Langs ‘de Baggeraar’

We vervolgden onze vaartocht door het dorpje Dwarsgracht voor de gelijknamige gracht. In het fietspad dat langs de gracht loop, liggen verschillende van deze karakteristieke bruggetjes …

Het oudste en het nieuwste huis van Dwarsgracht staan gebroederlijk naast elkaar. Aan de woonboerderij op de linker foto werd vorig jaar de laatste hand gelegd, toen we er langs kwamen. De verhoudingen kloppen niet helemaal, het oude huisje op de rechter foto is een stuk kleiner dan je op deze foto zou zeggen …

Als je door Dwarsgracht vaart, vaar je langs het beeld ‘De Baggeraar’ van kunstenaar Janno Petter, die tot zijn dood aan de Dwarsgracht woonde. Het beeld stelt een veenarbeider met een baggerbeugel voor, een soort net aan een lange stok. Daarmee kon het veen, tot een diepte van twee meter onder water, van de bodem worden getrokken …

Bij verschillende van die mooie huizen in Dwarsgracht stond een of ander zitje langs de gracht. Wat een voorrecht om daar op mooie zomeravonden lekker aan de waterkant te kunnen zitten …

Aan het eind de bebouwing lieten we Dwarsgracht achter ons, te midden van rietkragen en hooilanden koersten we in westelijke richting naar Jonen …

– wordt vervolgd

Daar bij die baggeraar

Bijna aan de zuidkant van het dorp naderen we een lange voetgangersbrug over de Dwarsgracht. Vlak vóór die brug nemen wij een afslag naar rechts om in westelijke richting over de Cornelisgracht richting Jonen te varen …

Terwijl aan bakboord voor de tweede keer die dag een kano passeert, zien we op de rechteroever een bronzen beeld staan. ‘De Baggeraar’ (Google Maps) is gemaakt door beeldend kunstenaar Janno Petter, die tot zijn dood aan de Dwarsgracht woonde …

Het beeld stelt een veenarbeider met een baggerbeugel voor, een soort net aan een lange stok. Daarmee kon het veen, tot een diepte van twee meter onder water, van de bodem worden getrokken. Het natte veen werd op stroken land (de z,g, legakkers of ribben) gelegd om in te dikken. Tussendoor werd het natte veen een aantal keer aangestampt en na een week werd het tot turven gesneden. Die turven moesten weken drogen, totdat ze in luchtige ronde hopen konden worden gestapeld om verder te drogen …

Het moet loodzwaar werk geweest zijn, je ziet aan de baggeraar hoeveel kracht er nodig is om die natte veenbagger boven water te krijgen. En dan te bedenken dat mijn eerst bekende voorouder uit deze regionen afkomstig was. De familie is hier vandaan met de vervening meegetrokken en vervolgens in Fryslân terecht gekomen, vermoed ik. Een veenbaas zal die eerst bekende voorouder vast niet geweest zijn …

Nadat we Dwarsgracht achter ons hadden gelaten, zagen we op de linkeroever een zwanenpaar met een jong in het lange gras staan. Het zouden niet de laatste zwanen van de dag zijn. Voor ons was het tijd om een stukje verderop even voor anker te gaan en koffie te drinken …