugverdient!
Inmiddels weten we ook dat de hopovers werken: http://www.burobakker.nl/grootoorvleermuis-gebruikt-hop-over-n381/
LikeGeliked door 1 persoon
Dank voor deze aanvullende reactie, Rudmer.
Wat ik alleen niet zo goed begrijp, is dat er bij de Heechfeanswei een hop-over is geplaatst, maar 300 m naar het zuidoosten bij de tunnel in de Bij de Leijwei/Peelrug niet, terwijl daar tijdens de bouw van de tunnel wel grote schermen voor de vleermuizen stonden. Het zou mooi zijn, als je daar je licht ook nog even over kunt laten schijnen. 🙂
LikeLike
Wat een prachtige manier om kinderen bij de natuur te betrekken. Klein bladje maar opgezwollen borsten van trots schat ik in
LikeGeliked door 1 persoon
interessant verhaal, Jan, dankjewel
LikeGeliked door 1 persoon
Het genoegen was geheel mijnerzijds, Margriet. 🙂
LikeLike
Mooi informatief logje.
Een grote boom inclusief kruin lijkt me inderdaad wat meer gewicht in de schaal leggen dan deze kale “boomstam”. Er is vast over nagedacht en onderschat de sonar van de vleermuizen niet.
Ik vind het wel een heel mooi ontwerp. Zal het niet teveel afleiden voor de langsrijdende automobilisten?
LikeGeliked door 1 persoon
We zijn er vanmiddag voor het eerst samen langs gereden. Het is omdat ik weet waar ze staan, maar de doorsnee automobilist ziet ze waarschijnlijk niet eens, omdat de borden parallel aan de weg zijn uitgelijnd. Achter het stuur appen is gevaarlijker!
LikeLike
Jij volgt alles goed op Jan dus als het niet werkt en er hier en daar dode vleermuizen liggen horen we het zeker van U.Ik ben voor de natuur dat weet je maar als men nu ook eens zoveel zou doen door kinderen op de weg naar school te beschermen zou ik daar ook heel blij om zijn maar dat is andere koek.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat beschermen van kinderen op de weg naar school begint meestal bij de ouders zelf, Marylou. Je moet eens zien wat voor rijen auto’s er ’s ochtends bij de scholen staan omdat kinderen ermee naar school worden gebracht. En dan heb ik het niet over het platteland, waar het vaak niet anders kan, maar gewoon over de stad.
LikeGeliked door 2 people
Hier een goed artikel over de verkeersveiligheidsaspecten rond scholen (waar idd voor een groot deel de ouders met hun auto’s debet aan zijn, net als dorpen en wijken waar de inwoners schande roepen over te hard rijden, en waar de inwoners bij metingen dan voor een groot deel zelf schuldig aan blijken te zijn…). Over de bedreigingen, de kansen en oplossingen, die in deze casus in Hoorn concreet zijn uitgewerkt: http://www.binnenlandsbestuur.nl/ruimte-en-milieu/kennispartners/arcadis/verkeerschaos-rondom-scholen-kan-echt-veel-minder.9467069.lynkx
LikeGeliked door 1 persoon
De vleermuizen hoppen hier zonder borden. 😄😄😄
LikeGeliked door 1 persoon
That is a very thoughtful concept!
LikeGeliked door 1 persoon
Er wordt in ieder geval rekening gehouden met de dieren voor zover dat mogelijk is. Daar werd vroeger niet over nagedacht.
LikeGeliked door 2 people
een hop-overs voor vleermuizen…ik had er nog nooit van gehoord Jan..
wat zouden vleermuizen van zo’n bord denken ?
groeten
LikeGeliked door 1 persoon
Ecologische bruggen, ecoduikers, dassentunnels, hop-overs voor vleermuizen, faunatunnels, zandruggen en poelen.
Niet bepaald onaanzienlijke extra kosten Jan. En we blijven maar wegen bouwen om de toenemende belasting van de wegen op te vangen. Kunnen we niet beter de minimumleeftijd voor het behalen van een rijbewijs verhogen en levensgevaarlijke piloten van 80+ van de weg halen ?
LikeGeliked door 1 persoon
Whahahaa … voor beide voorstellen valt wel iets te zeggen, Henk … 😉
Maar dan blijven we nog met het probleem zitten dat er tientallen erg gevaarlijke gelijkvloerse kruisingen in de weg van Drachten naar Emmen liggen. Ik ben ook niet zo’n voorstander van overal maar extra asfalt, maar ik vind dit -misschien wel juist door al die extra voorzieningen- een goed te verdedigen investering.
LikeGeliked door 1 persoon
Tja, ….wat moeten we hierover denken……
Voor de rest zijn het wel allemaal mooie initiatieven die tunnels, bruggen en duikers.
LikeGeliked door 1 persoon
Bats? I love the photo of the meandering road through the trees.
LikeGeliked door 1 persoon
Yes, Brab, bats! This big sign is placed at a spot near a new highway where bats used to fly over the trees. They have to cross the new road now, the sign must help to keep them on the right track with their sonar.
LikeLike
Dank voor dit, dankzij jouw nietsontgaande scherpe oog, lesje natuureducatie! Ik had nog nooit van een hop-over voor vleermuizen gehoord, en dat geldt vast voor vele in dit kader onwetenden met mij. Daarom heb ik er een verhaaltje over geschreven op http://www.plaatsengids.nl/hoornsterzwaag (waar dit geografisch nog nét onder valt) en gelinkt naar jouw pagina alhier op http://www.plaatsengids.nl/kennisbank/faunapassage , vanwege je mooie opsomming van de reeks faunapassage-maatregelen die in het kader van dit project zijn uitgevoerd om de betrokken diersoorten een veilige oversteek te bieden.
LikeGeliked door 1 persoon
Het was me een genoegen om weer wat bij te kunnen dragen.
LikeGeliked door 1 persoon
Nog nooit gehoord dat er ook maar één vleermuis aangereden werd. Ook nog nooit eentje als roadkill langs de weg zien liggen. Dankzij die sonar zien ze vrachtwagens etc. heus wel aankomen, volgens mij.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat ze aangereden zouden worden door vrachtwagens, lijkt mij ook wat overdreven. Ik heb eigenlijk meer het idee dat ze van koers af raken en gaan dwalen als er plotseling een gat in een bomenrij ontstaat. Maar ja, ik heb er niet voor doorgeleerd …
LikeLike
En nu maar hopen dat vleermuizen borden kunnen lezen… .
LikeGeliked door 2 people