Recht voor allen

Geplaatst op door

Onderweg naar het natuurgebied De Deelen kom ik altijd langs het uit 1876 daterende, niet meer in gebruik zijnde, Tripgemaal aan de Hooivaart bij Gersloot. Samen met de bijbehorende machinistenwoning vormt het gemaal een rijksmonument. In 1988 is het leegstaande gemaal gekocht door Thom Mercuur (kunstverzamelaar, kunsthandelaar, galeriehouder, curator, uitgever en museumdirecteur). Hij heeft het complex verbouwd en ingericht als tentoonstellingsruimte en woonhuis. Mercuur toont hier gebruiksvoorwerpen, foto’s, boeken, etc. die de turfwinning en de slechte sociale leefomstandigheden weer in herinnering brengen …

140422-1318x

Ook aan de buitenkant van het gebouw is daarvan al iets te zien, maar daarvoor moeten we eerst naar de overkant van de Hooivaart. Voor dit logje van de eerste mei, van oudsher toch de Dag van de Arbeid, ben ik onlangs even een stukje omgereden om daar via de brug terecht te komen …

140422-1343x

Op de zuidgevel van het huis prijkt al jaren een stilistisch portret van de Nederlands politicus, sociaal-anarchist, en antimilitarist Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846 – 1919). Domela Nieuwenhuis geldt als één van de oprichters van de socialistische beweging in Nederland. Tevens was hij de oprichter van het tijdschrift Recht voor Allen …

140422-1354x

Hij was in Nederland populair door zijn optredens bij stakingen van ambachtslieden, maar zeker ook bij die van de veenarbeiders. In veel arbeiderswoningen was een foto van hem te vinden. Omdat hij in zijn leven opkwam voor de Friese veenarbeiders, kreeg hij de bijnaam Us Ferlosser …

140422-1346x

Het portret van Domela is hier zeer op zijn plaats, want in deze streek van Fryslân, waar de veenarbeiders jarenlang in ellende en armoede door het leven gingen, werd Domela regelmatig vergeleken met een heilige, die een kruistocht tegen het kapitaal voerde. En zijn naam wordt nog altijd door veel (vooral oudere) mensen nog steeds met groot respect uitgesproken …

140422-1348x

25 gedachten over “Recht voor allen”

  1. Recht Voor Allen las ik in de jaren zestig zo nu en dan: Het blad werd vanaf 1952 opnieuw uitgegeven, en ik denk dat ik er via Provo mee in aanraking kwam.
    Ja, en dan De Stem des Volks: Morgenrood (uw heilig gloeien
    heeft ons steeds den dag gebracht) en De Internationale. De plaat had ik natuurlijk ook. Die werd op de eerste mei afgestoft en op volle sterkte voor het open raam afgedraaid. Dat zou ze leren, het Oranjevolk dat de dag daarvoor nog zo uitbundig Koninginnedag gevierd had 🙂 Andere tijden …

    Geliked door 1 persoon

  2. En heeft Domela ook werkelijk wat voor de veenarbeiders kunnen betekenen?
    Een goede zaak dat een dergelijk stuk geschiedenis bewaard blijft in deze tentoonstellingsruimte.

    Like

  6. Vanmorgen heeft Jan de Internationale uit volle (valse) borst staan zingen. Hij is ook in het veen geboren en daar leefde het gedachtegoed van Domela Nieuwenhuis ook heel sterk.

    Like

    • Sinds Marcus Bakker niet meer onder ons is, moet je de 1 mei vieringen in ons land helemaal met een lampje – nee, zeg maar zoeklicht – zoeken. Marcus Bakker heb ik een keer horen spreken op een 1 mei viering in Drachten. Wat was dat een spreker!

      Like

  12. Bedankt, Jan! Ik wil van de zomer nog eens vanaf Heerenveen langs al die socialistische bedevaartsplaatsen op huis aan fietsen, dit logje is daarom in mijn mapje mbt dat uitje geplaatst.

    Like

  14. Recht voor Allen werd in 1952 heropgericht als orgaan van de Federatie van Vrije Socialisten en heeft in die hoedanigheid nog bestaan tot 1971 toen het fuseerde met anarchstisch maandblad De Vrije. In de jaren zestig las ik het sporadisch, maar ik kan me herinneren dat ik de toon nogal ouwbollig en niet meer passend bij de tijdgeest vond. Nee, dan was Provo een stuk leuker.

    En dan, ach, De Internationale … ik ken de tekst nog, maar ’t is lang geleden dat ik dat uit volle borst, met volle overtuiging en de gebalde linkervuist omhoog, gezongen heb…

    Like

    • De Vara trok in de jaren 70 (ik dacht op dinsdag) door het land met het radioprogramma “Een opvallend vrolijk gevarieerde visite”. Dat programma begon en/of eindigde met een versie van “De Internationale”. Weet jij toevallig wie dat indertijd zong …?

      Like

      • ‘k Weet wel dat er een ‘moderne’ versie van Jaap van der Merwe bestaat:

        Hé joh! Ze houen je d’r onder!
        Hé joh! Ze houen je tekort!
        Te gek, en ’t is dan ook geen wonder,
        dat dat niet meer genomen wordt.
        Nemen wij die maffe troep te grazen,
        wij met z’n allen? Doe mee! Sta op!
        Je kunt de zaak nooit op gaan blazen
        allenig, met je dolle kop…

        Nu is ’t uit! Niet meer dralen,
        zet je schrap! Nog één ruk
        en de Internationale
        brengt alle mensen geluk!

        Misschien is dat de versie die je bedoelt?

        Like

  16. Recht voor allen om te geloven in een beter leven?
    Vreemd dat er vaak een religieus tintje te voorschijn komt bij Socialisten.

    Leuk blog met mooie foto’s en interessante feitjes.

    Vriendelijke groet,

    Like

Reacties zijn gesloten.