Klimmen en dalen

Nadat we de metershoge steile wand in het achterste deel van de Ecokathedraal hadden bekeken, beklommen we de ruïnes van ‘de oude citadel’ aan de andere kant …


Daar bevonden we ons uiteindelijk naar schatting een meter of vier boven het maaiveld. De berenklauw tiert nog steeds welig daarboven, zodat we ons behoedzaam door de kleine woestenij heen moesten werken …

Op de terugweg, die langs een andere route voerde, passeerden we onder ander de tegelmuur. Deze muur bestaat deels uit stoeptegels waarvan je gecirkelde onderkant ziet. Die cirkels zorgen vaak voor mooie schaduweffecten …

Nadat we op- en afgaand nog verschillende andere bouwwerken hadden bekeken, eindigde de rondgang uiteindelijk nadat we twee uur hadden rondgezwalkt, bij de tegelkoepel naast de majestueuze Porta-Celi

Ik heb het verslag wat ‘ingedikt’, omdat ik sinds die woensdag alweer wat nieuwe avonturen heb beleefd, waarvan nog verslag gedaan moet worden. Aan het eind van de wandeling stelde ik voor om nog even wat na te praten op het terras bij het lokale café. Dat was echter buiten de waard gerekend, want die was vertrokken en had zijn etablissement leeg achtergelaten. Het terras van ‘het Witte Huis’ bij Olterterp bood echter een waardig alternatief …


Ter afsluiting aan dit bezoek aan de Ecokathedraal wil ik jullie nog even wijzen op de podcast-serie ‘Platte Grond’. De verhalen van Platte Grond gaan over de kracht van architectuur en over plannen voor de toekomst. Over torenhoge ambities en over het spoor soms volledig bijster zijn. Over beton, staal en stenen. Over groen, erfgoed en ontwerp. Maar vooral: over mensen.

Voor aflevering van 19 van 1 mei jl. getiteld ‘Duizend Jaar Stapelen’ ging Platte Grond op bezoek in de Ecokathedraal. Onderwerp van gesprek is Louis Le Roy, die in de jaren ‘70 met zijn ideeën onze manier van naar de natuur kijken volledig op zijn kop zette. Het moest allemaal wilder, organischer en minder geordend.

Je vindt ‘Platte Grond‘ op Spotify en Apple Podcasts, maar je kunt het ook beluisteren via: https://plattegrondpodcast.nl/seizoen-3.

Belgen in de Ecokathedraal

Enkele weken geleden kreeg ik een mailtje van medeblogger Dirk van Fotografie als een rode draad door mijn leven. Hij en zijn vrouw hadden het plan opgevat om in de eerste week van mei een paar door te brengen in Earnewâld. Hij vroeg of ik er wat voor zou voelen om hen te begeleiden bij een wandeling door de Ecokathedraal bij Mildam. Nadat ik in het verleden met de Vlaamse bloggers Matroos Beek en Oma Baard al positieve ervaringen had opgedaan met Vlaamse bezoekers in de Ecokathedraal, kon ik dat Dirk zeker niet weigeren …


Vorige week woensdag was het zo ver. Omdat wandelen met twee fotografen en twee vrouwen een betere match is dan twee fotografen met één vrouw, vroeg ik Aafje of ze zin had om mee te gaan. En dat had ze wel, want Aafje was ook al een paar jaar niet meer in de Ecokathedraal geweest. Eenmaal in de Ecokathedraal nam ik het gezelschap na de passage van de ‘Porta-Celi’ (foto boven) meteen mee naar ‘de Twee Torens’ (foto linksonder), ongeveer halverwege het project. Daar achter die torens bevindt zich de rustplaats, die Louis Le Roy, de initiatiefnemer van de Ecokathedraal, daar ooit voor zichzelf had gecreëerd …

Op dat plekje achter die twee torens zit ik tegenwoordig ook graag even. Zo ook die middag. Nadat ik onderweg hier naar toe al het een en ander had verteld over het ontstaan van de Ecokathedraal, gaf ik mijn gasten in dit mooie deel van de Ecokathedraal even de vrije hand …

Nadat mijn benen even wat rust hadden gehad, trokken we verder naar achteren. Daar beklommen de vrouwen even later de ruïnes op de heuvel al. Ik nam Dirk eerst even mee over een paadje, dat ons in het achterste deel naar basis van de Ecokathedraal voerde. Hier is Louis Le Roy omstreeks 1970 begonnen aan de bouw van de Ecokathedraal …

Dit is een mooi moment om een programma van Omrop Fryslân uit 2005 over Louis le Roy – ‘de Billy Graham van het onkruid’ – in herinnering te roepen. In deze documentaire vertelt Le Roy uitgebreid over zijn filosofie en zijn manier van werken in en aan de Ecokathedraal. We zien hem daarbij op verschillende momenten ook aan het passen, meten en slepen van zwaar materiaal …


