De grafheuvel Van Boelens

Geplaatst op door

Nadat ik het poortje heb geopend, is de kleine begraafplaats, die is gesticht door schatrijke en notabele Ambrosius Ayzo van Boelens (1766-1831). toegankelijk. Het verhaal gaat dat hij het liefst in een kerk begraven had willen worden, maar dat mocht sinds 1825 niet meer. Hij heeft deze kleine begraafplaats waarschijnlijk gesticht om niet begraven te hoeven worden tussen de gewone burgerij …


Nadat ik mijn camera aan het gietijzeren hek had gehangen, begon ik diep voorover gebogen hier en daar een steen te ontdoen van de herfstbladeren. Al snel begonnen mijn rug en mijn bovenbenen tegen me samen te spannen. Daarom heb ik uiteindelijk niet alle stenen schoon geveegd. Nadat ik mijn rug weer wat had gerecht, ben ik wat foto’s gaan maken. Om te beginnen de steen van de stichter Ambrosius Ayzo van Boelens. Hij had geen hoge adellijke titel, maar wist zich vooral een plaats tussen de notabelen te verwerven vanwege zijn grote rijkdom. Hij schopte het uiteindelijk tot lid van de Tweede Kamer en werd in 1831 grietman van Opsterland. Hij liet in de omgeving honderden hectares bos met vijverpartijen aanleggen. Olterterp en Beetsterzwaag daar het huidige prachtige natuurgebied aan hebben overgehouden …

Zo goed en zo kwaad als het ging bewoog ik me tussen de twaalf graven die er binnen de krap bemeten begraafplaats liggen. Er liggen veertien personen begraven, onder wie twee kinderen. De kleine Ambrosius Aizo van Boelens, een kleinzoon van Ambroisus Ayzo, werd maar een jaar oud. Hij deelt zijn graf met Akke de Boer, zij was mogelijk een dienstbode en is de enige niet-Boelens op de begraafplaats. Het andere kind, ook een jongetje, stierf drie dagen na zijn geboorte naamloos. Hij ligt bij zijn 37-jarige moeder Gerridina Frederike Johanna Jacoba de Blecourt, vrouw van Georg Hendrik van Boelens …

De familienaam Van Boelens is inmiddels uitgestorven. De vrouwen in de familie zorgden wel voor nageslacht, maar die dragen een andere achternaam. Het spoor loopt naar verluidt dood bij Anna Francina Sandberg. Zij liet in haar testament opnemen dat bij haar overlijden de Stichting Annette van Boelens moest worden opgericht en dat haar zuster Berendina haar deel middels uitkoop kon ontvangen. Om die uitkoop te kunnen financieren moest de pas opgerichte Stichting Annette van Boelens geld lenen. De hoge successierechten en de crisis van de dertiger jaren leidden in 1934 uiteindelijk tot de verkoop van alle landgoederen. Die kwamen in het bezit van een verzekeringsmaatschappij, het huidige Aegon …


De kleine begraafplaats bleef eigendom van de Annette van Boelensstichting. Van de vrijkomende rente worden tot op de dag van vandaag beheer en onderhoud betaald. Pas toen ik thuis her en der wat zat te lezen over de grafheuvel van de Van Boelens, ontdekte ik dat er maar één grafsteen is waarop het familiewapen van de Van Boelens te zien is. Laat ik nou net geen foto hebben van het betreffende graf van Ambrosius’ zoon Boelardus Augustinus. Er zit niets anders op dan dat ik ooit nog eens terug ga om dat gemis goed te maken. En dat zal ik dan zeker niet met tegenzin doen, want het is een fijn plekje om eens in alle rust wat te mijmeren …

Bron: De krant van toen

37 gedachten over “De grafheuvel Van Boelens”

  3. De opzet van Van Boelens is wel gelukt, het is een bijzondere begraafplaats, ver weg van de gewone burgerij. Eigenlijk wel sneu dat de familienaam is uitgestorven.
    Je hebt een goed stukje speurwerk verricht. Ik vind de fotoserie heel mooi.

    Geliked door 1 persoon

    • Dat is zeker waar, Dirk. Maar de standsverschillen waren hier in Fryslân enorm. Die Ambrosius Ayzo van Boelens heeft zijn rijkdom verworven over de rug van de arbeiders in zijn bossen. De hoge heren en dames zaten veilig en warm met de nodige zorg in hun warme landhuizen, waarvan er in deze streek diverse zijn. Maar de arbeiders en hun gezinnen crepeerden van ellende.

      Like

      • Je vertelt me niets nieuws Jan, de werkende klasse is altijd de dupe geweest van de hogere heren en dames…
        In de omgeving van Aalst, waar het Belgisch (Vlaams) socialisme ooit is geboren (midden jaren 1800), uit dit socialisme is de arbeiders stand langzaam ‘ontvoogd’ en werd Vlaanderen rijker en meer welvarend. Intussen was Wallonië het 2de rijkste gebied ter wereld geworden… Het kan verkeren zei Bredero… Economie is een speelbal in de handen van machtigen…

        Geliked door 1 persoon

  8. Heel mooi, die grafstenen bij elkaar, omgeven met bos. Een bankje daar zou me ook tot rust brengen.
    Eigenlijk zou ik het zelf wel geweldig vinden om op deze manier, samen met de familie, in een apart tuintje te liggen. Maar dat zal er niet van komen denk ik 🙂
    Dank voor het stukje geschiedenis en de sfeervolle fotografie.

    Geliked door 1 persoon

    • Dat bankje ontbreekt nog. Als ik er nog eens naar toe ga om dat ene familiewapen te zoeken, dan kan ik maar het best een bezem en mijn krukje meenemen. Om met de hele familie nog zo’n rustig plekje te krijgen, zit er niet in voor ons slag volk. Maar ik kan er tegen die tijd nog wel even bij gaan zitten natuurlijk. 🙂

      Like

  10. Een bijzonder stukje familiegeschiedenis. En zo’n begraafplaats van een ganse familie heeft toch iets. Het kindje heeft tenminste een graf. Vermoedelijk omdat het ook een rijk kindje was. Als ik dat vergelijk met het broertje van moeder dat stierf rond 1930 toen hij zes weken oud was. Het mannetje was nog niet gedoopt en had om die reden geen recht op een graf . Hij moest in niet-gewijde grond begraven worden. Mijn opa maakte zelf een kistje en droeg het al wenend onder de arm naar het kerkhof. Kindersterfte was toen nog alom. Voor arme mensen was het een wreed lot. De katholieke kerk was zo mogelijk nog wreder.

    Geliked door 1 persoon

    • Als onze regering niet snel tot daden komt, dan zullen de verschillen tussen arm en rijk hier weer de pan uit rijzen, zoals dat begin vorige eeuw in onze omgeving ook nog het geval was. Hier ligt dan een kindje van een paar dagen bij zijn moeder in het graf, maar de meeste kinderen kregen hier geen netjes onderhouden graf.

      Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.