In de jaren 50 en 60 stonden er in ons land 138 luchtwachttorens. Het waren uitkijkposten van het Korps Luchtwachtdienst. Zij speurden in het begin van de Koude Oorlog het Nederlandse luchtruim af naar laagvliegende Russische vliegtuigen, omdat de radarapparatuur indertijd nog niet geschikt was om snelle, laagvliegende vliegtuigen te kunnen signaleren. Een mooie bewaard exemplaar is de oude luchtwachttoren 6H3 aan het Huningspaad aan het IJsselmeer bij Oudemirdum (OpenStreetMap) …
Omgeven door prikkeldraad en verschuild tussen de bomen stond er van 1954 tot 1968 ook een luchtwachtpost aan de Gariperwei net buiten Oudega (Sm). De toren werd gebouwd in de Koude Oorlog tussen de NAVO en het Warschaupact onder leiding van de Sovjet-Unie. De toren werd in 1968 afgebroken en haar geschiedenis was in het dorp nauwelijks bekend …
Op 17 november 2023 is een monument onthuld als aandenken aan de uitkijkpost. Het monument is opgebouwd uit oude betonnen prefab-elementen van de toenmalige luchtwachtpost, die werden teruggevonden in een tuin. Nadat de uitkijktoren van 7.32 meter werd afgebroken, werden de betonnen elementen door dorpsbewoners gebruikt voor bijvoorbeeld tuinafscheidingen, funderingen en bloembakken …
Een paar daarvan werden teruggevonden en die zijn verwerkt in het monument. De ijzeren palen, die in het monument zijn gebruikt, staan voor de ijzige sfeer in die tijd. Ontwerper Sytze Bruinsma uit Garyp heeft er een mooi monument van gemaakt. Het gedenkteken is mede mogelijk gemaakt door financiële hulp van het Iepen Mienskipsfûns en de gemeente Smallingerland …
Afanja's Weblog 
Zoals zoveel werd er vooral afgebroken toen, gemeentes kregen een schep geld van de staat om die dingen af te laten breken. De kleine is leuk!
LikeGeliked door 1 persoon
Een mooi monument Jan, het verhaal was mij niet bekend.
LikeGeliked door 1 persoon
Je kunt ze niet allemaal kennen, Edward, daarvoor zijn er teveel van dit soort verhalen. Daarom is het goed dat ze rond begin mei her en der verteld worden.
LikeLike
That’s a really impressive tower with an interesting history. I viewed it on Google Maps, and it is indeed hidden in the trees!
LikeGeliked door 1 persoon
I had the chance to climb it in 2006. The view from up there was wonderful. Nowadays, unfortunately, the door is locked, as the tower is no longer safe to climb.
LikeLike
Wel bijzonder dat de toren in Oudemirdum zo mooi bewaard is gebleven. Het zou nog mooier zijn als ze die toren weer toegankelijk kunnen maken voor het publiek.
Het monument en de uitvoering ter nagedachtenis aan de toren in Oudega vind ik ook heel mooi.
LikeGeliked door 2 people
Ik denk, dat het een flinke investering is om die toren weer veilig toegankelijk te maken. Maar ik ben met je eens dat het wel mooi zou zijn, het uitzicht is er prachtig, kan ik me uit 2006 herinneren.
LikeGeliked door 1 persoon
Luchtwachtposten, nog nooit van gehoord, maar dit is dan weer wel een mooi aandenken
LikeGeliked door 1 persoon
Toch is de kans groot dat er ook bij jullie in de buurt ooit zo’n luchtwachttoren heeft gestaan.
LikeLike
Daar is helaas er weinig van overeind gebleven, ik heb er twee van in kaart gebracht.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik herinner me dat je ze eens op je weblog had. Het idee om de toren bij Oudega zo in herinnering te brengen, vind ik wel mooi.
LikeLike
Ongelooflijk wat ze allemaal hebben gemaakt en in elkaar hebben geflanst, toen in die ‘koude oorlog’…
Dat waren pas waanzinnige tijden !
LikeGeliked door 1 persoon
Toen was de scheidslijn een stuk duidelijker dan tegenwoordig.
LikeGeliked door 1 persoon
ha Afanja, een mooi monument is er van wat resten gemaakt. En de grote toren… ja… daar zou ik ook wel in willen klimmen!
Groet van Marlou
LikeGeliked door 1 persoon
Wij hebben de toren bij Oudemirdum in 2006 eens kunnen beklimmen. Tegenwoordig kan dat helaas niet meer.
LikeLike
Hier in de buurt is er ook nog een aan Het Hollandsdiep
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi. Is die nog toegankelijk, of is hij zoals de meeste andere ook afgesloten?
LikeGeliked door 1 persoon
Alleen bij open monumentendag https://www.hoekschnieuws.nl/2025/04/15/luchtwachttoren-mariapolder-strijensas-open-tijdens-weekend-verdedigingserfgoed/
LikeLike
Mooi monument hebben ze er van gemaakt.
LikeGeliked door 1 persoon
Vind ik ook, het verwijst toch heel simpel naar de vervlogen tijd van de Koude Oorlog.
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi monumentje! Bij Warfhuizen, niet ver over de Fries-Groningse grens, staat er ook een. Een hoge, en hij is, als ik me niet vergis, bezoekbaar. Het zijn wonderlijke dingen zo in het landschap. Ze doen op de een of andere manier denken aan de prefab boerderijen in de Noordoostpolder. Mooi dat die van Oudega herdacht wordt.
LikeGeliked door 1 persoon
Die bij Warfhuizen staat nog op mijn lijstje. Stiekem zou ik die nog wel eens willen beklimmen. In 2006 hebben we toren bij Oudemirdum eens kunnen beklimmen, dat was echt de moeite waard met uitzicht over het IJsselmeer.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik dacht meteen…. waar heb ik die nog gezien? Hier niet ver vandaan, in Nieuw-Namen. https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/luchtwachttoren-nieuw-namen
LikeGeliked door 1 persoon
Mooi dat daar ook nog een goed bewaard exemplaar staat. Dat is bij het Verdronken Land van Saeftinghe, zie ik. Zo leer ik weer wat bij.
Aafje en ik hebben de toren bij Oudemirdum in 2006 een keer kunnen beklimmen. Sindsdien zit de deur helaas zorgvuldig op slot i.v.m. mogelijk gevaar.
LikeGeliked door 1 persoon
Dat zijn ze dus, ik ken ze horen zeggen en artikelen. Mooi monumentje.
LikeGeliked door 1 persoon
De luchtwachttoren bij Oudemirdum heb ik 2006 nog eens kunnen beklimmen. Van het bestaan van de toren bij Oudega op nog geen 10 km van huis, wist ik tot voor kort niets. Mooi dat dit monumentje herinnert aan die toren uit de Koude oorlog.
LikeGeliked door 1 persoon
an unusual concept.
LikeGeliked door 1 persoon
The towers were quite functional during te Cold War. This small monument evokes memories of that time.
LikeLike
Dank voor dit mooie geschiedenis-weetje. Ik zag ooit grote(re) uitkijktorens in Estland aan de kust. Met een zelfde soort functie.
LikeGeliked door 1 persoon
De toren in Oudega was inderdaad een van de laagste in zijn soort. De toren bij Oudemirdum is bijna 15 m hoog. Die heb ik in 2006 nog eens kunnen beklimmen. Tegenwoordig is hij afgesloten i.v.m. gevaar.
LikeLike