Sinds de kerk in 1856 werd afgebroken, staat de toren van Eagum helemaal alleen op de wereld, slechts omringd door het kerkhof. Bij de Sint-Radboudkerk in Jorwert ging het andersom. Daar stortte de toren op zaterdagochtend 25 augustus 1951, om zeven minuten over vijf, met donderend geraas in elkaar. Drie jaar later was de toren herbouwd. Je zou kunnen stellen, dat de Sint-Martinuskerk in Boazum nog als enige van de drie bouwwerken in originele staat verkeert …
En dan nog even dit …
Gisteren kreeg ik met dank aan @dhabirecorder en @Gelkinghe via Twitter een mooi filmpje uit het Fries Film Archief te zien. ‘Ien mûle, twa talen’ (Eén mond, twee talen) is een mooi filmpje uit 1974 over Fryslân en zijn tweetaligheid. Het laat mooie beelden zien van het leven op het Friese platteland en de betekenis van het Fries in het begin van de jaren ’70. Het past prima bij deze serie blogs over een drietal (kerk)torens, want in deze streek speelt het Fries in alle geledingen en op alle vlakken nog steeds een grote rol. Via de onderstaande, wat rare en lange link, kun je het filmpje bekijken:
Afanja's Weblog 
Een interessant stukje geschiedenis.
Is de toren in Jorwert bezweken door ondeugdelijke fundering?
Het filmpje bewaar ik voor later, want die kan ik nu niet bekijken met het geluid aan.
LikeGeliked door 1 persoon
Waarschijnlijk was er sprake van één of meerdere constructiefouten m.b.t. tot de fundering en de plaatsing van de klokkenstoel in de toren.
LikeGeliked door 1 persoon
Een taal die een bepaalde sfeer oproept wel spijtig dat er tegenwoordig heel veel verloren gaat van onze dialecten en klederdrachten. Dat is snelheid van deze eeuw. Het gaat alsmaar vlugger. Maar leuk filmpje om de sfeer op te snuiven Jan
LikeGeliked door 1 persoon
Dankjewel, Marylou. Je hebt gelijk, er is in die tijd veel veranderd, ook op het platteland. En dat proces gaat nog steeds geleidelijk verder.
LikeGeliked door 1 persoon
Het filmpje laat mooi zien hoe de sfeer destijds was en laat ook voorbije jaren herleven. Mooi, en tegelijk jammer dat we nu niet in datzelfde ritme en sfeer door zijn gegaan. Het gemoedelijke lijkt tegenwoordig niet vanzelfsprekend meer.
LikeGeliked door 1 persoon
Het was me vooral te doen om de sfeer, die de film ademt. Als je dat zo’n 50 jaar later terugziet, is er toch ook in Fryslân veel veranderd.
LikeLike
Dat zo’n toren zomaar instortte… dat moet toch wat geweest zijn.
Het filmpje spreekt me zeer aan. Ik bekeek het nog niet helemaal, dat is voor het weekend.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, dat was wonderlijk met die toren. Honderden jaren stond hij fier overeind en zo ineens zakte hij ineen. Het filmpje leek me zowel voor wat betreft de sfeer als de taal wel wat voor jou. Ik ben benieuwd wat je er uiteindelijk van vindt. 🙂
LikeLike
Moeilijk te volgen, eigenlijk helemaal niet. Maar voor de Friezen zelf en liefhebbers van deze taal is het natuurlijk anders.
LikeGeliked door 1 persoon
Het was me vooral te doen om het gemoedelijke sfeertje in de film.
LikeLike
Dat ga ik straks opnieuw bekijken, hij bleef stilstaan, mijn instellingen waarschijnlijk…
LikeGeliked door 1 persoon
Heb het filmpje ongeveer voor de helft kunnen zien, inderdaad een fijn sfeertje. Het is, denk ik, met aandacht gemaakt en ziet er goed uit.
Een extra (voor mij): mooi vlak land, ruimte, als in mijn kinderjaren in NH. 😉
LikeGeliked door 1 persoon
Jammer dat het filmpje blijft hangen, Bertie, maar desondanks toch leuk dat je er het een en ander uit hebt kunnen halen m.b.t. de sfeer op het Friese platteland zo’n 50 jaar geleden. Er zullen wat dat betreft vast gelijkenissen te vinden zijn met diverse regio’s van ons land. Maar in de taal zijn we toch wel uniek. 🙂
LikeLike
Absoluut. 🙂
LikeGeliked door 1 persoon
Mooie reeks Jan ! het filmpje komt uit een leuke tijd, en was leuk en interessant om te bekijken. Op een bepaald ogenblik kwam er zowaar een starfighter voorbijvliegen. Waar is de tijd !
