Feroaring fan lucht

Geplaatst op door

Vrijdag heb ik met de iLark een ritje opnieuw gemaakt naar een plekje waar ik al vele jaren niet meer was geweest. Hier speelde zich het boek ‘Feroaring fan lucht’ (‘Verandering van lucht’) af, een boek van de Friese journalist/schrijver Rink van der Velde uit 1971. Het verhaal speelt zich af in en rond een arbeidershuisje bij de Lippenhuisterbrug (Google Maps) over het Koningsdiep ten zuiden van Beetsterzwaag. Toen ik er in oktober 1989 tijdens een fietstocht langs kwam, heb ik wat foto’s van het huisje gemaakt …

Durk Lugtigheid, alias Durk Snoad, is de vader van een huishouding met twaalf kinderen, die ergens diep in de Sweachster bossen in een oud arbeidershuisje woont. Een asociale huishouding, zo zal het zaakje tegenwoordig bestempeld worden. Durk Snoad leeft het meest van de steun vanwege niet te controleren rugklachten en van de stroperij. Hij is genetisch in opstand tegen het wettelijk gezag. Weldenkende en goedmenende mensen trachten er toch nog een fatsoenlijke huishouding van te maken en weten de familie in een huurwoning in Drachten te krijgen. Durk moet aan het werk tussen de vier muren van de Philipsfabriek aan de Oliemolenstraat. Dat kan natuurlijk alleen maar verkeerd aflopen …

Het boek ligt me na aan het hart, omdat de situatie van de verhuizing van het vrije platteland naar het kleinstedelijke Drachten in de jaren 60 heel herkenbaar is. Wij verhuisden rond die tijd vanuit het kleine gehucht Echten ook naar Drachten. En ook de boerefeint van weleer kwam bij Philips terecht. Ik heb daar in 2014 een blogje over geschreven: Echten – Commissiepolle (3) …

Het huisje van Durk Snoad lijkt intussen een riante woning te zijn geworden. Jammer genoeg valt er weinig meer van het huis te zien. Tussen struiken en bomen schemert een rieten dak, en wie goed kijkt, kan zien dat de naam ‘Feroaring fan lucht’, die eerst boven de deur stond, nu een prominent plekje heeft gekregen boven de klopper op de voordeur …

De natuur is er nog steeds prachtig. Het Alddjip of Koningsdiep meandert hier prachtig door het beekdal. Het grootste verschil met de situatie in oktober 1989 is eigenlijk nog dat de koeien nu aan de oostkant van de brug liepen te grazen, terwijl ze toen aan de westkant stonden. Zo gaan die dingen hier in the middle of nowhere …

Naast de brug over het Alddjip zat een libellenkenner. Hij was hier naar toe gekomen voor de metaalglanslibel, en hij had hem intussen al op de gevoelige plaat vastgelegd. Ook de weidebeekjuffer laat zich hier tegenwoordig regelmatig zien, vertelde hij. Ik kwam die dag niet verder dan een poepende en een paar parende korenbouten (denk ik). Het zou best eens kunnen dat ik daar binnenkort nog eens wat langer neerstrijk …

30 gedachten over “Feroaring fan lucht”

  3. Het dagelijkse brood op de plank dreef veel mensen richting de grotere steden, maar ik kan me de schok voorstellen van deze omschakeling….. zelf ben ik geboren en getogen in de rand van Antwerpen en heb nooit echt op het platteland gewoond. Voor velen zou de verhuis van de stand naar het buitenleven eveneens een schok zijn.
    Zo lang je werkt kan wonen in of rond de stad waar je de kost verdient, zijn voordelen hebben. Doch steden vind ik tamelijk vijandige leefomgevingen, ik tracht ze bijna dagelijks te ontvluchten, al was het maar voor een paar uurtjes.
    Dus ik kan die mensen uit het verhaal en jouw zelfs geschreven blog uit 2014, heel goed begrijpen.
    Zeker terugkeren naar die plek Jan, volgende keer blijft het vast niet bij een poepende of parende korenbout (al zijn die ook wel heel mooi). Groetjes en geniet de dag !

    Geliked door 1 persoon

    • Een stadsmens ben ik ondanks de vroege verhuizing van platteland naar stad nooit geworden. Maar een echte plattelander ben ik ook niet. Ik hang er wat tussenin, maar ik geef duidelijk de voorkeur aan de rust op het platteland.
      Binnenkort ga ik zeker eens lekker naast dat bruggetje zitten om uit te kijken naar juffers en libellen.
      Maak er een mooie dag van.

      Geliked door 1 persoon

  7. Verandering is van alle tijden, het is steeds de vraag of mensen die erdoor ‘geraakt’ worden er beter of slechter van worden. Soms heb je wat geluk nodig… Als ik zie hoe het landelijke dorpje waar ik als kind gelukkig leefde nu veranderd is in een voorstedelijke omgeving… waar ik niet meer zou willen wonen … Het kan verkeren zei Bredero.

    Geliked door 1 persoon

  12. Het ziet er idyllisch uit, met een groot en arm gezin zal het van binnen minder mooi geweest zijn.
    Een mooi verhaal, echt een herkenbaar volksverhaal.
    Ook de omgeving oogt goed, met -hoe kan het ook anders- water, land, koeien….

    Geliked door 1 persoon

    • Het is er nu waarschijnlijk een stuk idyllischer dan in de tijd waarin het verhaal zich afspeelt. Het waren de verschoppelingen en armoedzaaiers die zich aan de rand van de maatschappij, verstoten van gemakken en luxe, maar moesten zien te redden. Wie zich nu een optrekje aan de Zandlaan kan veroorloven, zit er een stukje warmer en makkelijker bij.

      Geliked door 1 persoon

  13. Wat een mooi verhaal. De foto’s zijn ook prachtig. Zo’n huisje stond vroeger rechtover mijn ouderlijk huis. Nu is het allemaal nieuwbouw en niet meer te herkennen.
    Het doet me aan mijn ouders denken die in de jaren zestig ook het huis uit moesten met hun negen kinderen (nadat mijn opa overleed want het was zijn huis). Mijn moeder heeft ervoor gezorgd dat ze konden lenen en het huis kopen. Toen ging de economie in een snelle vaart voorwaarts en bleek het grote risico dat ze namen achteraf de beste oplossing.

    Geliked door 1 persoon

  15. In die tijden trokken ook mijn grootouders van beide zijden naar het zuiden. In Friesland was geen droog brood meer te verdienen. Hier in het zuiden was werk genoeg, niet alleen in de mijnen, maar zeker ook bij de diensten eromheen.

    Geliked door 1 persoon

Reacties zijn gesloten.