Afscheid van de sluis

Toen ik terug kwam bij het sluiscomplex stond er bij de stuw een visser. Ik heb hem maar niet gestoord …

141122-1454x

Het eind van mijn kuier is in zicht, nu alleen nog even over het ophaalbruggetje …

141122-1455x

Maar eerst nog even een foto van de voormalige sluiswachterswoning, want dat is toch wel een plaatje …

141122-1456x

Terwijl de lucht steeds verder dichttrekt, maak ik nog een laatste foto van de sluis …

141122-1501x

Morgen richten we de blik hier – zoals elke vrijdag – weer omhoog.

Een huisje op de vlakte

Omdat het mooi en lekker weer was, en omdat ik toch aan de overkant was, heb ik zaterdagmiddag nog even een kuiertje gemaakt op de zuidelijke oever van de Tjonger. Eenmaal aan de zuidkant aangekomen heet het riviertje overigens ineens niet meer de Tjonger, maar de Kuinder of Kuunder (kaartje Google Maps). De Tjonger vormt namelijk een taalgrens: ten noorden van de rivier is het Fries de belangrijkste voertaal, aan de zuidkant ligt het  Stellingwerfse taalgebied, met een heel andere tongval en woordenschat. Dat is ook de reden dat er twee namen voor hetzelfde riviertje zijn: elk taalgebied heeft zijn eigen naam …

141122-1451x

Op deze foto’s is mooi te zien hoe eenzaam en alleen het voormalige sluiswachtershuis op de Friese vlakte staat. De naaste buren wonen op een boerderij, die ca 500 m ten noorden van de sluis staat. Verder is er kilometers in de omtrek geen huis of boerderij te bekennen …

141122-1452x

Morgen bekijken we het voormalige sluiswachtershuis nog even van wat dichterbij, want ik kom er op weg terug naar de auto toch weer langs.

Drijvers voor de bypass

Het water dat door de Tjonger stroomt, is onder andere kwel- en regenwater, dat afkomstig is van het Drents plateau. De Tjonger is in het eind van de 18e eeuw gekanaliseerd ten behoeve van de scheepvaart voor de afvoer van turf uit zuidoost Fryslân …

141122-1447x

Om de waterafvoer ter hoogte van Sluis I ook bij hoge waterstanden te garanderen, is aan de zuidkant van de sluis een bypass met een stuw aangelegd …

141122-1448x

Om te voorkomen dat het recreatieve scheepvaartverkeer vanuit oostelijke richting de bypass met de stuw in vaart, wordt de bypass aan die kant afgesloten door een aantal gele drijvers …

141122-1449x

Remmingswerk bij Sluis I

Gisteren liet ik hier wat foto’s zien van Sluis I in de Tjonger, die ik zaterdagmiddag bij tegenlicht in zuidwestelijke richting heb gemaakt. Vandaag werpen we een blik stroomopwaarts in noordoostelijke richting (kaartje Google Maps)

141122-1459x

Het ging me hierbij vooral om het remmingswerk aan de rechterzijde. Deze houten geleiders staan in het water om de scheepvaart en de achterliggende wal of kade te beschermen. Schepen kunnen hier tijdelijk afmeren als zij moeten wachten op het openen van de sluis …

141122-1443x

Het is een oude manier van bescherming/geleiding, die tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt wordt bij bruggen, sluizen en (jacht)havens …

141122-1444x

Sluis I bij tegenlicht

Gistermiddag heb ik even een ritje gemaakt naar Sluis I, een Friese sluis in de Tjonger bij Oudehorne (kaartje Google Maps). Daar heb ik de benen even gestrekt om bij tegenlicht wat foto’s te maken …

141122-1450x

Sluis I scheidt de benedenloop en de middenloop van Tjonger en is voorzien van een pompinstallatie. Bij lage waterstand kan boezemwater vanuit de benedenloop naar de middenloop omhoog gepompt worden …

141122-1440x

Het hoogteverschil is 0,90 meter. Aan de bovenzijde verbindt een fietsbrug de noordoever met de zuidoever. De fietsbrug wordt met de hand opgehaald. Naast de sluis staat een voormalige sluiswachterswoning. De woning en de sluis dateren van het einde van de 18e eeuw. De Tjonger is toen ten behoeve van de scheepvaart voor de afvoer van turf uit zuidoost Fryslân gekanaliseerd …

141122-1442x

Bypass in de Tjonger

Vandaag was het behalve grijs ook nog eens flink nat, er is hier vanmorgen zo’n 10 mm regen gevallen. En het was al zo’n natte boel … Al dat water moet natuurlijk ook weer worden afgevoerd. Dat gebeurt onder andere door het gekanaliseerde riviertje de Tjonger …

130108-1436x

Gistermorgen ben ik even naar de Eerste Tjongersluis bij Nieuwehorne gereden (kaartje Google Maps). Vlakbij de sluis is een parkeerplaatsje en daar vandaan loopt er een fietspad over het sluiscomplex naar de zuidelijke oever van de Tjonger. Ik heb die oversteek even gemaakt om wat foto’s te maken van het bruisende water bij de stuw in de bypass die om de sluis heen loopt …

130108-1434x

Het water dat door de Tjonger stroomt, is onder andere kwel- en regenwater, dat afkomstig is van het Drents plateau. De Tjonger is in het eind van de 18e eeuw gekanaliseerd ten behoeve van de scheepvaart voor de afvoer van turf uit zuidoost Fryslân …

130108-1445x

Eenmaal aan de zuidkant aangekomen heet het riviertje ineens niet meer de Tjonger, maar de Kuinder. De Tjonger vormt namelijk een taalgrens: ten noorden van de rivier is het Fries de belangrijkste voertaal, aan de zuidkant ligt het  Stellingwerfse taalgebied, met een heel andere tongval en woordenschat. Dat is ook de reden dat er twee namen voor hetzelfde riviertje zijn: elk taalgebied heeft zijn eigen naam …

130108-1444x

Tegenwoordig maken de Tjonger en de Opsterlandse Compagnonsvaart deel uit van de Turfroute. De Turfroute volgt een netwerk van vaarwegen dat vanaf de 16e eeuw werd aangelegd om de turf te kunnen afvoeren. Toen de vervening ophield raakten deze waterwegen in verval. In de zeventiger jaren werden de kanalen bevaarbaar gemaakt voor de pleziervaart. In de Tjonger liggen drie sluizen: Sluis I, II en III. Bij deze sluizen staan pompen om bij lage waterstand gebiedseigen water terug te pompen ten behoeve van de recreatievaart …

130108-1457x

Komend vanuit westelijke richting is het voor de recreatievaart zaak om bij Sluis I bij Nieuwehorne links aan te houden, want anders wacht in de bypass een aanvaring met de stuw. Maar gelukkig spreekt een bord op de rechteroever voor zichzelf …

130108-1452x