Bij een dijkcoupure

Bij het Lauwersmeer viel het wat tegen met de hoeveelheid vogels. Ja ganzen, die waren er genoeg, maar die hebben ze tegenwoordig in België ook wel. Dat vond Dirk dan ook geen tussenstop waard. Ik stelde voor om nog even naar Peazens-Moddergat te rijden. Onderweg konden we dan nog mooi een tussenstop maken bij een dijkcoupure in de oude Waddenzeedijk bij Ljussens (Google Maps). Ik vermoedde, dat Dirk hier wel aan zijn trekken zou komen …


Op de bovenstaande foto zie je akkerland dat tussen de oude en de nieuwe Waddenzeedijk ligt. De donkergroene streep in de verte is de nieuw Waddenzeedijk. Wanneer we ons omdraaien, zien we achter ons een coupure of dijkcoupure in de oude dijk, die de kust moest beschermen, voordat de nieuwe Waddenzeedijk er lag. De direct achter de oude dijk staande boerderij bevinden zich bij zogenaamde dijkcoupures …

Achter de dijk liggen de oude schotbalken waarmee de dijkcoupure gesloten kon worden. Men liet de balken bij storm- en overstromingsgevaar dan van bovenaf in de gleuven in de stenen dijkhoofden zakken. Tussen de twee rijen balken werd vaak zandzakken geplaatst, ook werd er wel paardenmest gestort om de afsluiting meer waterdicht te maken …

Nadat Dirk en ik ons enige tijd hadden vermaakt met de dijkcoupure en de balken, richtten wij ons op het kale land tussen de twee dijken. Aafje en Hilda hielden het zo te zien ook ditmaal weer probleemloos pratend bij de coupure …

– wordt vervolgd

Dijkcoupure 12-14

We kijken nog eens bij een volgende dijkcoupure, die vinden we aan de Alddyk 12-14. Aan de weg staan een paar duidelijk genummerde brievenbussen en in een hok zit een konijn dat eieren schijnt te leggen …

De wanden van deze coupure zien er een stuk beter uit dan die van de eerste dijkcoupure die we hebben bekeken …

De oude boerderij die erachter staat, lijkt zijn beste tijd wel te hebben gehad …

Op het erf staan langs de muur diverse oude gebruiksvoorwerpen, waar vast nog wel een paar aardige tuinornamenten tussen te vinden zijn …

Maar daar waren we niet voor gekomen. Het was ons om de oude dijkcoupure te doen, en die ziet er nog heel aardig uit …

Jetske had intussen alweer een beestje gevonden om even aan te kunnen halen, ditmaal was het een geit. Die geit leek meer aandacht te krijgen dan deze dijkcoupure. Maar eerlijk is eerlijk, ze heeft er een mooie fotoserie van gemaakt. Nadat ze zich van het dier los had weten te rukken, vervolgden we onze weg in de richting waarin de weg op onderstaande foto’s verdwijnt …

Naar de dijkcoupures

Voor het laatste deel van ons ritje langs het Wad, reden we naar de verst gelegen boerderij aan de Alddyk (Google Maps). De Alddyk loopt aan de buitenkant vlak langs de oude zeedijk, in de verte zie je de nieuwe Waddenzeedijk …

Tussen 1963 en 1993 is 66 kilometer van die dijk op deltahoogte gebracht. Momenteel staat Wetterskip Fryslân op het punt om de Waddenzeedijk tussen Koehool en het Lauwersmeer over een lengte van bijna 50 km opnieuw te verhogen en te versterken

Bij de aanleg van de nieuwe polders werd indertijd in de oude zeedijk een gat gegraven om de nieuwe polder toegankelijk te maken. Zo’n gat in de dijk is een coupure of dijkcoupure. Zo’n coupure bestaat uit een verticale gemetselde dijkwand aan weerszijden van de weg met daarin gleuven waarin balken konden worden geschoven …

Wanneer er een zware storm en hoog water dreigden werd de coupure afgesloten, zodat de dijk haar waterkerende functie weer kon vervullen. In de coupure werd dan een dubbele rij schotbalken neergelaten en de tussenruimte werd opgevuld met zand of mest. De schotbalken werden bewaard in een schotbalkenloodsje, dat vlak naast de coupure achter de dijk staat …

Hier aan de Alddyk staat achter elke coupure een boerderij, en soms gaat er ook nog een huis achter zo’n coupure schuil. Aan de coupures is goed te zien dat de tand des tijds er hier en daar flink aan is gaan knagen, zelfs die pot met fleurige viooltjes kon dat niet verhelen …

Morgen kijken we nog even verder rond aan de Alddyk. Maar als je intussen mooiere en betere foto’s van deze dijkcoupure wilt zien, dan moet je even bij Jetske kijken. Met haar spiegelreflex heeft ze er aanzienlijk mooiere foto’s van gemaakt: Jetske’s dijkcoupures.

