IJsvogels en weergrafieken

Ik sluit mijn terugblikken op 2022 af met nog vier grafiekjes, waarin het weerbeeld van 2022 kort en krachtig is samengevat. Omdat het ijsvogelpaar vorig jaar een tijdlang een glansrijke hoofdrol speelde, krijgen ze hier de kans om nog een keer te schitteren.

Om te beginnen nog een keer de gemiddelde temperaturen per maand in 2022 (rood) vergeleken met de maandtemperaturen over de periode 1971-2000 (blauw). De grafiek wordt geflankeerd door meneer IJsvogel …

Met landelijk gemiddeld 729 millimeter was 2022 droog. Van de officiële neerslagstations was Terschelling het natste station met 856 mm. Meteo Afanja wist dat nog met 41 mm te overtreffen (donkerblauw). Naast de neerslaggrafiek staat mevrouw IJsvogel te glanzen …

In de derde grafiek is een overzicht te zien van het aantal ijsdagen tot het aantal tropische dagen en wat daar zoal tussen zit. Naast de grafiek heeft meneer IJsvogel zijn eega net verrast met een vis van formaat …

De laatste grafiek toont de gemiddelde temperaturen per jaar over de periode 2003-2022 in onze tuin (rood) en bij het KNMI in De Bilt (geel). Conclusie: het was een warm jaar, maar in 2020 was het nog net wat warmer. De gemiddelde temperatuur is in onze tuin gestegen t.o.v. de periode 1971-2000.

Of de hierboven getoonde vis doorslaggevend was, weet ik niet, maar ongeveer anderhalf uur later kreeg ik de kans om de paring van het stel in beeld te brengen. Of dat uiteindelijk ook heeft geresulteerd in een nestje jonge ijsvogels, dat weet ik dan weer niet, want vanwege te hoge temperaturen heb ik mijn observaties op een bepaald moment moeten staken …

Tot slot

De ijsvogels komen op korte termijn nogmaals terug maar dan in de vorm van een korte videofilm, die ik momenteel aan het monteren ben. Het weggooien van beelden is hierbij een kunst die nogal wat tijd vergt.

Terugblik december 2022

December begon koud, maar van winter was geen sprake. Het was veelal zwaar bewolkt met een gure wind, overdag was het een graad of vier en ’s nachts lag de temperatuur vaak rond het vriespunt. Het onderstaande beeld, gemaakt onderweg naar de Sinterklaasviering, laat duidelijk zien dat het in de eerste week geen weer voor mijn fotokuiertjes was …

Vanaf 10 december veranderde het beeld en kreeg het weer een winters karakter. Na een paar nachten met lichte tot matige vorst zag het er op 14 december in de tuin zowaar even echt winters uit. De zon scheen en het vroor lekker. Het ijs riep! Het eerste wat ik op zo’n dag doe is een ritje naar de Hooidammen maken. Daar maakten de eerste schaatsers op het ondergelopen land hun eerste slagen van het jaar op natuurijs. Ik had een van mijn vermaarde topdagen, want ook in het bos heb ik volop genoten van de winterse sfeer …

Vijf dagen kon er op ondergelopen land en verschillende ijsbanen veilig geschaatst worden. Daarna was het weer voorbij met de winterpret. Vanaf 20 december kwamen we weer onder de invloed van lagedrukgebieden en liepen de temperaturen snel op. Waar op 18 december nog een laag ijs lag, nam de grote zilverreiger zijn bad weer. Bij Earnewâld kreeg ik nog een buitenkansje om een zeearend te zien landen. Op 30 december heb ik het fotojaar samen met mijn fotomaatje afgesloten bij ‘de Slotpleats’ bij Bakkeveen. Ik kom hier nog op terug …

Wat moet ik er verder nog van zeggen? December had duidelijk twee gezichten. Na een licht winterse start eindigde de maand met recordhoge temperaturen. Tijdens de jaarwisseling stond hier in de tuin 13,5°C op de thermometer. Aan het eind van de maand heb ik 11 vorstdagen geteld en 1 ijsdag, de eerste en de laatste van 2022. Dankzij de twee gezichten kwam de gemiddelde temperatuur uit op 3,7°C (normaal over de periode 1971-2000: ca. 3,4°C). Ook de hoeveelheid neerslag week dankzij de natte laatste week nauwelijks af van dat langjarig gemiddelde …

Terugblik november 2022

Oktober ging naadloos over in november, in de eerste week was het regelmatig zacht, maar wisselvallig weer. Vooral in de omgeving van Olterterp en Beetsterzwaag heb ik in november veel boswandelingen gemaakt …


