In de Papegaaienbuurt (2)

Huis Torenstraat 3 is in 2018 door de gemeente Smallingerland overgedragen aan de Stichting Van Doesburg‑Rinsemahuis. In 2019 is het huis opengesteld als museumwoning*, met zorgvuldig hersteld interieur en exterieur volgens Van Doesburgs oorspronkelijke plannen. Het interieur is zó vormgegeven dat je volgens kenners het gevoel krijgt ín een driedimensionaal schilderij te zitten …

Hoewel de naam ‘Papegaaienbuurt’ intussen een eretitel is geworden, is het ook vandaag de dag een uitdaging om iedereen te overtuigen het kleurenschema te respecteren. “Er is in de Vereniging van Eigenaren altijd wel iemand die het anders wil,” vertelt Lucienne. Ze woont halverwege het blok in de Torenstraat en is, samen met haar man Peter, ambassadeur van De Stijl in Drachten.

Hier vertellen ze in 2020 over hun ‘Stijlvolle’ huis in het tv-programma ‘Binnenstebuiten

*Van Doesburg-Rinsemahuis
Torenstraat 3, Drachten
Toegang op afspraak, na registratie bij de balie van Museum Dr8888
Museumplein 2, Drachten
museumdrachten.nl/museumwoning-vdrh

In de Papegaaienbuurt (1)

Even wat kleur op deze grijze dag. Vorige week liet ik hier een foto zien van een kruispunt in Drachten dat was voorzien van een bijzonder kleurontwerp. Op de foto hieronder een tweede kruispunt in dezelfde straat, de Torenstraat. Tussen de beide kruisingen ligt de zogenaamde ‘Papegaaienbuurt’

In 1920–1921 ontwierp gemeentearchitect Cees Rienks de Boer hier een rij van zestien middenstandswoningen. Voor de kleuren schakelde hij kunstenaar Theo van Doesburg in, de grondlegger van kunststroming De Stijl. Van Doesburg stelde een kleurenschema samen van primaire kleuren (rood, blauw, geel), gecombineerd met wit, zwart en grijs, voor zowel de gevels als de interieurs en tuinontwerpen …

De felle kleuren veroorzaakten indertijd veel opschudding. Er werd met afschuw van een ‘Papegaaienbuurt’ gesproken. Binnen een jaar werden de huizen overgeschilderd naar meer gangbare kleuren, zoals wit en groen. Tegenwoordig zijn de oorspronkelijke kleurstellingen (met alle complexiteit in schakeringen) in ere hersteld. De naam ‘Papegaaienbuurt’ is intussen een eretitel geworden …

– wordt vervolgd –

De netten worden geboet

Nadat Jetske de auto had geparkeerd, liepen we vorige week zaterdag eerst een stuk langs de zuidelijke kade in de vissershaven van Lauwersoog …

Op het achterdek van het eerste schip waar we langs liepen, was iemand druk bezig met het boeten van de netten. Terwijl we langs het schip naar voren liepen, zag ik dat er nog het een en ander op hem lag te wachten. Bij de boeg aangekomen, zag ik dat het om kotter ‘UK-642 Berendina’ uit Urk ging …

Bij het Tripgemaal

Precies 100 jaar na de ingebruikname van het eerste stoomgemaal in Nederland werd aan de Hooivaartsweg in Gersloot Polder de eerste steen gelegd voor het Tripgemaal in 1876 door veenbaas Wopke Jans Dragstra. Het gemaal verving er alle negen bestaande windmolens, zodat drooglegging niet meer uitsluitend van de wind afhankelijk zou zijn. Het gemaal dankt zijn naam aan de familie Trip. Zij vormden drie opeenvolgende generaties lang de machinisten van het gemaal …

Het Tripgemaal groeide mee met de technische ontwikkelingen. Van stoom naar gas, van gas naar olie en van olie naar elektriciteit. Honderd jaar na zijn ingebruikname, in 1976, werd het gemaal overbodig. Een nieuw gemaal nam het drooghouden van de polder over. Als iconisch gebouw blijft het Tripgemaal de aandacht trekken. De link die het gebouw heeft met de sociale geschiedenis, de industriële ontwikkeling van de afgelopen anderhalve eeuw, het landschap en de natuur spreken nog steeds tot de verbeelding …

Het afgegraven veengebied is deels landbouwgrond geworden, maar voor een groot deel is het nu natuurgebied De Deelen, met water, moeras en smalle graslanden. Een waterrijk natuurgebied dat ruimte biedt aan diverse Rode Lijstsoorten. Ook het Tripgemaal heeft intussen een andere functie gekregen. Ik heb het Tripgemaal alleen jarenlang gekend als galerie met woonhuis. Liefhebbers van Friese kunst en cultuur konden er genieten van verschillende exposities …

