Tagarchief: mariakerk

Rond de terp van Mantgum

Geplaatst op door

Na kort overleg op het bankje bij Uniastate in Bears besloten Jetske en ik op goed geluk om een kijkje te nemen in het ongeveer 5 km verderop liggende Mantgum. Mantgum is één van de vele dorpen die zijn ontstaan op de oever van de vroegere Middelzee. Ook in Mantgum parkeerde Jetske de auto opnieuw aan de voet van de terp. Nadat we waren uitgestapt, maakte ik meteen een foto maken van de ‘Bewaarschool’ en daarnaast een mooie villa met een rood dak …

een huis met het opschrift 'Bewaarschool' en een mooie villa

Voor een gezond mens is het een fluitje van een cent om de gemiddelde Friese terp op te lopen, maar voor mij was deze terp weer een flinke kuitenbijter. Voor de kerk, die ook hier Mariakerk heet en natuurlijk bovenop de terp staat, hadden we niet naar Mantgum hoeven rijden. De toren stond in de steigers voor een restauratie en het gebouw zelf uit ongeveer 1500 leek op het eerste oog weinig extra’s te bieden te hebben …

de toren van de Mariakerk in Mantgum staat in de steigers
de ingepakte kerktoren in Mantgum

We besloten een stukje verder het dorp in te lopen. Vlak naast de kerk stonden twee mooie kleine huisjes (of zou het er één zijn?) met een voortuin naar mijn hart. Ik kon de vraag op het bordje in de tuin, waarmee ik deze serie begon, dan ook zonder meer bevestigend beantwoorden …

twee huizen en de kerktoren van Mantgum in de steigers
twee kleinere huizen met een mooie voortuin
in de tuin staat een bordje met het opschrift 'Wie u ook bent, is het zo naar uw zin?'

Omdat het intussen echt lekker weer was geworden, slenterden we op ons gemak al fotograferend verder. Het dorp bestaat uit veel kenmerkende dorpswoningen. Mantgum trok ooit veel renteniers, de vaak fraaie rentenierswoningen zijn er in allerlei soorten en maten. Vrijwel al die mooie huizen hebben ruime tuinen met vaak prachtige smeedijzeren hekken en hier en daar monumentale bomen …

een mooi wit huis met een grote voortuin
huizen met fraai hekwerk langs de Seerp van Galemawei
een huis met een grote voortuin en sierlijk hekwerk
huizen achter een sloot die bedekt is met eendenkroos
een groot huis achter een sloot en een mooi smeedwerkhek voor de oprit
een huis met sierlijk smeedwerk op de eerste verdieping

Aan de rand van de oude dorpskern vond ik het welletjes. Mijn onderdanen waren aan het eind van hun draagkracht. Jetske was zo lief om de auto op te halen, zodat ik de terp niet weer hoefde op te lopen …

Jetske loopt terug naar de terp om de auto op te halen

– wordt vervolgd

Windwijzers in Bears

Geplaatst op door

Voordat we het kerkhof rond de Mariakerk in Bears verlieten, richtte ik mijn blik en de camera nog even omhoog naar de windwijzer op het dak van de kerk …

windwijzer op de Mariakerk in Bears

Daarna richtten we ons op het optrekje van de buren van de kerk …

detail van een groot object van cortenstaal
detail van een groot object van cortenstaal
detail van een groot object van cortenstaal

Daar prijkte de onderstaande windwijzer op het hoogste punt. In het vervolg meer over het bouwwerk onder deze windwijzer …

windwijzer bij de buren van de Mariakerk in Bears

– wordt vervolgd

De Mariakerk van Bears

Geplaatst op door

Het regende flink toen Jetske en ik maandag in de auto stapten. We besloten in noordwestelijke richting te rijden, de opklaringen tegemoet. De zon scheen lekker tussen de wolken door, toen we ruim een half uur later het pittoreske Bears binnen reden …

het dorpje Bears onder de rook van Leeuwarden

Hoewel het niet direct de attractie was waar we naar op zoek waren, parkeerde Jetske de auto aan de voet van de terp, waarop de Mariakerk in de 13e eeuw is gebouwd. Nadat we het mooie uit ca. 1850 daterende hekwerk hadden geopend, liepen we een rondje om de kerk …

het hek rond de Mariakerk in Bears is gesloten
het pad naar de ingang van de kerk

