Bij de Kleastertsjerke (3)

Geplaatst op door

Zoals ik aan het begin van deze serie al vertelde, maken we deze week ‘in rûnstje om de tsjerke’, oftewel een rondje om de kerk. Van de ingang in de westgevel lopen we kloksgewijs naar de noordelijke gevel van de Kleastertsjerke …

Voordat we de muur goed in beeld kunnen nemen, passeren we een aantal bijzonder vormgegeven grafmonumenten, waarvan ik vind dat ze het goed doen in deze omgeving. Eenvoudig, sober en doeltreffend, zonder nodeloze opsmuk, net als het kerkje …

In de noordwesthoek van het kerkhof staat het groene bankje dat ik hier vorige week ook al even liet zien. Als het van zichzelf niet zo’n pronkstuk zou zijn, was ik er zeker even op gaan zitten. Vanaf dat bankje heb je namelijk mooi zicht op de noordelijke gevel van de kerk. De kerk is gebouwd op een fundament van keistenen en de kerk is 14,25 m. lang en 7,5 m. breed. De muren zijn een halve meter dik en zoals de meeste Friese kerken is de stand west-oost …

Het eerste wat opvalt aan de noordzijde, zijn de spitsbogen: vier gesloten en drie met een venster. Ook zit er in deze muur een dichtgemetselde deur, het zgn. ‘noormannenpoortje’. In de middeleeuwen was deze donkere ingang bedoeld voor de (zondige) vrouwen …

In de zuidgevel, de lichtkant, is ook zo’n dichtgemetselde ingang te zien, die was bedoeld voor de mannen. Aan deze tweedeling kwam met de verbouwing in 1620 een eind. De ingangen voor mannen en vrouwen maakten plaats voor één ingang in de westelijke gevel …

Een blik door één van de ramen aan de noordzijde op een klein deel van het interieur, de preekstoel uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. De kanselbijbel dateert uit 1643 …

Intussen zijn we al mooi op weg naar de oostelijke gevel …

42 gedachten over “Bij de Kleastertsjerke (3)”

  2. Zo´n eenvoudige steen spreekt mijn eega en mij wel aan.
    Je schetst hier ook weer een treffende stukje geschiedenis. Ik ben blij dat ik niet in de Middeleeuwen leefde. Wat een arrogante tweedeling, de vrouwen door de donkere ingang en de mannen door de lichte ingang. 🤮
    Maar dat gegeven doet niets af aan je mooie fotoserie.
    Ligt de kanselbijbel uit 1643 daar nog echt op de kansel? Het is nogal een diefstalgevoelig object. De preekstoel is toch een juweeltje en al zo oud.

    Geliked door 1 persoon

  4. Ha Afanja,

    fijn.. zo’n rondleiding vanaf mijn luie stoel.
    Ik mag dat graag zien, zo’n mooi kerkje.
    Misschienw as dit kerkje het voorbeeld voor het boek van Jan Terlouw.
    De schuifelende kerken (of zoiets)

    Groetjes!

    Geliked door 1 persoon

  5. Een mooi rustig kerkje. Speciale grafstenen en de vroegere discriminatie tussen mannen vrouwen in de kerk. Tot 50 jaar terug zaten in BE de vrouwen apart van de mannen en misschien nog langer…
    Kijk uit naar de volgende kant van het gebouw.

    Geliked door 1 persoon

  9. Dat is wel een aardig kerkje !
    De eerste steen in je foto’s , als ik daar geen schaap inzie, dan weet ik het ook niet meer 🙂
    Dat noormannenpoortje is een leuke link. Volgens mij is die doorgang lager gemaakt, omdat de mensen toen veel kleiner waren dan nu.
    De oriëntatie van de vrouwen en kinderen links, de mannen rechts in de kerk, heb ik als kind nog meegemaakt.

    Geliked door 1 persoon

    • Ik dacht een kat in die eerste steen te zien, maar de suggestie van het schaap was intussen al voorbij gekomen. En ja, dat kan het ook heel goed voorstellen. 🙂
      Zelf ben ik niet kerkelijk opgegroeid, dus vrijwel alle oude en nieuwere riten en gebruiken op dit vlak zijn mij onbekend.