Het Tripgemaal heeft onlangs nieuwe eigenaren gekregen. Tjibbe Hooghiemstra en Hiltje van der Wal. Zij hebben van het gebouw weer iets moois gemaakt, het zit weer strak in de lak en ook van binnen lijkt het er goed uit te zien. De nieuwe eigenaren stellen het Tripgemaal tegenwoordig beschikbaar als podium voor mooie initiatieven op het gebied van kunst en cultuur, voedsel, burgerinitiatieven, landschaps- en natuurontwikkeling: Het Tripgemaal

– wordt vervolgd

Wat de kleuren waren

Het regende toen we naar Leeuwarden reden, en op de terugweg was het niet anders. Het was met dit weer daarom geen straf om weer wat foto’s te maken van het verbouwingswerk, want ik kon het meeste binnenshuis doen …

Tot nu toe heb ik nog maar weinig van die verbouwing getoond, omdat ik daar nog geen toestemming voor had gevraagd. Dat heb ik vandaag wel gedaan. Daarom kan ik vanaf nu wat fragmenten van het huis en het werk laten zien. Ik begin met een drietal foto’s van de kleuren in de voorkamer, zoals die er begin dit jaar uitzag …

In Dr8888 kun je 8888 verw8888

Drachten is de afgelopen 75 jaar uitgegroeid tot een groot dorp met stedelijke allures. om het centrum leefbaar te houden is het gemeentebestuur de laatste tijd hard bezig om het autoverkeer in het centrum te ontmoedigen. In het kader daarvan is er onlangs op het grootste parkeerterrein in het centrum een parkeerverbod ingesteld. Op de toegang tot het plein staan nu de namen van alle Drachtster wijken waar gewoond en/of gewerkt wordt …

Als we de blik vooruit richten, komt er een grote plattegrond van Drachten in zicht in de primaire kleuren van de Stijl: rood, blauw en geel, en de zogenoemde niet-kleuren: zwart, wit en grijs. Iets verderop zien we een dependance van Museum Dr8888

Met een knipoog naar het ingevoerde parkeerverbod op het Raadhuisplein, is er vorige week een circulair Dada-monument op het plein geplaatst. Aafje was op het plein, toen het kunstwerk op zijn plaats werd gehesen. Zij maakte de beide foto’s hieronder …

De kleurrijke sculptuur is een initiatief van Museum Dr8888. Het heeft de vorm van een 8 en is 8 meter hoog. Voor het kunstwerk, dat door beeldend kunstenaar Marten Winters is gemaakt, zijn 200 motorkappen van de autosloop gebruikt …

Het kunstwerk verwijst naar de experimentele kunststroming dadaïsme, waarbij onder andere kunst werd gemaakt van afgedankte materialen. Vaak zonder vooropgezet plan en bedoeld om het publiek aan het denken te zetten. Het gebruik van de 8, die als getal ook verwerkt is in de officiële naam van Museum Dr8888, komt voort uit het werk van de Duitse kunstenaar Kurt Schwitters

Vrijdag 13 april 1923 was er in Drachten een dada-avond georganiseerd waar o.a. Kurt Schwitters optrad. Plaats van handeling was de bovenzaal van het roemruchte café De Phoenix. Voor deze gelegenheid waren aan weerszijden van het toneel door de Drachtster kunstenaar Thijs Rinsema geschilderde, ‘modernistische’ panelen aangebracht. Een veertigtal bezoekers komt op het gebeuren af, dat met o.a. dit gedicht van Kurt Schwitters in de krant was aangekondigd (bron: Dada in Drachten) …

Het circulaire Dada-monument dat vorige week is geplaatst, is onderdeel van de tijdelijke invulling van het Raadhuisplein. Het tot voor kort grote lege plein moet een verblijfplaats worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Door activiteiten buiten het museum te organiseren wil Museum Dr8888 bijdragen aan de levendigheid in Drachten en de regio. De volgende stap is vergroening van het plein …

Ik zal hier eens wat vaker sporen van de Stijl en Dada in Drachten voorbij laten komen …

Couleur locale

Even iets heel anders: een verrassend kleurig kunstwerk, omdat het opnieuw zulk grijs weer is …

Rond 1920 vonden de nieuwe kunststromingen De Stijl en Dada hun weg naar Drachten door een bijzondere vriendschap tussen architect en schilder Theo van Doesburg en de gebroeders Evert en Thijs Rinsema uit Drachten …

Met een knipoog naar het onlangs ingevoerde parkeerverbod op het Raadhuisplein in Drachten, is er vorige week op dit plein een circulair Dada-monument geplaatst … 

morgen het totaalbeeld