In de 14e eeuw werd de kerk uitgebreid met een vijfzijdig gesloten koor. Aan formaat en model van de gebruikte stenen is in één oogopslag te zien dat de toren later is bijgebouwd. De oorspronkelijke zadeldaktoren werd in 1857/1858 vervangen door een nieuwe toren met ingesnoerde spits …

de Mariakerk in Bears stamt uit de 13e eeuw
de spitstoren van de kerk dateert uit 1857/1858

In de zuidmuur van de kerk zien we noormannenpoort of noormannendeur. Verder is de kerk aan de buitenkant vrij sober, maar hij schijnt wel een prachtig origineel interieur te hebben met o.a. rijk gesneden preekstoel en een Van Dam orgel uit 1880. Daar hebben wij echter niks van gezien, want de deur zat op slot ..

het kerkhof en de zuidmuur van de Mariakerk
de z.g. noormannenpoort of noormannendeur
close-up van de z.g. noormannenpoort of noormannendeur

– wordt vervolgd

De wjirmdolster

Geplaatst op door

“En de vrouwen dan …?” schreef ik gisteren aan het eind van mijn logje.

Wel, aan de vrouwen van Paesens-Moddergat werd in 2008 een standbeeld opgedragen op initiatief van dorpsbelang Paesens-Moddergat. Het beeld ‘Fiskersfrou’ (foto hieronder links) van Hans Jouta is een eerbetoon aan de vrouwen van Paesens-Moddergat, die na de ramp van 1883 voor een zware taak stonden: de zorg voor de kinderen en rond zien te komen van een karig inkomen …

fiskersfrou – vissersvrouw
wjirmdolsters – pierensteeksters

Bij de kerk van Wierum staat ook een standbeeld van Hans Jouta: ‘de wjirmdolster’, de pierensteekster …

In de achttiende en negentiende eeuw staken Friese vissersvrouwen pieren (wjirmen) op het wad. De vrouwen hadden bij het pieren steken hoge laarzen en een witte broek aan, een dracht die zeker in die tijd voor vrouwen nogal ongebruikelijk was. De broek was ruim uitgesneden om ruimte te laten voor de rok en onderrok die de vrouwen in hun broek droegen (foto bovenaan rechts) …

De vrouwen liepen gewapend met emmer en greep het wad op om zeepieren te steken. Die pieren werden door de mannen weer als aas gebruikt. Niet alleen moesten de pieren worden gedroogd en op een bepaalde manier aan de vislijn worden geregen, ook moest de gevangen vis worden schoongemaakt en verkocht, soms zelfs helemaal tot in Leeuwarden. En dan moesten ze natuurlijk ook nog voor de kinderen en voor de eigen voorraad zorgen. Daar waar de mannen vaak op zee bleven, stierven veel vrouwen in het kraambed. De bevalling was veelal een inspanning die hun door zware arbeid geteisterde lichamen niet meer konden verdragen. Veel jonge kinderen overleden vaak samen met hun moeder …

Bron: http://www.dorpwierum.nl

Twee dorpen verderop

Geplaatst op door

Nadat Jetske en ik Paesens-Moddergat ’s ochtends vanaf de oostkant binnen waren gereden, verlieten we het dorp ’s middags aan de andere kant. Jetske nam plaats achter het stuur, waarna ik haar via Nes in westelijke richting naar het enkele kilometers verderop gelegen oude vissersdorp Wierum gidste …

Wierum ligt vlak tegen de Waddenzeezeedijk, die in een bocht om het dorp heen loopt. De dorpskern van Wierum ligt op een terp die in de vroege middeleeuwen is opgeworpen op een kwelderwal. Omdat de terp bijna in zee kwam te liggen, werd hij regelmatig geteisterd door wind en water van het Wad. Uiteindelijk verdween het noordoostelijke deel van de rechthoekige terp in zee …

Op de terp staat de Mariakerk. De oorspronkelijke kerk werd rond 1200 gebouwd en stond in het midden van het dorp. Door de eerdere genoemd stormen is hij uiteindelijk aan de rand van het dorp tegen de Zeedijk komen te liggen. De windvaan op de kerktoren, in de vorm van een aak, herinnert aan het visserijverleden van het dorp. Op de eerste foto is goed te zien dan het grootste deel van de kerk in de 20e eeuw is vervangen door nieuwbouw. Alleen de zadeldaktoren met de westzijde van de kerk zijn nog in de oorspronkelijk staat gebleven …

Over het visserijverleden van Wierum de komende dagen meer …