Naar aanleiding van een fotoreportage die ik rond de Sint Hippolytuskerk van Olterterp had gemaakt, stelde Jetske aan het eind van de maand voor om samen eens wat oude Friese kerken te bekijken. En verder waren het de gebruikelijke zaken die ik voor de lens van mijn camera kreeg, zoals een paar glinsterende druppeltjes aan een lampionnetje van de lampionplant en een mooi heidelibel in het Weinterper Skar …

De bossen kregen hun kleurige herfsttooi laat dit jaar, maar dankzij het zachte weer, waren er vrijwel de hele maand veel wandelaars op pad. Ook libellen vlogen lang rond in november. In de koudste periode van de maand lag er op 19 november ’s ochtends voor het eerst sinds maart een laagje ijs in het houten vogelbad. Enkele dagen later zat er bij de kijkhut aan de Leijen één of ander motje dat wel even op de foto wilde. Het was het laatste insect dat ik 2022 voor de lens kreeg …

Met een gemiddelde temperatuur van 8,2°C in onze tuin was november net als de 10 voorgaande maanden zacht. Alleen rond de 20e daalde de temperatuur een aantal dagen en vroor het ’s nachts een paar maal heel licht. Behalve zacht was november ook nat, in ons tuintje viel 100 mm neerslag. Landelijk was dat gemiddeld ca. 90 mm, maar de verschillen waren weer groot tussen het noordwesten en het zuidoosten …

Terugblik oktober 2022

Ik begin de terugblik op oktober in de wachtkamer van de afd. Neurologie in het plaatselijk ziekenhuis. Na een intakegesprek en een looptest in september was mijn nieuwe neuroloog bereid om me een relatief nieuw medicijn voor te schrijven. Daar plukte ik vanaf oktober de revenuen van. Er ging al na korte tijd zogezegd een wereld voor me open, omdat ik er vrijwel meteen een stuk stabieler mee kon lopen dan voordien …


Gaandeweg de maand heb ik geprobeerd mijn fotokuiertjes heel voorzichtig wat te verlengen. In de Jan Durkspolder lukte het o.a. om een torenvalk op de windmotor aan de Westersânning te kieken. Bij het Witte Meer bekroop me even de neiging om te onderzoeken waar het vlonderpad langs het Witte Meer uitkomt, maar dat leek me toch nog niet verstandig …

Verder ben ik weer eens van voor tot achter in de Ecokathedraal gekomen, en zelfs nog wat verder. Ook de vogelkijkhut ‘Blaustirns’ bij de Leijen is weer binnen mijn bereik gekomen. Het is dan alleen wat jammer als je als derde in de kleine hut komt, terwijl de eerste twee niet bereid zijn om het mooiste plekje even te delen. Paddenstoelen waren wat dat betreft makkelijker onderwerpen, en daar heb ik dan ook veelvuldig gebruik van gemaakt in oktober en november …

Na een warme zomer volgde een zachte herfst, in de laatste week van oktober was het ronduit warm. In ons tuintje werd de hoogste temperatuur op 28 oktober bereikt: 19,2°C, in Eindhoven verscheen die dag 24,6°C op de thermometers. Afijn, onder het motto ‘Een kinderhand is gauw gevuld’ was ik al heel blij met die 19,2°C. De gemiddelde temperatuur kwam in oktober uit op 13,1°C, ca. 3 graden warmer dan het langjarig gemiddelde in oktober voor de periode 1971-2000. Met gemiddeld over het land 38 mm neerslag was het ook een erg droge maand. Dankzij ruim 20 mm regen op 1 oktober hadden wij aan het eind van de maand met in totaal 52 mm weer niks te klagen …

Terugblik augustus 2022

Op de eerste augustusdag reikte het kwik tot een bescheiden 20,1°C, en dat was ook meteen de laagste maximumtemperatuur van de maand. Daarna volgden er al snel drie warme tot zeer warme perioden in de rest van de maand. Op het warmst van de dag was het vaak alleen voor vliegen goed vertoeven op het terras …


De sporen van warmte en droogte waren al snel goed te zien aan de varens. Daar stond tegenover dat het een uitstekende zomer was voor de druiven. “Zo heb elk nadeel zijn voordeel,” zou de grote JC gezegd hebben. De dieren in de tuin gingen ieder op hun eigen wijze met de warmte om. Een houtpantserjuffer die regelmatig even langs kwam, hing graag wat in de schaduw aan de restanten van de uitgebloeide irissen. Voor de vogels stond er iedere dag een goed gevuld bad met fris water klaar, en daar werd volop gebruik van gemaakt door merels, mussen en diverse mezen …