LikeGeliked door 1 persoon
Dankjewel, Marc. Die Starfighter viel mij ook meteen op. Wat een verschil met de moderne jachtvliegtuigen van tegenwoordig. Van de38 Nederlandse Starfighters gingen er in 22 jaar 41 toestellen van de Koninklijke Luchtmacht verloren door ongevallen,las ik, hierbij verloren 16 vliegers het leven. Dat waren in zekere zin ingecalculeerde verliezen in de Koude Wereldoorlog.
LikeGeliked door 1 persoon
Als kind, en eigenlijk nu nog, was de starfighter het toestel dat mij het meeste aansprak, de vorm had iets, en die korte vleugeltjes, het was eigenlijk een vliegende raket. 16 op 22 jaar, spijtig voor die mannen – en hun famillie.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, die Starfighter had inderdaad iets wat b.v. de veel loggere JSF niet heeft. Ik kan me van rond die tijd nog een langdurig schijngevecht tussen een paar Starfighters hoog in het Friese luchtruim herinneren. Was fascinerend voor ons als jongens indertijd. Het was alleen op zijn zachtst gezegd jammer dat er zoveel toestellen neerstortten.
LikeGeliked door 1 persoon
Toevallig is de naam van ons (laat 15de eeuw) kerkje gelijk aan de Friese Sint-Martinuskerk in Boazum 🤠
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Martinuskerk_(Sint-Martens-Bodegem)
LikeGeliked door 1 persoon
Ha, mooi! Met de naam houdt de vergelijking ook wel ongeveer op geloof ik, maar dat maakt niet uit! 🙂
LikeLike
Een gisteren opgemaakte bedenking, vandaag uitvoerig toegelicht. Bedankt Jan en ook het filmpje waar je naar verwees is echt de moeite van het bekijken waard. Of ik alles echt kon begrijpen is een andere vraag 😉 Toch bedankt hoor !
LikeGeliked door 1 persoon
Zinvolle bedenkingen krijgen hier zo mogelijk een reactie op maat, Rudi. Binnenkort kom ik er nog wel op terug met wat details en wetenswaardigheden. Wat dat filmpje betreft het gaat niet zozeer om wat er gezegd wordt, maar om de sfeer op het Friese platteland zo’n 50 jaar geleden. 🙂
LikeGeliked door 1 persoon
De sfeer was zeer zeker goed op te snuiven. Ooit zag ik een film van ook zo’n 50 jaar eerder. Ik kon me toen (in 2007) moeilijk voorstellen dat ik in die tijd geboren werd. Het leek wel of het beelden waren van meer dan 100 jr geleden 🙂
Raar he, hoe dingen zo snel veranderen en vooral hoe snel wij aan alles wennen.
LikeGeliked door 1 persoon
Wat er o.a. aan de orde kwam was verhuizing van een meisje van het platteland naar Drachten. Dat was voor mij zeer herkenbaar, omdat wij zelf in 1963 dezelfde stap hebben gemaakt. Vader ging van onder de koeien naar de Philipsfabriek. Drachten is weliswaar nog steeds een uit zijn krachten gegroeid dorp, maar de verhuizing bracht grote veranderingen met zich mee. 🙂
LikeLike
Dat wist ik niet, dat van de toren van Jorwerd. Je ziet er niks meer van. Mooi filmpje!
LikeGeliked door 1 persoon
Dank je, Peter. Er is goed werk gedaan bij de wederopbouw van die toren, want zijn o.a. ook mooie sierlijke banden in aangebracht. Ik hoop er binnenkort nog eens in detail op terug te komen.
LikeGeliked door 1 persoon
Thanks for the explanation.
LikeGeliked door 1 persoon
I woudn’t dare to leave you helpless with the Frisian language.
LikeLike
een merkwaardig filmpje Jan
de website is op zich, is ook de moeite waard
prettige dag
LikeGeliked door 1 persoon
Daar zit een schat aan informatie achter, Willy.
Fijne dag verder.
LikeLike
Hoe het allemaal verschilt, opbouwen of niet. Mooi filmpje.
LikeGeliked door 1 persoon
De wereld is aardig veranderd sindsdien, zelfs hier in Fryslân. 🙂
LikeGeliked door 1 persoon
Heel leuk, ik kwam in het filmpje ook de grote Pier weer tegen…
LikeGeliked door 1 persoon
Het is niet voor niks één van onze grootste helden uit het verleden. 🙂
LikeLike
Ik heb het filmpje bekeken. Leuk om zien zo uit 1974.
LikeGeliked door 1 persoon
Ja, de wereld zag er hier toen toch nog een stukje anders uit.
LikeGeliked door 1 persoon