Deel 3 begint met de voortgaande mechanisatie in de rietcultuur. De laatste ontwikkeling is het binden van riet tot handelsbossen door een ingebouwde robotarm in een vrachtwagen …
De video eindigt met het riet dat na de oogst opnieuw begint te groeien. Wanneer het wuivende riet aan het begin van de volgende winter weer volgroeid is, begint het ‘Werk in het Weerribbenriet’ gewoon weer opnieuw …
In deel 2 van de driedelige videoserie ‘Werk in ’t Weerribbenriet’ zien we hoe de rietsnijder een deel van zijn land bewerkt, nadat het riet van het land is gehaald. Ook is er aandacht voor de afvoer van het riet. Dat gebeurt in de Weerribben zowel over het land als over water …
Eenmaal op de locatie waar de rietsnijder de rest van het werk verricht, zien we hoe het riet wordt gebonden tot handzame bossen met een omvang van 46 cm. Vroeger werd dat met de hand gedaan. We zien een rietsnijder aan het werk, die zijn riet nog altijd op de originele met twijgen bijeen bindt. Het binden van de bossen gaat tegenwoordig steeds meer machinaal. Ook daarvan zien we in dit deel opnamen …
– wordt vervolgd
Van het Weerribbenriet worden bosjes met een omtrek van 46 cm gemaakt. Willy vroeg zich in april af waar dat getal 46 vandaan komt. Daar wist ik op dat moment het antwoord niet op te geven, en de beide rietsnijders in Jetskes’ familie wisten het evenmin. Daarom ging Klaas-Jan te rade bij zijn leermeester, opa Lok …
Klaas-Jan werd als klein kind al door zijn opa meegenomen naar het rietland, en daar komt zijn liefde voor dit werk dan ook vandaan. Opa Lok vertelde dat de maat van een bosje riet in de Weerribben sinds ongeveer 70 jaar 46 cm is, daarvoor was het 33 cm …
In de regionale rietvereniging is rond 1950 afgesproken om van bosjes van 33 cm over te stappen naar bosjes van 46 cm. “Twee bosjes van 33 cm zijn samen 46 cm,” aldus opa Lok. Dat betekende om te beginnen tijdwinst voor de rietsnijder, want hij hoefde vanaf dat moment maar de helft van het aantal bosjes te maken. Omdat het riet toen nog met twijg gebonden werd, betekende het ook dat er minder twijg nodig was …
Om te controleren of deze redenering van opa Lok klopt, besloot Klaas-Jan om twee bosjes van 33 cm te maken. Dat viel nog niet mee wanneer je gewend bent om op gevoel altijd bosjes van 46 cm te maken, maar uit eindelijk lukte het. Nadat Klaas-Jan die bosjes vervolgens uiteen had getrokken, maakte hij van die twee bosjes weer één bos. Bij meting bleek de nieuwe bos net wat te dik te zijn: ruim 47 cm. Omdat zowel de centimeter als de rietstengel in die 70 jaar geëvolueerd kunnen zijn, ben ik geneigd om de som en de redenering goed te rekenen … 😉
In de onderstaande video laat Klaas-Jan nog even zien hoe hij van die twee bosjes één net wat te dikke bos maakt. Tot slot wist hij zijn opa te verleiden om ‘voor de film’ nog eenmaal een bosje riet te maken. Ook dat viel nog niet mee, want na verloop van jaren vloeit de ervaring toch langzaam weg. En het werken met zo’n moderne bindmachine was opa Lok al helemaal vreemd. “Maar om die rietstengels in je hand te hebben, dat blijft een mooi gevoel,” aldus opa Lok …
Ter aanvulling: in de bovenstaande video lijkt het alsof opa Lok alleen een snoepje aan zijn achterkleinzoon geeft. Maar ik kan getuigen dat zijn achterkleindochter haar lekkers al eerder had gekregen.
Met dank aan Klaas-Jan & Gerjanne voor de gastvrijheid en aan opa Lok voor het mooie verhaal.