Ruim 30 graden verschil

Op 1 augustus 2012 heb ik ook een ritje gemaakt door het uiterste noordoosten van Fryslân. Op die warme zomerdag -het was toen rond de 25 ºC- maakte ik deze foto van een coupure in de oude zeedijk bij een boerderij aan de Alddyk bij Paesens (kaartje Google Maps) …

Zonder dat ik me daarvan bewust was, maakte ik vorige week vrijdag een foto vanaf hetzelfde standpunt. Op dat moment vroor het een graad of 3, maar met dank aan de noordoostelijk wind, die ongenaakbaar over de kale sneeuwvlakte blies, schat ik de de gevoelstemperatuur toch zeker op -10 ºC …

130125-1344x

Aan de schaduw van de coupure op het wegdek is te zien dat de zon op dat moment even door de nevel heen probeerde te prikken. Met een beetje geluk zou het zonlicht de berijpte bomen even laten schitteren …

130125-1345x

Omdat er aan de noordkant van de oude zeedijk in de verste verte geen boom te zien is, liep ik even door de coupure naar de achterliggende boerderij. Nog voordat ik in de buurt van de bomen was, werd het zonlicht weer weggeveegd door de nevelflarden …

130125-1346x

Gelukkig leverden het berijpte rietkraagje en het vage beeld van een verderop gelegen boerderij toch nog wel een paar aardige plaatjes op. Daarna ben ik al snel weer terug gegaan naar de auto, want man man, wat was het daar koud …

130125-1350x

Lichtspel over gras en graan

We pakken de draad weer op waar hij gisteren is blijven liggen, bij de boerderij aan de Alddyk 2 (kaartje Google Maps) …

120801-1317x

Vanaf het erf hebben we zicht op een oude schuur, die net aan de andere kant van de coupure tussen de dijken staat …

120801-1322x

Door op de oude dijk te klimmen, krijgen we een ander perspectief te zien …

120801-1324x

Vanaf deze plek heb ik ook de abstracte landschappen gefotografeerd, die ik hier zaterdag liet zien. Het kan ook net wat minder abstract …

120801-1329x

De voortdrijvende wolken zorgen in nauwe samenwerking met de zon voor een mooi lichtspel over het polderland …

120801-1330x

Een stukje verderop beklim ik de dijk nogmaals …

120801-1305x

Hier heeft het grasland plaats gemaakt voor graan zo ver het oog reikt …

120801-1307x

Terwijl schapen op de achtergrond de nieuwe dijk begrazen, zorgen zon en wolken ook hier weer voor een fraai lichtspel over het zacht wuivende graan …

120801-1345x

Nog een laatste blik over gras en graan op het land tussen de dijken, en dan is het tijd om terug te keren naar het oude land …

120801-1346x

Coupures in Noordoost Fryslân

In de afgelopen eeuwen is Noordoost Fryslân door landaanwinning en inpoldering geworden tot wat het nu is. Eerst werden er terpen aangelegd die bij hoog water als vluchtplaats konden dienen voor mens en dier. Later werden er steeds hogere en sterkere dijken aangelegd …

120801-1253x

Aan de landzijde van de dijk vestigden zich boerenbedrijven. Aan de zeezijde slibde langzaam weer nieuw land aan, waarna er na verloop van tijd ongeveer een kilometer verderop een nieuwe dijk werd aangelegd. Om van het oude op het nieuwe land te kunnen komen, werden zogenaamde coupures of dijkcoupures aangelegd in de oude dijk …

120801-1254x

Om een coupure te maken werd de dijk doorsneden. Aan de zijkanten van de ontstane opening werden muren gemetseld. Aan beide zijden werden in de muren gleuven gemetseld, daarin kon men in geval van extreem hoog water twee rijen balken aanbrengen om de ruimte tussen de muren te sluiten …

120801-1255x

Als extra versteviging werden  er tussen de balken zandzakken geplaatst, zodat de dijk met de gesloten coupures in geval van nood weer als een gedegen waterkering kon dienen …

120801-1300x

Vlak achter de oude dijk, de Alddyk, die onderdeel uitmaakt van de Waddenzeeroute staan verschillende boerderijen, die ieder via een eigen coupure bereikbaar zijn …

120801-1320x

Als je op zoek bent naar rust en ruimte, dan moet je echt eens een kijkje nemen in dit deel van ons land, waar het oog tot de einder reikt. Morgen pakken we de draad hier weer op …

120801-1321x

Op de vlakte

Gisteren ben ik weer eens een dagje met Johan op pad geweest. Onder het genot van koffie en gevulde koek besloten we na rijp beraad eens een kijkje bij het Wad te nemen. In de buurt van Paesens en Moddergat heb ik de auto even in de berm gezet, zodat we even een paar plaatjes konden schieten van het kale akkerland …

101012-1245x

Zon, wind en wolken zorgden samen voor een fraai lichtspel op het land …

101012-1246x

Aan het eind van de akker is de oude zeedijk te zien …

101012-1250x

Door een coupure in de oude dijk is verderop de nieuwere deltadijk te zien …

101012-1248x