“Het is een plek waar je af en toe de stilte kunt horen,” schreef boerin Hendrika gisteren in reactie op ‘Kunst achter de wringe’. Dat is mij indertijd eerlijk gezegd niet echt opgevallen. Slechts enkel honderden meters verderop aan dezelfde weg was dat die dag wel zeker het geval. Bij de voormalige Joodse begraafplaats van Dalen werd de stilte slechts verbroken door het gekwinkelier van vogels en het geritsel van bladeren aan de omringende bomen en struiken …
Toen zich in het begin van de achttiende eeuw enkele joodse gezinnen in Dalen gevestigd hadden, kochten zij buiten het dorp een stukje grond voor de aanleg van een eigen begraafplaats. In verband met de door Ezechiël uitgesproken profetie (Ezechiël 37!), dat alle overleden joden eens lijfelijk uit hun zouden worden opgewekt om naar Israël terug te keren, was het zeer belangrijk, dat de graven de eeuwen door onberoerd zouden blijven. Vandaar de verwerving van de begraafplaats in eigendom …
Toen de joodse gemeente van Coevorden in 1768 de beschikking kreeg over een eigen synagoge met begraafplaats, bezochten de Daler Joden hier voortaan de diensten en werden er ook begraven. De Daler begraafplaats raakte hierdoor buiten gebruik, maar bleef in overeenstemming met de joodse regels tot op de dag van vandaag onaangetast aanwezig …
Het aantal joden in Dalen was nooit groot. In 1942 bedroeg het 16 personen, waarvan er dertien werden weggevoerd en vermoord. Hun namen zijn te lezen op het bovenstaande plaquette op een gedenksteen bij de begraafplaats …
Op de begraafplaats staat slechts één grafsteen, die van Samuel Visser. Hij overleed in 2001 en werd dus pas na de restauratie van de begraafplaats begraven. Hoeveel mensen hier in totaal zijn begraven en wat er met de andere grafstenen is gebeurd, is niet bekend …
Informatie: Wikipedia en online begraafplaatsen
Het hekwerk is een donatie van Sam Visser. Hij heeft toestemming gekregen om daar begraven te worden. Ieder jaar is op 4 mei rond 18.30 uur een korte plechtigheid en komt een schoolklas bloemen leggen, zo krijgt de jonge generatie ook een stuk plaatselijke geschiedenis mee. In oktober j.l. zijn stolpersteine in het dorp onthuld – https://www.coevordenhuisaanhuis.nl/nieuws/regio/510883/onthulling-stolpersteine-besluit-indrukwekkende-bijeenkomst.html Er zijn overigens 14 – en niet 13 – Joodse mensen gedeporteerd en niet teruggekeerd. Een van de gedeporteerden had een huishoudster in dienst, ook zij is in een kamp omgekomen.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank voor deze lezenswaardige aanvulling. Over het aantal gedeporteerden moeten de bronnen dan hier en daar worden aangepast, denk ik, zie b.v. https://nl.wikipedia.org/wiki/Joodse_begraafplaats_(Dalen) en ook op de steen op de begraafplaats, staan maar 13 namen …
LikeLike
Mooi zo in zwart/wit Jan. Hier in Borger is het ook zo’n vredige plek
LikeGeliked door 1 persoon
Belangrijkste verschil is dat de begraafplaats bij Borger toch wat groter is, denk ik …
LikeLike
Mooie serie Jan en heel toepasselijk in zwart wit uitgevoerd.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi Jan zoals je deze bijzondere plek met woord en beeld hier hebt weergegeven.
Je omzetting naar zwart/wit is hierbij goed gekozen.
LikeGeliked door 1 persoon
Slechts 1 grafsteen, wat jammer. Doorgaans zie op joodse begraafplaatsen mooie oude grafstenen in het Hebreeuws. Toch mooi dat de plek behouden is.
LikeGeliked door 1 persoon
Indrukwekkend. Mooi in zwart wit.
LikeGeliked door 1 persoon
Een stilte plek…mooi zwart/wit gehouden….laat ze rusten in vrede…
LikeGeliked door 1 persoon
Een historische mooie stilte plek Jan .
Prachtig de Z/W foto’s bij het verhaal…..
Groetjes
LikeGeliked door 1 persoon
indrukwekkende plek hé Jan, mooi om te zien… serene rust zal er hangen..
❤
LikeGeliked door 1 persoon
Black and white is quite appropriate for these shots, Jan.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooie foto’s in stemmig zwartwit, en het hekwerk laat aan duidelijkheid niets te wensen over. In mijn geboortedorp is ook een historische Joodse begraafplaats. Wat daar vooral opvalt is de hoogte van de grafzerken
LikeGeliked door 1 persoon
triest
LikeGeliked door 1 persoon
Het zet me aan tot nadenken…
LikeGeliked door 1 persoon
Kwam een keer in Friesland op kleine begraafplaats met klokkenstoel en daar lagen mijn betovergrootmoeders, heel bijzonder
LikeGeliked door 1 persoon
Wat een mooi log Jan en passend dat het ij zwart wit is
LikeGeliked door 1 persoon
een indrukwekkend logje Jan
dat je terecht in zw brengt
om stil van te worden
groeten
LikeGeliked door 1 persoon
Eigenlijk zouden mensen na hun dood niet meer mogen verplaatst worden.Hier wordt ook vaak oneerbiedig met doden omgesprongn..zo moet men hier na 15jaar weer betalen als men ze wil laten rusten.Voor sommigen is de kostprijs dan te hoog want 10 jaar is weer, Zo voorbij..Als je bvb je ouders heel vroeg verliest kan de som heel erg oplopen.Eigenlik is dat ook een onrechtvaardige beslissing die na je de dood nog veel mensen ongelukkig maakt.Zelfs nu nog na crematie waarvan de urne echt maar een piepklein plaatsje vraag.Wordt er weerom geld gevraagd.Laatst stond ik nog bij een oude dame die huilde,bleek dat er moest betaald worden binnen de periode of de nis zou leeg gemaakt worden.De dame kon dat niet , wat tvoor haar een diepmenselijk drama was.Ik heb zelfs voor mijn vader die ik heel vroeg verloor al verschillende keren moeten betalen en moet het eens nakijken maar komt er binnenkort weeral .Beniuwd hoeveel het nu zal kosten.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, hoe triest dan ook, als puntje bij paaltje komt, wordt alles afgemaakt met geld in deze wereld.
LikeGeliked door 1 persoon
Pracht van een stukje in zwart wit uit een verleden waar zwart wit werd gedacht. Helaas nu nog door velen…
LikeGeliked door 1 persoon