De rietzanger van gisteren herinnerde mij eraan dat ik enkele weken geleden nog een fotoserie heb gemaakt van het binden van het riet. Eerder dit jaar heb ik al aandacht geschonken aan het snijden van het riet en het kammen van het riet. Nu dus ter afsluiting van het rietseizoen nog wat foto’s van de laatste fase: het binden van het riet …
De rietsnijders hebben hun oogst intussen al enige tijd binnen. Rietsnijder Klaas-Jan heeft zijn oogst ondergebracht in een grote koepeltent op het erf. Daar is hij nu hard bezig om het riet te verwerken tot handzame bossen, waarmee de rietdekker vervolgens weer aan het werk kan …
Onlangs ben ik Klaas-Jan maar eens gaan opzoeken in zijn stoffige, maar wel voortdurend lekker doorwaaiende werkruimte …
Een centrale plek is weggelegd voor de rietbindmachine. Met behulp van deze machine maakt Klaas-Jan van die enorme berg grote bossen riet mooie werkbare bosjes met een standaard formaat. Naar aanleiding van een vraag van Willy op 17 april, kom ik morgen nog terug op het formaat van die bosjes riet …
In foto’s ziet het binden van het riet er ongeveer als volgt uit …
– wordt vervolgd –
Mijn fotomaatje (en gids in het rietland van de Weerribben) Jetske verraste mij onlangs met een prachtig cadeau. Op 28 mei was ze met vele rietsnijders en andere ingezeten van de Weerribben uitgenodigd voor de presentatie van het boek “RIET, en zo doen we ‘t” in het Kalenberger Gemeenschapshuis. Op haar weblog heeft Jetske uitgebreid verslag gedaan van deze feestelijke presentatie …
Foto: Susan Oosterlaar
Schrijfster Aletta Jongschaap en fotografe Susan Oosterlaar, allebei woonachtig in het midden in Nationaal Park Weerribben-Wieden gelegen Kalenberg, hebben in het boek in woord en beeld ruim 70 rietsnijders geportretteerd, die in de periode 2011-2015 werkzaam waren in de Weerribben. Maar er is meer, want er wordt ook uitgebreid aandacht geschonken aan het ontstaan, de ontwikkeling en de huidige situatie van het gebied rond Kalenberg/Hoogeweg (de Weerribben). Zoals het een goed RIETboek betaamt, is er daarnaast natuurlijk veel aandacht voor het ambacht van het rietsnijden en het proces van de verwerking van het riet, voordat het naar de dakdekker gaat. Dit mooie, in kleine oplage uitgegeven boek is gebonden, full color met harde kaft (30 bij 23 cm) en telt net geen 290 bladzijden, waarvan ongeveer 200 pagina’s met prachtige foto’s en 90 pagina’s tekst …
Foto’s: Susan Oosterlaar
Zoals op bovenstaande en onderstaande foto’s te zien is, zijn in dit prachtige standaardwerk over de rietcultuur in de Weerribben ook twee pagina’s toebedeeld aan Klaas Pen en zijn schoonzoon Klaas-Jan, de rietsnijders die al sinds december 2009 regelmatig op mijn weblog voorbij komen. En dat zal – ijs en weder dienende – ook in winter en voorjaar van 2017 vast wel weer het geval zijn. Het RIETboek zal daarbij vast nog wel eens van pas komen als welkom naslagwerk. Jetske, ook via deze weg nog eens hartstikke bedankt voor dit prachtige cadeau, dat ongetwijfeld nog lang zijn waarde zal houden …
Foto’s: Susan Oosterlaar
Ik sluit mijn serie over de rietoogst van 2016 af met een korte video, waarin nogmaals te zien is hoe het binden van het riet tot bossen met een omvang van 46 cm in zijn werk gaat. Om aan te sluiten bij de eerder gemaakte fotoserie, heb ik ook de video geconverteerd naar het wat sfeervollere zwart-wit …
Afanja's Weblog 