De rietsnijders aan het werk

Na de lunch riep het werk weer, en dus namen de rietsnijders hun snit weer ter hand. In vroeger tijden werd het riet met de hand gesneden, daarvoor werd een ‘snit’ gebruikt. Klaas en Jetske hebben voor de video eens een demonstratie van dat aloude handwerk van het riet snijden gegeven: rietsnijden met snit, zoals dat in vaktermen wordt genoemd …

Tegenwoordig wordt het riet gemaaid met een rietmaaier. Op de zachte grond van deze percelen gebruiken de mannen handmaaiers. Op plaatsen waar de draagkracht van de bodem beter is, gebruiken rietsnijders tegenwoordig ook zwaardere rupsmaaiers. De handmaaiers waarmee Klaas-Jan en oom Errie hier werkten, maakt van het gemaaide riet meteen kleine bosjes, die samengebonden op het land blijven liggen …

Het snit wordt tegenwoordig vooral gebruikt voor het bijeen rapen van de bosjes riet die tijdens het maaien op het land zijn achtergebleven. Die bosjes worden in schoven bijeengezet om te drogen …

Het zal duidelijk zijn dat de mannen op zo’n dag heel wat kilometers afleggen met achtereenvolgens het maaien en het verzamelen van de bosjes riet …

Als je zo’n schoof met bosjes riet ziet staan, dan lijkt het heel wat, maar de oogst valt hier zwaar tegen dit jaar. Het riet is niet echt lang geworden en het is ook erg dun gebleven, bovendien zit er veel afval in waarvan de rietsnijder alleen maar extra werk heeft …

Maar Klaas-Jan blijft lachen, en ik geloof er niks van dat hij dat alleen voor de camera doet. Hoeveel werk er ook in zit, hoe mager de verdiensten ook zullen zijn, Klaas-Jan is hier helemaal in zijn element …

En voor wie nu denkt dat dit zwaar werk was … Het echt zware werk komt nog. Al die kleine bosjes moeten worden gekamd om de groene begroeiing aan de onderkant eruit te halen. Daarna wordt het riet in nog veel grotere en zwaardere bossen bijeen gebonden en met de hand op de wagen worden opgestapeld. In of bij de werkplaats thuis wordt het riet uiteindelijk tot standaard bossen met een omvang van 46 cm gebonden …

Honden van het rietland

We waren nog maar nauwelijks gaan zitten, of er kwam ook nog een oud-rietsnijder aanlopen. Klaas – schoonvader van Klaas-Jan en zwager van Jetske – kwam met zijn hond Kelev even kijken hoe het er in het rietland voor stond. De beide honden, die al jarenlang geregeld samen optrekken, kwamen in volle draf op me af …

Klaas is de nestor van het drietal rietsnijders. Hem heb ik een jaar of tien achtereen regelmatig gevolgd bij zijn activiteiten in het riet. In de periode 2009-2011 heb ik door de seizoenen heen filmopnamen gemaakt van de werkzaamheden van de rietsnijders in De Weerribben vroeger en nu. Uiteindelijk heb ik dat project begin 2012 afgerond met de presentatie van de DVD “Werk in het Weerribbenriet”. Ik denk erover om die eerdaags beschikbaar te maken op YouTube …

Maar dat is voor later, nu eerst terug naar vorige week woensdag. De beide honden voerden een mooi showtje voor ons op. Rhena was loops en Kelev leek wel zin te hebben om daar gebruik van te maken. Maar hij leek niet meer helemaal te weten hoe hij het moest hebben. En al zou hij het geweten hebben, dan nog zou hij als ‘geholpen reu’ weinig gepresteerd hebben …

Toen ze na enige tijd uitgespeeld waren, gingen ze – zoals wel vaker – samen het rietland in. Het zijn allebei leuke en lieve honden die normaal gesproken bij de baas in de buurt blijven, maar wanneer ze samen zijn gaan ze graag op avontuur …

Zodra de boterhammen op waren werden de honden, die intussen alweer uit zicht verdwenen waren, geroepen. Nadat Klaas en Kelev ons allen inclusief Rhena gedag hadden gezegd, gingen de rietsnijders weer aan het werk …

  • wordt vervolgd

Nederlands riet

Vorige week woensdag ben ik weer met mijn fotomaatje Jetske de Weerribben in getrokken. Ditmaal ging het ons niet om het spotten van een ijsvogel – hoewel dat natuurlijk mooi meegenomen zou zijn – nee, we reden linea recta naar het rietland bij de schilderachtige buurtschap Nederland

Wie hier al wat langer meeleest, weet dat ik al zo’n 15 jaar in winter of voorjaar graag eens met Jetske het rietland in trek om foto’s te maken van het werk van de rietsnijders. Dat komt voort uit het feit dat Jetske uit een familie van rietsnijders. Vorige week gingen we naar het rietland van Jetskes’ neef Klaas-Jan …

