Schilderwerk bij Sluis II – Update

Ik hop wat heen en weer tussen twee ritjes. Vandaag ben ik toe aan het tweede deel van mijn rit over de Tjongervallei van vorige week dinsdag. Na mijn bezoekje aan Sluis I besloot ik meteen nog even een kijkje te nemen bij Sluis II in de Tjonger, ongeveer 6 km oostelijker. Daarvoor moest ik een flinke omweg maken, omdat er tussen Sluis I en II op de Tjongervallei een Tesla op de kop in de sloot terecht was gekomen. Die heeft kennelijk iets de snel gerende op de smalle weg …

Omweg of niet, wat later dan voorzien kwam ik uiteindelijk toch bij Sluis II aan. Wat meteen opviel, is dat er een identieke sluiswachterswoning staat als bij Sluis I. Nadat ik de auto had geparkeerd liep ik naar de sluis en de zeker niet minder mooie sluiswachterswoning …

De eigenares was bezig met het schilderen van de luiken. Voordat de verf opdroogde, had ze net even tijd om een gezellig praatje te maken. Toen het tijd werd om de plakband te verwijderen, ben ik doorgelopen. Ik heb toegezegd dat ik nog eens langs zou komen, als het helemaal klaar was … 😉

Ik ben even een klein stukje in westelijke richting gelopen om het hoogteverschil van 1,70 meter te kunnen tonen. Bij zowel Sluis I als II staan pompen om bij lage waterstand gebiedseigen water terug te pompen ten behoeve van de recreatievaart. En dat is wel van belang, want de Tjonger maakt deel uit van de toeristische Turfroute

Update:

Ik ontdekte zojuist op YouTube een video van het wrak. Op de achtergrond is onze auto nog net een paar maal te zien, op het moment dat ik dwars op de weg stond om te keren en foto’s te maken …

De klapbrug bij de sluis

Behalve de sluiswachterswoning en de boerderij is ook de klapbrug of ophaalbrug een beeldbepalend element voor Buitenstvallaat …

Hoewel hij onlosmakelijk deel uitmaakt van het aanzien van Buitenstvallaat, heeft de smalle ijzeren ophaalbrug uit ca 1935 over de sluiskolk geen monumentenstatus …

Zicht op het westelijk deel van de sluiskolk vanaf de klapbrug, met aan het eind de Nije Drait, de toegang tot de rest van de Friese wateren …

– wordt vervolgd

Gevangen in de sluis

Aan de andere kant van de brug en de Noordersluis aangekomen, liep ik een stuk je terug om nog even een foto te maken van de oude voetgangersbrug …

Daarna richtte ik mijn camera op de brug van de Noordersluis. Zowel de brug als de sluis waren geopend om een aantal bootjes van de zeilschool toegang te geven tot het Polderhoofdkanaal …

Bij een sluis doen zich regelmatig leuke momenten voor. Hoewel ik dat niet direct had verwacht, ontbrak ook hier de komische noot niet. Eén van de kinderen keek eens om zich heen en ontdekte daarbij, dat hij de enige was bij wie de mast nog fier overeind stond. ‘Juf, mijn mast …,’ zei hij naar boven wijzend, ‘wat moet ik nu doen?’ ‘Dan haal je hem nu maar naar beneden …,’ luidde de reactie.

Serieuzer was het volgende. Aan mij is geen ervaren schipper of zeiler verloren gegaan, maar dat de instructrice de kinderen opdracht gaf om zich in de sluis vast te houden aan de reling op de kade, terwijl het waterpeil zakte, leek me toch geen slimme opdracht …

En dat bleek al snel. Ik liep even terug om vanaf de brug te laten zien, dat de kinderen gevangen zaten in de sluiskolk. Kijk eens hoe ze hun best moeten doen om zich half hangend vast te houden aan de kade. Volgende keer toch maar zorgen voor een lijntje in de zeilboten, zou ik zeggen …

De verdere ontwikkelingen heb ik niet afgewacht. De buienradar in de gaten houdend, werd het tijd om huiswaarts te gaan. Met een foto van de brug It Polderhûs in de verte, waarmee ik deze serie over De Veenhoop ben gestart, sluit ik hem ook af …

Feest bij de Noordersluis

Zoals ik gisteren als schreef, nemen we vandaag even een kijkje bij de Noordersluis in De Veenhoop. Daartoe wandelen we in noordelijke richting over de Slûswei langs het Polderhoofdkanaal …