      Geliked door 1 persoon

  10. Prachtserie. Het poortje is een extraatje wat informatie betreft. Barre gebruiken maar voor ouderen nog herkenbaar in mildere vorm. Het kerkhof is aantrekkelijk, je zou er voor je plezier begraven willen worden. Bijna.
    De kat-grafsteen is vermakelijk, wie zou het bedacht hebben, de overledene zelf?

    Geliked door 1 persoon

  13. Het loont de moeite de link naar het Noormannenpoortje even de volgen. (Grappig ook te lezen dat een letterlijke weerslag van een gesproken uitleg een bijna onleesbaar tekst oplevert, ook wanneer het verhaal verteld werd door een predikant, dus, mag je aannemen, een geletterd man.) Ik vind dit een heel mooie serie, Jan. De aandacht waarmee je kerk laat zien en het verhaal dat erbij hoort. Hier in Grins, de provincie, wemelt het ook van die middeleeuwse kerkjes, net als in Friesland ondergebracht in een stichting. Opvallend vind ik de dikke muren, een halve meter, dus de bouwwijze lijkt dan nog steeds meer Romaans dan Gotisch.

    Geliked door 1 persoon

  14. Een heel mooi verslag van hoe het in vroeger tijden was en mooi in beeld gebracht. De grafmonumenten zijn ook in hun eenvoud erg mooi ( ik dacht dat de eerste een schaap was). Volgens mij zie je in Friesland en Groningen veel meer van die mooie oude kerken dan hier in het westen. Het is toch wat dat er zondige vrouwen waren…vraag me af waar die zondige mannen waren 🙂

    Geliked door 1 persoon

    • Nu ja dat zo zegt … het kan inderdaad ook een schaap zijn. 😉
      Wat oude kerken betreft kun je hier te kust en te keur. Alleen de Stichting Alde Fryske Tsjerken heeft er al ca. 60 in bezit momenteel. Op diverse plaatsen op het Friese platteland kun je de kerktorens van meerdere dorpen tegelijk zien als je even rondkijkt.
      Ik denk dat de vrouwen net zo min zondig waren als dat het Noormannenpoortje bedoeld was om voor de Noormannen te knielen of te buigen.

      Like

  15. mannen en vrouwen ..gescheiden in de kerk

    in mijn jeugdjaren was dit hier ook een algemeen gebruik Jan..

    en dat merk je in feite nog wel een beetje

    zondige vrouwen in Friesland..

    ik dacht dat dit voor de grootsteden voorbehouden was

    prettige dag

    Geliked door 1 persoon

  20. Het kerkje is een indrukwekkend monument, ongerept gebleven doordat er geen geld was om het op te mooien, met name de 17e eeuwse preekstoel, die in weelderiger tijden allang vervangen zou zijn door een protserig stuk barok.

    Fialas

    Verzonden vanuit Mail voor Windows

    Geliked door 1 persoon

  21. In deze reeks bevallen me vooral de “alternatieve” grafmomumenten die in deze omgeving heel natuurlijk over komen. Trouwens, veel mooier dan die pronkerige monumenten van heden ten dagen. De aparte ingang voor mannen en vrouwen is wel heel bijzonder. Jammer dat men ze nogal slordig hebben dichtgemetseld.

    Geliked door 1 persoon

  22. In je beschrijving van de kerkmuren met deels dichtgemetselde ramen herken ik ook veel van de kerk in Hoorn op Terschelling. Daar zitten aan de noordzijde echter geen ramen. Wat wel in het oog springt is het ontbreken van een toren bij de kerk die je beschrijft Jan.

    Geliked door 1 persoon

  25. Je beschrijft mooi hoe de gewoontes binnen de kerk veranderde in de loop der tijd.
    Vreemd genoeg zijn er nu mensen die weer terug willen naar de scheiding van mannen en vrouwen in de Nederlandse samenleving …

    Mooie grafstenen!

    Vriendelijke groet,

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.