Zoals ik hier zondag al schreef, heb ik vorige week een fotoserie herontdekt, die ik in oktober 2008 heb gemaakt bij de Oude Stadsbegraafplaats in Leeuwarden. Indertijd was ik niet tevreden over de meeste van de foto’s vanwege het harde zonlicht. Waarschijnlijk heb ik ze opzij gelegd met het idee om de fotosessie nog eens over te doen op een druilerige en wat naargeestige herfstdag. Om de een of andere reden is dat er niet van gekomen. Omdat de begraafplaats intussen een grondige restauratie heeft ondergaan, hebben mijn foto’s ineens een soort van historisch waarde gekregen …
De Oude Stadsbegraafplaats werd aangelegd tussen 1830 en 1833. De begraafplaats bevindt zich op de plek waar rond het begin van onze jaartelling de terp Fiswerd ontstond. Fiswerd wordt voor het eerst genoemd rond 1460, toen het Sint Annaklooster op deze plaats werd gesticht …
Het klooster kreeg al snel een plaats binnen de stadsmuren. De gebouwen werden daarna gebruikt voor het onderbrengen van de leprozen van de stad. In de 18de eeuw resteerde nog slechts een boerenschuur met de naam Fiswerd. Toen de gemeente Leeuwarden in 1829 de gronden aankocht om een nieuwe begraafplaats buiten de stad aan te leggen werd geen melding meer gemaakt van de aanwezigheid van gebouwen ….
Lucas Pieters Roodbaard (1782-1851) maakte het ontwerp voor de begraafplaats. Hij tekende een ruim opgezette begraafplaats met vier grafvelden, verdeeld over vijf afdelingen. De eerste afdeling was bedoeld voor de adel en rijkste burgers van de stad. De laatste afdeling werd gereserveerd voor de allerarmsten, die op kosten van de stad werden begraven. Daarnaast werd een apart deel ingericht als joodse begraafplaats …
Op 3 juli 1833 vond de eerste begrafenis plaats. Vanaf die dag zal dat een bijna dagelijks terugkerend gebeuren geweest zijn, want bijna 50.000 doden hebben hier een laatste rustplaats gevonden. Na 1919 werden geen nieuwe graven meer uitgegeven. Het aantal begrafenissen nam sindsdien geleidelijk af …
Op 31 december 1969 werd de begraafplaats gesloten, nadat in de zomer van dat |aar de laatste begrafenis had plaatsgevonden. De Noorderbegraafplaats aan het Schapendijkje werd vervolgens voor vele Leeuwarders de laatste rustplaats. De Oude Stadsbegraafplaats is sinds 1967 een rijksmonument. Vanaf 1985 heeft een tweetal stichtingen geprobeerd de begraafplaats te restaureren en voor stad en nageslacht te bewaren. Het verval van de begraafplaats bleek echter niet te keren …
– wordt vervolgd –