Drukte onderaan de dijk

Nadat ik de ontluchtingspijpen van de vishevel op de kruin van de dijk bij Roptazijl had bekeken, richtte ik de blik op het Wad. Op het eerste gezicht zag het er stil en verlaten uit …

Helemaal verlaten was het echter niet. Aan de linkerkant van de strekdammen stond een groepje mensen aan de waterkant. Toen ik erop inzoomde, zag ik dat er een zwemmer in het water lag die in westelijke richting zwom …

Zodra de eenzame zwemmen uit zicht verdwenen was, liepen de toeschouwers vanaf de waterkant in verschillende richtingen uiteen …

Ik besloot nog even naar het uiteinde van de loopbrug te lopen. Daar vandaan had ik goed zicht op een paar mensen aan het eind van een van de strekdammen. Hij had een paar hengels op de grond liggen, zij stond er wat kleumend bij …

Toen ik me omdraaide zag ik dat Jetske intussen halverwege op de loopbrug op me te wachten. Tijd om onze rit te vervolgen …

Vishevel en gemaal Ropta

Amper een kilometer voorbij de aardappelakkers maakten we een volgende tussenstop. We waren aangekomen in de buurtschap Roptazijl aan de voet van de Sédyk …

Hier staat gemaal Ropta, de opvolger van een vroegere uitwateringssluis of spuisluis voor de afwatering van de Roptavaart en de Sexbierumervaart. Het gemaal is gebouwd in 1973 en loost het water uit het achterland op de Waddenzee. Door de afsluiting van de Zuiderzee (1932) en de Lauwerszee (1969) en de aanleg van gemalen en dijken, is er tegenwoordig geen overgangsgebied meer van zout naar zoet water. Dit had een lagere en minder gevarieerde visstand in de binnenwateren tot gevolg …

Een van de maatregelen om dit op te lossen was de aanleg van een vishevel bij het gemaal in 2001. Met deze installatie worden de vissen vanuit de Waddenzee door de dijk heen het binnenwater in gelokt. De hevelinstallatie in de dijk pompt het zoete water uit de poldersloot naar een grote betonnen bak aan de zeekant. Daar waar het zoete water uit de bak stroomt, verzamelen zich grote concentraties vissen. De vissen zwemmen tegen de stroom in de bak in. Op gezette tijden worden het water en de vissen met behulp van een vacuümpomp door de 9 meter hoge dijk geheveld en overgezet in het binnenwater …

We beklommen de dijk om voor het eerst die dag een blik over de Waddenzee te krijgen. Het eerste wat me op de kruin van de dijk opviel, was een buizenstelsel. Die pijpen dienen voor de ontluchting van de vishevel …

Aan de voet van de dijk liggen in de Waddenzee ter hoogte van de vishevel twee strekdammen. Daar ligt onder aan de dijk ook de betonnen bak waar zoet water aan het zoute zeewater wordt toegevoegd om vissen naar de vishevel te lokken. Zodra er een hoeveelheid vis in de bak is gezwommen, wordt die afgesloten van de zee. Daarna wordt de buis tussen de bak met vissen en het zoete water vacuüm gezogen waardoor er een zogenaamde hevel ontstaat. De vissen stromen nu met het water door de dijk naar de Roptavaart …