Sinds 1970 werkte Le Roy hier in alle rust op zijn eigen grond aan zijn Ecokathedraal. Op een weiland van drie hectare plantte hij wat jonge bomen en liet hij al het overtollige bouwpuin van de gemeente Heerenveen storten. Hier bouwde hij tweeënveertig jaar aan een stelsel van paden en gebouwen die zijn opgetrokken uit gestapelde bakstenen, trottoirtegels, stoepranden en ander overtollig materiaal. Meer dan vijfentwintighonderd vrachtwagens vol puin heeft hij in zijn leven verwerkt en gestapeld, met niet meer dan een paar werkhandschoenen, een schep, een kruiwagen en een rubberen hamer. Louis le Roy is overleden in 2012, maar sympathisanten, verenigd in de Stichting Tijd, stapelen tot op de dag van vandaag lustig door.

Ook filmisch zit deze documentaire mooi in elkaar.
Laat je niet afschrikken door de korte Friestalige inleiding, dat is slechts ter introductie. Voor het begrip van de rest van de documentaire is het niet van belang, omdat Le Roy Nederlandstalig is.

– wordt vervolgd

Terug naar voren

Een kuier naar het achterste deel van de Ecokathedraal zat er die dag niet in. Maar ik kon het niet laten om nog een klein stukje verder te lopen, zodat ik nog even een blik kon werpen op één van de oudste stukjes van de Ecokathedraal in het voorste deel …


Kijk nou eens wat een mooie tafereeltjes er ontstaan, wanneer weer en wind jarenlang hun gang kunnen gaan met wat gestapelde stenen tussen een paar oude bomen …

Daarmee had ik voor die dag het verste punt bereikt. Het was tijd om via de makkelijkste route terug te keren, over het hoofdpad, langs de muur met de schaduwen en de deels gele stenen en langs ‘het clowntje’. Het is bijna een cultuurshock om ineens van de met mos bedekte oude stapelwerken terug te keren in het strakke nieuwere deel van de Ecokathedraal …

Vlak voor de ‘Porta Celi’ kon ik het toch niet laten om nog even een zijpaadje te nemen. Zo kon ik ook nog even een blik werpen op de manshoge koepel en het sierlijke muurtje ernaast …

Nadat ik tot slot nog even een foto van de ‘Porta Celi had gemaakt, heb ik nog even een kwartiertje in ‘het zitje’ in het voorportaal gezeten. Hopelijk lukt het in april om weer eens tot achterin te komen. En als het niet in april lukt, dan maar ergens begin mei …

We dalen weer af

Zodra je ergens op een hoogste punt bent aangekomen, volgt er vervolgens uiteindelijk weer een afdaling. Zo ook hier, na mijn korte pauze bij de tempel op het hoogste punt voor in de Ecokathedraal, ben ik via de onderstaande trap aan de andere kant van de heuvel weer afgedaald …


Ook hier dalen we eerst weer af naar een tussenniveau. Daar treffen we onder andere het torentje met de ronde top op de foto linksonder aan, op de foto rechtsonder lijken we een deel van de basis van een oud vestingwerk te zien …

Terwijl ik verder afdaal, vallen de schaduwen op de lange muur met de deels geelgroene stenen op. Terug op de bosbodem rijzen er aan alle kant weer stukken steen en beton omgeven met mos op …

Het zal duidelijk zijn, aan mos viel in dit al wat oudere deel van de Ecokathedraal niet te ontkomen. Het veelal frisgroene mos was kleurbepalend tussen het verder overheersende grijs en bruin van stenen en oud gebladerte op de grond …

De weg naar boven

Ik pak de draad weer op waar ik hem gisteren heb laten liggen, bij de vrijwel altijd natte, en daardoor vaak wat gladde trap naar een tussenniveau in het voorste deel van de Ecokathedraal …


Het is meteen duidelijk dat we in een al wat ouder deel van de Ecokathedraal terecht komen. Hier is duidelijk al meer mos en andere begroeiing tussen de stenen tot leven gekomen dan in het nieuwste deel, dat hier gisteren te zien was. Wat verder opvalt in de onderstaande foto is het brede scala aan materiaal waarmee de Ecokathedraal in de loop der jaren is opgebouwd. Dat varieert van trottoirbanden, stoeptegels en straatstenen tot oudere metselstenen tot ruw, ongepolijst beton …


Aan mos, robertskruid en andere kleine plantjes die zich in de kieren tussen de stenen nestelen, is hier geen gebrek. Die planten laten zich zien, de vele kleine spinnen en insecten die ongetwijfeld ook tussen de kieren zitten, blijven verborgen in de donkere kieren en spleten …

