Het hoogwater-kanon

Gisteren schreef ik al kort iets over de dijkdoorbraken en overstromingen, die er in vroeger jaren met een zekere regelmaat plaatsvonden langs de Zuiderzeekust. Als getuige daarvan zijn er op diverse plaatsen langs de oude zeedijk tussen het huidige Overijssel en Flevoland nog altijd kleine en grotere waterpartijen te zien. Deze zogenaamde kolken zijn de overblijfselen van dijkdoorbraken. Aan de zuidkant van het voormalige Zuiderzeedorp Blankenham kwamen we dinsdag langs één van de grotere kolken …

160503-1424x

In 1776 en 1825 vonden twee grote overstromingen plaats, die grote vernielingen aanrichtten langs de kust van Overijssel en zuidwest Fryslân. In de winter van 1825 was er een combinatie van een noordwester storm, springtij en een hoge waterstand van rivieren en Zuiderzee. In de nacht van 3 op 4 februari kwam het water zo opzetten, dat het in Lemmer door verscheidene straten en stegen spoelde. ’s Avonds om zes uur waren mijn geboortedorp Echten en Oosterzee door het water helemaal van de buitenwereld afgesloten. Tussen Lemmer en Schoterzijl waren verscheidene doorbraken, waarvan men een gedeelte nu nog in het landschap kan terugvinden. De zeedijk bij Blankenham bezweek op zes plaatsen, zodat het veen- en moerasland bij Giethoorn en de Weerribben geheel blank kwam te staan. Boerderijen en huizen werden ondermijnd of stortten in, en bruggen en dammen spoelden weg …

160503-1426x

Om voor toekomstige rampen gewaarschuwd werden er tussen Vollenhove en Kuinre een aantal kanonnen geplaatst. De kanonnen werden bediend door leden van de dijkwacht. De kanonniers dienden bij dreigend hoog water de bevolking te waarschuwen, door eenmaal een schot af te vuren. Tweemaal betekende een dreigende dijkdoorbraak en driemaal betekende ‘wegwezen, want de dijk is doorgebroken’. In 1928 schoot de kanonnier van der Linde voor het laatst met dit kanon …

160503-1403x

Bij Blankenham werden twee kanonnen gestationeerd, één van die kanonnen staat nog steeds aan de Blokzijlerdijk. Het kanon, een zogenaamde twaalfponder van gietijzer, is in 1817 gegoten in de Lambert Sevart wapenfabriek in Luik. Het tweede kanon is door het Waterschap Vollenhove aan Museum Schokland geschonken …\

160503-1407x

Bron: De ramp van 1825

19 gedachten over “Het hoogwater-kanon

  1. Een kanon als waarschuwingsmiddel kende ik niet, interessant verhaal … echt geschiedenis. Het zal flink zwaar zijn, zo’n gietijzeren ding. Die houten wielen zijn ook zo’n dingetje uit de geschiedenis en die vind ik ook mooi. Dat ze zo’n gewicht kunnen dragen verbaasd me wel … Na die vele vele jaren.

    Geliked door 1 persoon

  2. Die stormvloed van 1825 had het volgende jaar nog invloed. De mug die malaria met zich mee draagt, gedijt namelkijk heel goed in brak water. In 1826 was er als gevolg daarvan een malaria-explosie die in Groningen zeer veel mensen het leven kostte, de zogenaamde ‘Groninger ziekte’.

    Geliked door 1 persoon

  3. Ik wist al iets over dit fenomeen na mijn bezoek aan Schokland alwaar ik dergelijk kanon fotografeerde. In die tijd waren er nog geen sirenes en alerts. Na drie knallen kon je dus rennen voor je leven. Mooie reportage Jan

    Geliked door 1 persoon

  4. Zowel de blog van gisteren als die van vandaag zijn bijzonder leerzaam. Die kolken als resten van flinke, soms vernietigende overstromingen. Je kunt de geschiedenis zo gewoon van het landschap aflezen.
    Heel boeiend. En dat waarschuwingskanon…
    Mooie post met mooie foto’s, Jan.

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.