Na 250 m staan we voor een smal voetgangersbruggetje (Google Maps). Het bruggetje dateert van 1926, toen de Ringfeart werd verbonden met het Polderhoofdkanaal. Oorspronkelijk was het een draaibrug, tegenwoordig is het een vaste brug. De sierlijke voetgangersbrug herinnert aan de tijd, waarin vervoer over het water hier een belangrijke plaats innam. De brug is gemaakt van geklonken staal en de tuien zijn met elkaar verbonden d.m.v. een gebogen stang, die een poortje vormt …

Voorbij de voetgangersbrug staat ter hoogte van de sluiskolk een in 1903 gebouwde boerderij (foto hieronder). De brug, de boerderij en het schoolgebouw uit 1920 vormen samen met It Polderhûs en een brug iets verderop, de oudste bouwwerken in het dorp. Vrijwel alle oorspronkelijke huizen zijn intussen vervangen door modernere huisvesting …

De Noordersluis is volledig vernieuwd om de heropening van het Polderhoofdkanaal voor de waterrecreatie in 2015 mogelijk te maken …

Vanaf de brug bij de Noordersluis had ik goed zicht op de locatie waar volgend weekend het jaarlijkse Veenhoop Festival losbarst. Er werd hard gewerkt aan de opbouw van de tenten op het festivalterrein. Goed dat ze vroegtijdig zijn begonnen met de opbouw. Sindsdien is hier ca 75 mm regen hebben gevallen, dat zal het terrein lekker drassig hebben gemaakt …

Het Veenhoop Festival werd voor het eerst in 1951 georganiseerd en schijnt daarmee het oudste meerdaagse popfestival van Nederland te zijn. Het wordt ook het wel ‘de Swarte Cross van Friesland’ genoemd. Het festival staat voor 4 dagen muziek, feesten, eten, drinken en kamperen! Het festival vindt sinds jaar en dag plaats het begin van de noordelijke bouwvak. Het markeert ook de start van het traditionele Skûtsjesilen. Volgende week maandag is de wedstrijd hier op het water bij de Veenhoop. Hopelijk is het tegen die tijd beter weer …

Morgen keren we terug naar de sluis

In De Veenhoop

In navolging van die zeilboot ben ik ook in westelijke richting verder gegaan. Acht km pal ten westen van Drachten ligt De Veenhoop (Google Maps), een klein dorp met ca. 250 inwoners. In de auto ben ik er op weg naar westelijker contreien talloze keren doorheen gereden, maar met de iLark heb ik er onlangs eens wat extra tijd voor genomen …

De brug ‘Polderhuis’ is genoemd naar het restaurant It Polderhûs, dat bij de brug staat. Het staat op de fundamenten van een uit 1872 daterende boerderij, met aan de voorkant een karakteristieke brugwachterswoning. Met een terrasje aan het water is dit best een aantrekkelijk plekje …

Op een informatiezuil van toeristisch overstappunt (TOP) De Veenhoop wordt nog meer dan in Drachten de nadruk gelegd op de ligging tussen enerzijds de geborgenheid van bos en heide in Zuidoost-Fryslân en anderzijds de openheid van water en vlakten in het zuidwesten …

Het dorp lijkt opnieuw tot leven gekomen te zijn na de heropening van het Polderhoofdkanaal tussen De Veenhoop en Nij Beets in 2015. Hierdoor is er vanuit De Veenhoop niet meer alleen een noordelijke toegang tot het meer open water, maar is er ook een aansluiting op de zuidelijker gelegen Turfroute. Dit is een cultuurhistorische vaarroute die door Het Andere Friesland kronkelt langs bossen, natuurgebieden en heidevelden …

Morgen nemen we een kijkje bij de brug en de Noordersluis in de verte.

Feroaring fan lucht

Vrijdag heb ik met de iLark een ritje opnieuw gemaakt naar een plekje waar ik al vele jaren niet meer was geweest. Hier speelde zich het boek ‘Feroaring fan lucht’ (‘Verandering van lucht’) af, een boek van de Friese journalist/schrijver Rink van der Velde uit 1971. Het verhaal speelt zich af in en rond een arbeidershuisje bij de Lippenhuisterbrug (Google Maps) over het Koningsdiep ten zuiden van Beetsterzwaag. Toen ik er in oktober 1989 tijdens een fietstocht langs kwam, heb ik wat foto’s van het huisje gemaakt …

