Na de februaristaking in 1941 was de april-meistaking van 1943 de tweede grote staking in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze april-meistaking was een reactie op een bekendmaking van de Duitse bezetters, die inhield dat alle bijna 300.000 Nederlandse militairen, die in mei 1940 tegen de Duitse invallers hadden gevochten, zich opnieuw moesten melden en teruggevoerd zouden worden in krijgsgevangenschap. Bij de Machinefabriek Stork in Hengelo brak een wilde ongeorganiseerde staking uit, die zich als een olievlek over het land verspreidde. Vooral in de noordelijke provincies werd het protest met veel geweld neergeslagen door de Duitsers. In heel Nederland vielen 175 dodelijke slachtoffers, waarvan zestig in de drie noordelijke provincies: 22 Friezen, 31 Groningers en 7 Drenten …

Een van de grootste drama’s voltrok zich op maandag 3 mei 1943 bij de buurtschap Trimunt op de grens van de provincies Fryslân en Groningen. Daar bij Trimunt werkten de Duitsers aan het radarstation “Löwe”. Soldaten ontdekten daar enkele dwars over de weg liggende bomen, kennelijk omgehakt om met melkbussen geladen wagens de weg naar de zuivelfabriek te versperren. “Sabotage!”, concludeerden zij opgewonden …

De SD in Groningen werd gewaarschuwd en spoedig arriveerde een overvalwagen. Als represaillemaatregel tegen de van sabotage verdachte bevolking werden zestien mannen die zich toevallig in de buurt ophielden door de Duitsers opgepakt en in een militaire barak bij het radarstation opgesloten. Niet lang daarna gaf de commandant het moorddadige bevel: “Erschieβen …”

Andries Hartholt, zijn 3 zoons Dirk, Albert en Hendrik Hartholt en zijn aanstaande schoonzoon Berend Assies, Eeuwe de Jong, Sibbele de Wal, de broers Karst en Jan Doornbosch, Gerrit van der Vaart, Geert Jan Diertens, de onderduikers Frits van de Riet en Johannes Glas en de broers Uitze, Jelle en Steven van der Wier werden standrechtelijk doodgeschoten. De dertienjarige Steven van der Wier, die van z’n moeder even mocht gaan kijken wat er aan de hand is, zet het op een lopen, met z’n klompen in de hand. Tevergeefs, hem wordt een salvo achterna gejaagd en de jongen overlijdt ter plaatse …

Ter herinnering aan dit afschuwelijke drama is er een monument opgericht aan de Kloosterweg bij Trimunt. Het monument bestaat uit een gedenksteen van rode natuursteen, omgeven door veldkeien en zestien eiken …

Omdat vrijheid nog altijd niet vanzelfsprekend is, staan we vanavond weer twee minuten stil ter nagedachtenis aan allen – burgers en militairen – die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesoperaties.
Het zijn onvoorstelbare gebeurtenissen die nog dagelijks gebeuren. Hele generaties groeien op met een trauma. Aks er toch een God zou bestaan……………
LikeLike
Wat een verschrikkelijk en triest verhaal. Het zullen je naasten maar zijn, niet te bevatten. Een gedenkwaardig log, Jan.
We hadden vroeger een (hoofd)meester die vanouds uit Putten kwam. Toen ik in klas 6 zat vertelde hij ons het verhaal over de mannen in Putten. We hingen aan zijn lippen. Een goede zaak dat het ons toen verteld werd. Ik vind het wel “jammer” dat we straks de mensen kwijt zijn die ons zelf niet meer hun eigen verhalen over de oorlog kunnen vertellen….
LikeLike
Dit verhaal kende ik nog niet. Inderdaad: goed dat dit soort monumenten er zijn, dat deze mensen nooit worden vergeten.
LikeLike
dit mogen we nooit vergeten.
LikeLike
Indrukwekkend verhaal weer, zoals zoveel.
LikeLike
A horrendous tragedy. And in our time, a peaceful place.
LikeLike
Nog lang geen historie Jan.
Het blijft leven en we mogen niet vergeten!
Goed dat er monumenten zijn ……een plek om bij stil te staan!
LikeLike
Mooi eerbetoon aan al die onschuldigen slachtoffers Jan en dat deze gruwwel niet vergeten wordt
LikeLike
En zo’n jonge knul, die even mocht gaan kijken…
Ja, die persoonlijke verhalen, die de mensen een leven lang bijblijven. Dat is de reden, dat we niet mogen vergeten.
LikeLike
Mooi Jan, ja we blijven herdenken, 2 minuten stilte, mooi was dat vanavond, geen speld horen vallen..
LikeLike
Mijn vader is in de oorlog die erop volgde in Nederlands Indië blijvend invalide geraakt. Die last hebben we zijn hele leven lang meegedragen. Hij werd iedere dag weer herinnerd aan het moment dat hij werd neergeschoten… En wij als kinderen moeten de last dragen dat iedereen hem nariep.
LikeLike
Wat gruwelijk. Je verstand jan er niet bij dat het heeft kunnen gebeuren. Vrede is een kwetsbaar iets, dat zien we in landen niet ver bij ons vandaan.in oorlogstijd gelden de wetten van de sterkste …nou ja wetten….
LikeLike
een mooi gelegenheidsblog Jan..
zo’n een herdenkingsdag hebben wij wel niet..
groeten
LikeLike
een heel toepasselijk blog Jan, met heel mooie foto’s
LikeLike
Het is goed dat we er ieder jaar weer bij stilstaan,dit mag nooit vergeten worden
LikeLike
Het blijft een goede gewoonte om hier ieder jaar bij stil te staan, ook al is het slechts twee minuten. Voor allen die het leven lieten.
LikeLike
Herdenken is goed en dat doen we (niet alleen) vanavond dan ook. Maar laten we er in vredesnaam ook lessen uit leren. Dit mag nooit meer gebeuren. Helaas is dat moeilijk te bereiken, zoals we momenteel horen en zien.
LikeLike
bijna iedere plaats kent wel dit soort monumenten. Ook hier zijn in de allerlaatste dagen van de oorlog burgers door de duitsers doodgeschoten. Goed verhaal
LikeLike
Goed om hier even bij stil te staan.
LikeLike
en overal om ons heen gebeuren nog steeds de ergste dingen laten we ook daaraan denken als we vanavond herdenken.
dank Jan voor het verhaal en laten we nooit vergeten dat vrijheid niet iets vanzelfsprekends is.
LikeLike