In de Papegaaienbuurt (3)

Eind juli heb ik al twee blogjes gepubliceerd over de Papegaaienbuurt in Drachten. Het verhaal over dit bijzondere buurtje is niet compleet zonder de Rijkslandbouwwinterschool bij de kruising van de Torenstraat en de Houtlaan …

Het gebouw werd opgeleverd tussen 1920 en 1922, naar een voorlopig ontwerp van R. Wibbelink. Na diens overlijden werd het ontwerp afgerond door gemeentearchitect Cees Rienks de Boer, Het diende oorspronkelijk als landbouwwinterschool, waarin boerenzoons (en later ook dochters) ’s winters les kregen in landbouwkunde als zaaien, rooien, spitten en voederen …

Het gebouw is sinds oktober 2007 officieel een rijksmonument, mede dankzij de zeldzame glas-in-loodramen van Theo van Doesburg, waaronder de ‘Grote Pastorale’ en ‘Kleine Pastorale’ met agrarische afbeeldingen. Ook ontwierp Van Doesburg een kleurenschema in oranje, groen en paars voor interieur en houtwerk, maar dit werd pas in 1988 zo uitgevoerd …

Theo van Doesburg ontwierp behalve het kleurenschema ook twee sets glas-in-loodramen met geometrische voorstellingen. De traplichtramen aan de Houtlaanzijde vormen de ‘Grote Pastorale’ (300×70 cm). Deze ramen zijn op de foto’s niet goed te zien, omdat er een boom in de weg staat.

Het bovenlicht boven de ingang aan de Torenstraat is de ‘Kleine Pastorale’ (93×183,5 cm). … van een zaaier, een maaier, een rooier en een spitter …

In de Papegaaienbuurt (2)

Huis Torenstraat 3 is in 2018 door de gemeente Smallingerland overgedragen aan de Stichting Van Doesburg‑Rinsemahuis. In 2019 is het huis opengesteld als museumwoning*, met zorgvuldig hersteld interieur en exterieur volgens Van Doesburgs oorspronkelijke plannen. Het interieur is zó vormgegeven dat je volgens kenners het gevoel krijgt ín een driedimensionaal schilderij te zitten …

Hoewel de naam ‘Papegaaienbuurt’ intussen een eretitel is geworden, is het ook vandaag de dag een uitdaging om iedereen te overtuigen het kleurenschema te respecteren. “Er is in de Vereniging van Eigenaren altijd wel iemand die het anders wil,” vertelt Lucienne. Ze woont halverwege het blok in de Torenstraat en is, samen met haar man Peter, ambassadeur van De Stijl in Drachten.

Hier vertellen ze in 2020 over hun ‘Stijlvolle’ huis in het tv-programma ‘Binnenstebuiten

*Van Doesburg-Rinsemahuis
Torenstraat 3, Drachten
Toegang op afspraak, na registratie bij de balie van Museum Dr8888
Museumplein 2, Drachten
museumdrachten.nl/museumwoning-vdrh

In de Papegaaienbuurt (1)

Even wat kleur op deze grijze dag. Vorige week liet ik hier een foto zien van een kruispunt in Drachten dat was voorzien van een bijzonder kleurontwerp. Op de foto hieronder een tweede kruispunt in dezelfde straat, de Torenstraat. Tussen de beide kruisingen ligt de zogenaamde ‘Papegaaienbuurt’

In 1920–1921 ontwierp gemeentearchitect Cees Rienks de Boer hier een rij van zestien middenstandswoningen. Voor de kleuren schakelde hij kunstenaar Theo van Doesburg in, de grondlegger van kunststroming De Stijl. Van Doesburg stelde een kleurenschema samen van primaire kleuren (rood, blauw, geel), gecombineerd met wit, zwart en grijs, voor zowel de gevels als de interieurs en tuinontwerpen …

De felle kleuren veroorzaakten indertijd veel opschudding. Er werd met afschuw van een ‘Papegaaienbuurt’ gesproken. Binnen een jaar werden de huizen overgeschilderd naar meer gangbare kleuren, zoals wit en groen. Tegenwoordig zijn de oorspronkelijke kleurstellingen (met alle complexiteit in schakeringen) in ere hersteld. De naam ‘Papegaaienbuurt’ is intussen een eretitel geworden …

– wordt vervolgd –