Over turf en meer

Geplaatst op door

Op de terugweg hebben we nog twee tussenstops gemaakt. Om te beginnen trakteerde Nils op een terras bij Vierhuis op koffie met appelgebak. Daarna reden we door naar Rotsterhaule, waar we even een zijsprongetje namen naar het natuurgebied het Easterskar. Net als veel andere natuurgebieden heeft het Easterskar zijn ontstaan te danken aan de turfwinning …

Het had niet veel gescheeld of natuurgebied het Easterskar had niet bestaan. In het kader van werkloosheidsbestrijding werd begin vorige eeuw namelijk veel ‘natuur’ ontgonnen voor de landbouw. Omstreeks 1960 stond het Easterskar op de planning om op de schop te gaan. De groeiende industrialisatie hield het project echter tegen. Het naastgelegen Westerskar was wel al ontgonnen, maar het Easterskar en haar domein van bijzondere planten, vogels, vlinders, reptielen en amfibieën bleef gespaard en werd eigendom van de provinciale vereniging voor natuurbescherming ‘It Fryske Gea’ …

Ik besloot dit zijsprongetje te maken, omdat we onderweg langs de geboorteplek van mijn moeder kwamen. Pake verdiende zijn brood als landarbeider in en rond het Easterskar. Mem kwam als zevende kind op de wereld in het kleine huisje op de foto hieronder. Zo’n groot gezin in zo’n klein huisje, daar kunnen we ons vandaag niets meer bij voorstellen. Op de rechter foto zie je het gezin nog voordat mijn moeder werd geboren.

Wij waren intussen aangekomen in de vogelkijkhut ‘Skiere Goes’ (‘grauwe gans’ voor niet-Friestaligen) in het natuurgebied. Rondom de hut was het rustig, in de verte dreef een aantal zwanen op het water en vloog een grote zilverreiger op …

Op het moment dat wij de hut betraden waren twee vogelaars met luide stem bezig om een derde vogelaar uit te leggen welke instellingen hij met zijn camera, met daarop een joekel van een zoomlens, het best kon gebruiken. De man bleef echter hardnekkig tegenstribbelen. Nils en Tijmen zagen de humor er wel van in. Pepijn begreep er niets van, vooral omdat ik net voordien had verteld dat je in een vogelkijkhut wat stil hoort te zijn om de vogels niet te verjagen. Toen hij erbij ging liggen, leek het mij de hoogste tijd om huiswaarts te keren …

36 gedachten over “Over turf en meer”

  3. Ik reed een keer langs Easterskar op weg naar een feestje met collega’s aan het Tjeukemeer. Toen bedacht ik me dat wij samen daar eigenlijk nooit zijn geweest. Toch maar eens op het lijstje zetten. Gelukkig dat het gebied behouden is gebleven.
    Bestaat er ook nog een foto van het gezin waar je moeder wel bij opstaat?
    Daar sta je dan met je verhaal over zachtjes praten in een vogelkijkhut. Dat is dan voor een 12-jarige wat lastiger te plaatsen.
    Het is altijd wel een dingetje. Ik maakte het afgelopen week ook weer mee.
    Het is weer een mooie serie geworden. Ik denk dat Pepijn ook wel moe was van al die indrukken. En hij heeft de benen nog niet zo lang als jullie. 🙂

    Geliked door 1 persoon

    • Dat laatste had ik me ook al gerealiseerd. Alleen al het feit dat alle verhalen en gekke dingen, die ik heb verteld een plekje in dat koppie moesten krijgen. Daar kon geen scène meer bij van pake die in discussie ging met mannen met nog veel grotere camera’s dan die van pake, vond ik.
      Of er nog een foto van het hele gezin bestaat, weet ik niet. Zou best kunnen van niet, want mijn moeders’ oudste zuster trad al rond de geboorte van mijn moeder in het huwelijk, staat me bij. Mijn moeder en haar oudste neefje zijn ongeveer even oud. 🙂

      Geliked door 1 persoon

  4. Ik kan me nog steeds niet voorstellen dat zulke enorme gezinnen in zo’n huisje paste. Maar ik denk dat dat de tijd is, hard werken en daarna blij zijn om stil te kunnen zitten. Mooie omgeving denk dat de vogeltjes wel verdwenen zijn daar.

    Geliked door 1 persoon

  6. Een leuk verhaal, en ja je kan je tegenwoordig niet meer voorstellen dat grote gezinnen in zo’n klein huisje konden leven. Tijden zijn wel veranderd. Gelukkig is het natuurgebied bewaard gebleven, ook daar zijn de tijden veranderd m.b.t. het begrip natuur. (gelukkig)

    Geliked door 1 persoon

    • Ja, we klagen wel veel met zijn allen. En daar is met het oog op milieu en klimaat nog steeds reden genoeg voor..Maar als je over de laatste 50 – 60 jaar terugblikt, dan is er gelukkig toch ook veel ten goede gekeerd. En zo’n postzegeltje natuur dat bijna weg was geweest, heeft nu een grote waarde.

      Like

  9. Heel mooie serie foto’s en verhalen, Jan. Ik keek iedere dag uit naar het vervolg. Als ik naar het westen ga, doe ik dat altijd door de polders, en dan zie ik vlak voor de Lemmer min of meer aan de oever van het Tjeukemeer het Martinuskerkje (heb ik net opgezocht hoor, wist ik niet) van Oosterzee, en dan denk ik: daar wil ik een keer kijken. Nu heb ik een extra reden om de afslag eens te nemen.

    Geliked door 1 persoon

    • Dankjewel, Peter. En als je dan nog een stukje voorbij Oosterzee doorrijdt, kun je bij Echten nog een mooi stoomgemaal met een museumpje meepikken. De schoorsteenpijp van dat gemaal was lang geleden gesloopt, maar enkele jaren geleden heeft het stoomgemaal zijn pijp teruggekregen.

      Geliked door 1 persoon

  13. We kunnen niet meer geloven dat zovele mensen tegelijk in zo’n klein huisje hebben gewoond. Als ik het huisje waar mijn vader als kind (samen met 5 andere broers) opgroeide bekijk, zal het ongeveer hetzelfde van grootte zijn geweest. Naar Belgische normen zijn de moderne huizen in Nederland ook veel kleiner… Het kan verkeren zei Bredero 🙂

    Geliked door 1 persoon

    • Dankjewel. Sommige dingen moet je eigenlijk ervaren, voordat je begint te begrijpen wat het inhoudt of betekent. Maar verhalen op locatie die met een stukje beleving worden verteld maken het al wat gemakkelijker. Maar ik zal bij gelegenheid zeker nog eens checken wat er is blijven hangen bij de jongens.

      Like

  16. Enige gezinsfoto van toen, dat was altijd een gebeurtenis.
    Die arbeidershuisjes, ach ja, hier en daar staan er nog. Wij woonden in zo’n pittoresk Zaanse huisje, drie zussen per tweepersoonsbed.
    In de vogelhut hadden waarschijnlijk meer ruimte. ☻

    Geliked door 1 persoon

  18. Wat een mooie familiefoto! Ja, zo leefde men vroeger. Tot mijn tiende hadden wij ook slechts 3 slaapkamers in ons huis: de meisjeskamer (voor 4), de jongenskamer (voor 5) en de slaapkamer van de ouders.
    Wat is het daar fijn in de natuur. Dat een jongeman er gaat bij liggen, is normaal. De interesse komt met de jaren.

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.