Via het tussenniveau zijn we intussen aangekomen op het hoogste deel voor in de Ecokathedraal. Ik schat dat je hier ca. 4 m boven het maaiveld staat …


Op de bovenstaande foto net niet zichtbaar, nestel ik me sinds een aantal jaren bij mooi weer graag even naast de tempel in de zon. Daar heb ik ook ditmaal even lekker gezeten, met zicht op bloeiende katjes niet ver voor me …

Groeten uit de Ecokathedraal

Na ruim anderhalve week gehoest en geproest wordt het tijd om het reguliere leven weer op te pakken. Helemaal klachtenvrij ben ik nog niet, maar dat kan nog wel een paar weken duren. Daarom wil ik toch maar kijken of ik het machientje onder het motto ‘Kalm aan, dan breekt het lijntje niet’ weer voorzichtig onder stoom kan brengen …


In de week voordat dat vervelende virus me begon te plagen, ben ik op een mooie ochtend weer eens naar de Ecokathedraal bij Mildam gereden. Het was alweer enige tijd geleden, dat ik er voor het laatst was, en dat was te zien ook, want vooral in het voorportaal was weer flink wat bijgebouwd …


Voordat ik jullie meeneem langs ‘de nieuwbouw’ in het voorste deel van de Ecokathedraal, wil ik eerst lezers die nu voor het eerst van de Ecokathedraal horen, even verwijzen naar een ouder logje: ‘Die Ecokathedraal, wat is dat eigenlijk …?’


Voor het oog goeddeels verborgen voor bezoekers, werd al een tijdlang gewerkt aan nieuwe stapelwerken in het gedeelte rechtsvoor in de Ecokathedraal. Daarmee is er naast de ‘Porta Celi’, die sinds 2014 de hoofdingang vormde, in zekere zin een tweede ingang ontstaan …

We laten hierbij het oude hoofdpad links liggen en lopen tussen de nieuwe bouwwerken door naar rechts. Het eerste wat opvalt is dat er een straatje tussen de nieuwe stapelwerken is gelegd. Die nieuwe bouwwerken staan er goeddeels schoon en strak bij. Maar wie er oog voor heeft, ziet dat aan de basis hier en daar de eerste mosaangroei te zien is …

Maar goed, genoeg over de grond gekropen, verderop valt nog wel meer mos te zien. Voor nu is het tijd om weer op te krabbelen en nog even wat rond te kijken langs de onlangs opgetrokken muren …

Aan het eind van het pad gaan we linksaf om daar een niveautje hoger te klimmen …

Terugblik oktober 2022

Ik begin de terugblik op oktober in de wachtkamer van de afd. Neurologie in het plaatselijk ziekenhuis. Na een intakegesprek en een looptest in september was mijn nieuwe neuroloog bereid om me een relatief nieuw medicijn voor te schrijven. Daar plukte ik vanaf oktober de revenuen van. Er ging al na korte tijd zogezegd een wereld voor me open, omdat ik er vrijwel meteen een stuk stabieler mee kon lopen dan voordien …


Gaandeweg de maand heb ik geprobeerd mijn fotokuiertjes heel voorzichtig wat te verlengen. In de Jan Durkspolder lukte het o.a. om een torenvalk op de windmotor aan de Westersânning te kieken. Bij het Witte Meer bekroop me even de neiging om te onderzoeken waar het vlonderpad langs het Witte Meer uitkomt, maar dat leek me toch nog niet verstandig …

Verder ben ik weer eens van voor tot achter in de Ecokathedraal gekomen, en zelfs nog wat verder. Ook de vogelkijkhut ‘Blaustirns’ bij de Leijen is weer binnen mijn bereik gekomen. Het is dan alleen wat jammer als je als derde in de kleine hut komt, terwijl de eerste twee niet bereid zijn om het mooiste plekje even te delen. Paddenstoelen waren wat dat betreft makkelijker onderwerpen, en daar heb ik dan ook veelvuldig gebruik van gemaakt in oktober en november …

Na een warme zomer volgde een zachte herfst, in de laatste week van oktober was het ronduit warm. In ons tuintje werd de hoogste temperatuur op 28 oktober bereikt: 19,2°C, in Eindhoven verscheen die dag 24,6°C op de thermometers. Afijn, onder het motto ‘Een kinderhand is gauw gevuld’ was ik al heel blij met die 19,2°C. De gemiddelde temperatuur kwam in oktober uit op 13,1°C, ca. 3 graden warmer dan het langjarig gemiddelde in oktober voor de periode 1971-2000. Met gemiddeld over het land 38 mm neerslag was het ook een erg droge maand. Dankzij ruim 20 mm regen op 1 oktober hadden wij aan het eind van de maand met in totaal 52 mm weer niks te klagen …