102.000 stenen

In het kader van de Nationale Dodenherdenking neem ik jullie vandaag net als vorig jaar op 4 mei weer even mee terug naar Kamp Westerbork bij het Drentse Hooghalen. Op de appèlplaats van het voormalige Kamp Westerbork is een monument ter herinnering aan de 102.000 Joden en Roma die tijdens de Tweede Wereldoorlog vanuit Nederland werden gedeporteerd en niet meer levend teruggekeerd zijn …

De rechthoekige stenen zijn allemaal voorzien van een symbool. De stenen met een roestvrijstalen davidsster gedenken de Joden die naar Midden- en Oost-Europa werden gedeporteerd en daar vermoord werden. 213 stenen dragen een vlam en verwijzen naar de omgebrachte Roma. Enkele tientallen stenen hebben geen symbool en verwijzen naar omgekomen verzetsstrijders …

Het hoogteverschil tussen de stenen moet benadrukken dat er voor ieder slachtoffer een eigen steen is neergezet. Daarnaast maakt het hoogteverschil tussen de stenen de omvang van het getal 102.000 zichtbaar. De stenen zijn geplaatst in de vorm van de kaart van Nederland, om te onderstrepen dat de Joodse gevangenen van kamp Westerbork uit alle delen van Nederland afkomstig waren …

Vanavond om 20:00 uur is het twee minuten stil en herdenken wij allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, in oorlogssituaties en bij vredesoperaties …

RTV Drenthe zendt vanavond om 19.20 uur in het kader van de Dodenherdenking een speciaal herdenkingsprogramma uit, dat is opgenomen in kamp Westerbork.

Bronnen: www.kampwesterbork.nl en wikipedia.

Virtueel naar Frankrijk

– Virtueel naar Frankrijk 1 –

Tot 2005 waren Aafje en ik echte Frankrijkgangers. Daar kwam verandering in nadat ik eind 2004 de diagnose MS had gekregen en we van de neuroloog het welgemeende advies kregen om de warmte maar niet meer op te zoeken. In de loop der jaren begon ik aan den lijve te voelen waarom hij die waarschuwing had gegeven. Ruim 15 jaar nadien is de coronatijd een mooi moment om terug te blikken op onze eerste en laatste trip naar Frankrijk sindsdien.

Nadat we een half jaar aan de gedachte waren gewend, nodigden vrienden ons uit om een week bij hen door te brengen in hun huis aan de Noord-Franse westkust. En zo togen we eind mei 2005 vóór het losbarsten van de zomerwarmte naar het Franse tweelingdorp Ault-Onival. Het mooie grote huis met het leien dak aan het eind van de straat werd ons verblijf gedurende die week …

Het weer was bij aankomst een stuk minder mooi dan de eerste foto doet vermoeden, die foto is dan ook pas twee dagen later gemaakt. Tijdens onze reis was het grijs en licht regenachtig geweest, en dat was bij aankomst weinig anders. De foto’s hieronder waren de eerste foto’s die ik die week heb gemaakt. Er zouden nog vele volgen …

Het was dan wel grijs en kil weer, de plek en het uitzicht waren fenomenaal. En ik was ondanks het weer onder de indruk van het kleurenpalet dat zich in de weidsheid voor me uitstrekte. En dit was nog maar het begin …

– wordt vervolg –

De achttien dooden

Vandaag, 4 mei, is de Nationale Dodenherdenking in Nederland. Alle burgers en militairen die sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog (10 mei 1940) in oorlogssituaties of bij vredesoperaties in Nederland of waar ook ter wereld zijn omgekomen worden vandaag herdacht. De herdenking zal er als gevolg van de Coronamaatregelen anders en vooral leeg uitzien. Maar ook in deze Coronatijd nemen we om 20:00 uur twee minuten stilte in acht.

Het lied ‘De achttien dooden’ is een gedicht dat Jan Campert (1902-1943) schreef naar aanleiding van de executie van achttien verzetsstrijders die op 13 maart 1941 plaatsvond op de Waalsdorpervlakte. Het is een bekend gedicht geworden over het Nederlands verzet in de Tweede Wereldoorlog …

Bij het voormalig kamp Westerbork staat een monument ter nagedachtenis aan de journalist, dichter, schrijver en verzetsman Jan Campert. Campert heeft rond de twintig joden naar België helpen ontsnappen. Op 21 juli 1942 werd hij samen met zijn helper, de Bredase journalist Martien Nijkamp, vlak over de grens bij Baarle-Nassau gearresteerd, toen ze de 21-jarige jood Frans van Raalte naar België probeerden te smokkelen. Van Raalte pleegde nog dezelfde dag in gevangenschap zelfmoord …

Campert zat enige tijd gevangen in Breda, in kamp Haaren en in kamp Amersfoort. Uiteindelijk kwam hij via concentratiekamp Buchenwald in november 1942 in het Duitse concentratiekamp Neuengamme terecht. Volgens de officiële verklaring in zijn medische dossier is hij daar op 12 januari van dat jaar op veertigjarige leeftijd overleden aan borstvliesontsteking …

‘De achttien dooden’ werd in maart of april 1943 door de Utrechtse student scheikunde Geert Lubberhuizen uitgebracht als rijmprent met een tekening van Fedde Weidema. Het pamflet werd in ruime kring verspreid en verkocht, en kreeg tijdens kort na de Tweede Wereldoorlog grote bekendheid. Weidema tekende onder het pseudoniem Coen van Hart een compositie van een dode te midden van de symbolen van Nederland. Een vlinder, bloemen, de zon en het silhouet van een stad; met de ruïnes van de oorlog en het prikkeldraad van de onderdrukking …

De bovenstaande prent heeft in mijn tienerjaren lang op mijn slaapkamer op zolder gehangen.

Kleur in coronatijd

De afgelopen weken ben ik me weer eens gaan realiseren hoe blij ik ben dat we in het noorden en meer specifiek in Fryslân wonen. Omdat verreweg de meeste mensen hier goed om weten te gaan met de intelligente lockdown, is het op mijn favoriete plekjes in de natuur de laatste tijd bijna unheimisch stil. Wat een luxe in coronatijden …

Maar ook in ons tuintje is het weer goed toeven met het zonnige weer. De dotterbloem, waarvan ik hier onlangs de knoppen liet zien, staat nu in volle glorie te pronken met zijn felgele bloemen. En met wat manoeuvreren valt er met het geel en het omringende groen een mooie kleurencombinatie te maken met de heksenbol aan de andere kant van de vijver …