Tot hier was het pad goed en droog geweest, maar eenmaal in het rietland vielen meteen de ongewoon diepe sporen op. Rhena, de Golden retriever die vaak met de baas het riet in gaat, stond ons al op te wachten …

Met de nodige moeite liepen we over het drassige pad het rietland in. Klaas-Jan en zijn oom Errie, die hem die dag hielp in het rietland, kwamen ons al tegemoet lopen. We raakten meteen aan de praat over de stand van zaken in het riet …

We waren precies op het goeie moment gekomen, de mannen waren net aan hun lunch toe. Nadat Rhena alweer lekker was gaan liggen, zochten wij gevieren een plekje in de buurt van de schaftkeet om te zitten. Daar zetten we het gesprek voort …

  • wordt vervolgd

Twee maatjes in ’t riet

Vandaag sluit ik deze korte serie over het werk in het rietland af met een aantal foto’s van twee trouwe maatjes. Om te beginnen is daar Rhena, het trouwe maatje van rietsnijder Klaas-Jan. Rhena is duidelijk gewend om een lekker plekje op te zoeken als de baas aan het werk is …

De tweede is mijn fotomaatje Jetske, dochter van een rietsnijder die mij een jaar of tien geleden introduceerde in de wereld van de rietsnijders. Tegen het eind van onze fotosessie nam Jetske de gelegenheid te baat om nog even wat foto’s van Rhena te maken. En als dank voor het gewillig poseren volgde er nog even een fijne kroelsessie …

Bij het zien van dit hoogblonde duo legde Klaas-Jan zijn werk even neer om nog even een paar plaatjes te schieten voor het familiealbum …

Klaas-Jan kamt

Met foto’s kun je veel duidelijk maken. Met video kun je soms nog net wat meer duidelijk maken. Dat is naar mijn idee ook het geval met het kammen van het riet. De fotoserie van gisteren heeft daarvan een aardige indruk gegeven, denk ik. Maar pas in videobeelden zie je hoeveel ruigte er uit ieder bosje riet getrokken wordt. En daarmee krijg je ook een indruk hoe arbeidsintensief die rietteelt is.

Dat het riet snijden Klaas-Jan echt in het bloed zit, kun je naar mijn idee mooi zien tegen het eind van de video. Met vaardige hand maakt hij de onderkant van het dikke bos riet zo vlak mogelijk. En dan moet al dat riet later in de schuur nog worden verwerkt tot bossen met een exacte omvang van 46 cm. Over arbeidsintensief gesproken …

– wordt vervolgd –

Het riet wordt gekamd

Gisteren vertelde ik dat Jetske en ik op het werkterrein van de rietsnijders aankwamen tijdens hun lunchpauze. Erg lang duurt zo’n pauze van de rietsnijders over het algemeen niet. Ook in dit geval togen de mannen al snel weer aan het werk, want zeker op een mooie, werkzame dag als deze moeten er meters gemaakt worden om de oogst binnen te halen …

En ja, eerlijk is eerlijk, het ziet er op zo’n mooie dag allemaal knap idyllisch uit. Maar vergis je niet, het werk van de rietsnijder is zwaar werk. Dat geldt ook voor het kammen van het riet. Hierbij haalt de rietsnijder m.b.v. een kammachine de ruigte, het natuurlijk afval, uit het riet. Ik heb dat al eens mogen proberen, en daarbij werd me al snel duidelijk dat die machine bij elk bosje zijn best doet om je over die scherpe tanden te trekken …

– wordt vervolgd –

Lunchtijd in het rietland

Jetske leidde me deels over onverharde wegen zo ongeveer naar het hart van De Weerribben tussen de dorpjes Nederland en Kalenberg. Daar ligt omgeven door bosschages een stuk rietland dat gepacht wordt door Klaas-Jan, een aangetrouwde neef van Jetske …

Het was duidelijk dat de rietsnijders het maaiwerk al achter de rug hadden. Het gemaaide riet stond in schoven lekker in zon en wind te drogen. De rietsnijders zelf waren echter niet te zien …

Een blik op het horloge leerde dat ’t op dat moment tegen twaalven liep. Dat betekent ook in het rietland meestal lunchtijd. En zo was het ook die dag, want vrijwel gelijktijdig met ons kwam één der rietsnijders het land op met de lunch. Een schreeuw over het rietland was genoeg om de andere mannen tevoorschijn te laten komen …

Terwijl de rietsnijders zich met hun vismaaltijd terugtrokken in de keet, nestelden Jetske en ik ons met ons broodje in de zon. Het duurde niet lang of Rhena, de hond van één van de rietsnijders, kwam gezellig bij ons liggen …

– wordt vervolgd –