Wanneer de warmte ’s ochtends vroeg nog goed te doen was en mijn benen over enige draagkracht beschikten, maakte ik nog wel eens een ritje naar de Jan Durkspolder. Vaak blies er dan nog wel een verkoelend briesje door de geopende kijkluikjes van de grote vogelkijkhut. Zo kon ik daar o.a. een mooie fotoserie maken van een foeragerend witgatje. De mooie paardenbijter was een verjaardagscadeautje dat ik bij de Leijen mocht uitpakken …

Het is al gezegd, en iedereen zal het ook nog weten: augustus 2022 was warm, erg warm en droog. Ik heb 31 warme dagen kunnen noteren (max. temperatuur 20°C of hoger), daarnaast waren er 12 zomerse dagen (over de periode 1971-2000 waren dat er gemiddeld 6). Augustus telde 4 tropische dagen (over de periode 1971-2000 was dat er gemiddeld 1). In ons tuintje ben ik met een gemiddelde van 20,4°C nog net wat hoger uitgekomen dan de 20,0°C bij het KNMI in De Bilt. Daar staat dan weer tegenover dat we hier met slechts 11 mm regen minder neerslag hebben gehad dan landelijk …

Terugblik juli 2022

Naar mate de tijd verstreek kwam de zomer steviger in het zadel te zitten. De maand juli begon nog redelijk koel, maar in de tweede helft van de maand liepen de temperaturen snel op. Op het terras werd het al regelmatig te warm en bloemen in de tuin zoals de sierui waren maar enkele dagen mooi voordat ze begonnen te verwelken …


Behalve dat ik enkele keren een ritje naar de ijsvogels heb gemaakt, heb ik vanaf half juli mijn bezigheden vooral binnenshuis gezocht. Zelfs de lammeren dartelden niet meer fris en vrolijk door de wei, ze zochten al vroeg op de dag schaduwplekjes op. Ik was blij om op een dag een bijzon te zien, want dat is vaak een teken van een weersverandering. Nadat het weerstation op 19 juli de historische waarde van 35,6°C registreerde, viel er op de dagen daarna gelukkig ca. 20 mm regen en daalden de temperaturen naar normale waarden …

Drie tropische dagen op rij met als uitschieter de 35,6°C waren wat mij betreft wat teveel van het goeie. Het probleem met dertigers is dat de warmte dan ook onafwendbaar het huis binnendringt, daar kon geen luchten meer tegenop. Zelfs een kunstgreep om de schuifpui ’s nachts deels open te houden, bracht geen verkoeling meer. En toch bleek de gemiddelde temperatuur uiteindelijk ‘slechts’ op een bescheiden 18,6°C uit te komen. Met gemiddeld over het land 23 mm neerslag was juli landelijk een zeer droge maand, wij hadden met 53 mm eigenlijk nog niks te klagen …

Terugblik mei 2022

‘In mei leggen alle vogels een ei,’ zo luidt het gezegde. Wel, dat deden ze bij ons in de tuin ook. Een koolmezenpaartje was in het nestkastje getrokken om daar een nestje jongen groot te brengen. En ook de merels hadden het er nog steeds druk mee, ze waren al snel aan de tweede leg begonnen …


Mei begon met vrij koel, maar rustig weer. Mooi weer om weer eens een kijkje in de Ecokathedraal te nemen. Daar sloeg de vermoeidheid ondanks het koele weer al snel weer toe, daarom heb ik me in de periode daarna vooral beperkt tot het fotograferen in de tuin en bij de ijsvogels. Daar vermaakte ik me elke keer prima. Nadat meneer IJsvogel voor de zoveelste keer een lekker visje aan zijn vrouwtje had overgedragen, mocht ik half mei zelfs getuige zijn van een paringssessie …

Zoals al eerder gezegd, kende mei een tamelijk koele start. De temperaturen gingen de eerste helft van de maand wat op en neer. De maximumtemperatuur lag meestal tussen de 15 en 20°C, daarna volgde een warme week. Nadat de maximumtemperatuur er twee dagen heel dicht tegenaan hadden gezeten, kon ik op 18 mei met precies 25°C de eerste zomerdag noteren. In de laatste decade zakten de maxima terug tot rond de 15°C, maar dat kon niet voorkomen dat mei een warme maand was. Met 51 mm viel er een normale hoeveelheid neerslag in ons tuintje …