Durk Lugtigheid, alias Durk Snoad, is de vader van een huishouding met twaalf kinderen, die ergens diep in de Sweachster bossen in een oud arbeidershuisje woont. Een asociale huishouding, zo zal het zaakje tegenwoordig bestempeld worden. Durk Snoad leeft het meest van de steun vanwege niet te controleren rugklachten en van de stroperij. Hij is genetisch in opstand tegen het wettelijk gezag. Weldenkende en goedmenende mensen trachten er toch nog een fatsoenlijke huishouding van te maken en weten de familie in een huurwoning in Drachten te krijgen. Durk moet aan het werk tussen de vier muren van de Philipsfabriek aan de Oliemolenstraat. Dat kan natuurlijk alleen maar verkeerd aflopen …

Het boek ligt me na aan het hart, omdat de situatie van de verhuizing van het vrije platteland naar het kleinstedelijke Drachten in de jaren 60 heel herkenbaar is. Wij verhuisden rond die tijd vanuit het kleine gehucht Echten ook naar Drachten. En ook de boerefeint van weleer kwam bij Philips terecht. Ik heb daar in 2014 een blogje over geschreven: Echten – Commissiepolle (3)

Het huisje van Durk Snoad lijkt intussen een riante woning te zijn geworden. Jammer genoeg valt er weinig meer van het huis te zien. Tussen struiken en bomen schemert een rieten dak, en wie goed kijkt, kan zien dat de naam ‘Feroaring fan lucht’, die eerst boven de deur stond, nu een prominent plekje heeft gekregen boven de klopper op de voordeur …

De natuur is er nog steeds prachtig. Het Alddjip of Koningsdiep meandert hier prachtig door het beekdal. Het grootste verschil met de situatie in oktober 1989 is eigenlijk nog dat de koeien nu aan de oostkant van de brug liepen te grazen, terwijl ze toen aan de westkant stonden. Zo gaan die dingen hier in the middle of nowhere

Naast de brug over het Alddjip zat een libellenkenner. Hij was hier naar toe gekomen voor de metaalglanslibel, en hij had hem intussen al op de gevoelige plaat vastgelegd. Ook de weidebeekjuffer laat zich hier tegenwoordig regelmatig zien, vertelde hij. Ik kwam die dag niet verder dan een poepende en een paar parende korenbouten (denk ik). Het zou best eens kunnen dat ik daar binnenkort nog eens wat langer neerstrijk …

Bijna een brug te ver

Jetske en ik hebben vorige week vrijdag weer dankbaar gebruik kunnen maken van ons abonnement op ‘grijze vrijdagen’. We begonnen de dag met een lange wandeling waar ik 4 mei op terugkom. Die wandeling was meteen weer zo lang, dat het weinig gescheeld had of een vervolg van de dag was een brug te ver geweest …

Jetske wist echter wel weer raad en zette koers richting Zwartsluis. Daar reden we oostwaarts verder over de Conradsweg (Google Maps). Al snel zette ze de auto vlak voor een bruggetje in de berm. Hier ligt sinds 2014 een uniek eco-aquaduct en ik hoefde er maar enkele meters voor te lopen. Het eco-aquaduct zorgt ervoor dat het water in de natuurgebieden links en rechts van de weg over het Conradskanaal en onder de weg door kan stromen. Het eco-aquaduct is zo ingericht dat dieren zwemmend, lopend of kruipend onder de weg door van het ene natuurgebied in het andere kunnen komen …

Dankzij het eco-aquaduct blijven de waterpeilen van de natuurgebieden (links op de onderstaande foto) en landbouwgronden (rechts op de onderstaande foto) gescheiden. Boeren willen graag een laag waterpeil om met hun zware machines op het land te kunnen werken. Voor de natuur is een hoger waterpeil beter. Ook draagt het eco-aquaduct bij aan de verbetering van de waterkwaliteit in de natuurgebieden …

Olde Maten en Veerslootlanden – een gebied tussen Zwartsluis en Staphorst – vormt samen met de Weerribben, de Wieden en de Rottige Meente het grootste aaneengesloten laagveengebied in West-Europa. Om de natuurwaarden in stand te houden en te ontwikkelen, is de hoofdfunctie in het gebied (natte) natuur …

Een groot deel van het gebied wordt beheerd door de Agrarische Natuur Vereniging (ANV) Horst en Maten in samenwerking met grondeigenaar Staatsbosbeheer. De betrokken agrarische ondernemers hebben hun bedrijf in de directe omgeving en zijn de ambassadeurs van het prachtige gebied. We vervolgden onze rit door het mooie petgatenlandschap op weg naar een vogelkijkhut. Ook daar zou ik volgens Jetske weer niet ver hoeven te lopen …