In de Papegaaienbuurt (3)

Eind juli heb ik al twee blogjes gepubliceerd over de Papegaaienbuurt in Drachten. Het verhaal over dit bijzondere buurtje is niet compleet zonder de Rijkslandbouwwinterschool bij de kruising van de Torenstraat en de Houtlaan …

Het gebouw werd opgeleverd tussen 1920 en 1922, naar een voorlopig ontwerp van R. Wibbelink. Na diens overlijden werd het ontwerp afgerond door gemeentearchitect Cees Rienks de Boer, Het diende oorspronkelijk als landbouwwinterschool, waarin boerenzoons (en later ook dochters) ’s winters les kregen in landbouwkunde als zaaien, rooien, spitten en voederen …

Het gebouw is sinds oktober 2007 officieel een rijksmonument, mede dankzij de zeldzame glas-in-loodramen van Theo van Doesburg, waaronder de ‘Grote Pastorale’ en ‘Kleine Pastorale’ met agrarische afbeeldingen. Ook ontwierp Van Doesburg een kleurenschema in oranje, groen en paars voor interieur en houtwerk, maar dit werd pas in 1988 zo uitgevoerd …

Theo van Doesburg ontwierp behalve het kleurenschema ook twee sets glas-in-loodramen met geometrische voorstellingen. De traplichtramen aan de Houtlaanzijde vormen de ‘Grote Pastorale’ (300×70 cm). Deze ramen zijn op de foto’s niet goed te zien, omdat er een boom in de weg staat.

Het bovenlicht boven de ingang aan de Torenstraat is de ‘Kleine Pastorale’ (93×183,5 cm). … van een zaaier, een maaier, een rooier en een spitter …

In de Papegaaienbuurt (2)

Huis Torenstraat 3 is in 2018 door de gemeente Smallingerland overgedragen aan de Stichting Van Doesburg‑Rinsemahuis. In 2019 is het huis opengesteld als museumwoning*, met zorgvuldig hersteld interieur en exterieur volgens Van Doesburgs oorspronkelijke plannen. Het interieur is zó vormgegeven dat je volgens kenners het gevoel krijgt ín een driedimensionaal schilderij te zitten …

Hoewel de naam ‘Papegaaienbuurt’ intussen een eretitel is geworden, is het ook vandaag de dag een uitdaging om iedereen te overtuigen het kleurenschema te respecteren. “Er is in de Vereniging van Eigenaren altijd wel iemand die het anders wil,” vertelt Lucienne. Ze woont halverwege het blok in de Torenstraat en is, samen met haar man Peter, ambassadeur van De Stijl in Drachten.

Hier vertellen ze in 2020 over hun ‘Stijlvolle’ huis in het tv-programma ‘Binnenstebuiten

*Van Doesburg-Rinsemahuis
Torenstraat 3, Drachten
Toegang op afspraak, na registratie bij de balie van Museum Dr8888
Museumplein 2, Drachten
museumdrachten.nl/museumwoning-vdrh

In de Papegaaienbuurt (1)

Even wat kleur op deze grijze dag. Vorige week liet ik hier een foto zien van een kruispunt in Drachten dat was voorzien van een bijzonder kleurontwerp. Op de foto hieronder een tweede kruispunt in dezelfde straat, de Torenstraat. Tussen de beide kruisingen ligt de zogenaamde ‘Papegaaienbuurt’

In 1920–1921 ontwierp gemeentearchitect Cees Rienks de Boer hier een rij van zestien middenstandswoningen. Voor de kleuren schakelde hij kunstenaar Theo van Doesburg in, de grondlegger van kunststroming De Stijl. Van Doesburg stelde een kleurenschema samen van primaire kleuren (rood, blauw, geel), gecombineerd met wit, zwart en grijs, voor zowel de gevels als de interieurs en tuinontwerpen …

De felle kleuren veroorzaakten indertijd veel opschudding. Er werd met afschuw van een ‘Papegaaienbuurt’ gesproken. Binnen een jaar werden de huizen overgeschilderd naar meer gangbare kleuren, zoals wit en groen. Tegenwoordig zijn de oorspronkelijke kleurstellingen (met alle complexiteit in schakeringen) in ere hersteld. De naam ‘Papegaaienbuurt’ is intussen een eretitel geworden …

– wordt vervolgd –

Een stijlvol bankje

Enkele minuten nadat ik een paar foto’s had gemaakt van de takkenzooi in de windmotor aan de Westersanning bij Oudega zag ik opnieuw een opvallend onderwerp opdoemen. In de berm van de Manjepetswei tussen Oudega en Earnewâld stond ineens een kleurrijk bankje …

171004-1104x

Dat herinnerde mij er ineens aan dat 2017 is uitgeroepen tot het ‘Stijljaar‘. Door heel Nederland wordt aandacht besteed aan het jubileum van De Stijl. Omdat er in de geschiedenis van De Stijl een prominente plaats is voor Drachten, had ik me begin dit jaar voorgenomen om daar in mijn weblog ook af en toe wat aandacht te besteden, maar dat is er vanwege mijn gezondheidsperikelen helaas niet van gekomen …

171004-1108x

Dit bankje heeft in opdracht van Doarpsbelang Aldegea in mei een kleurrijke make-over gekregen van cliënten van dagbesteding Tierelantuintje. Met de strakke lijnen en de herkenbare primaire kleuren van De Stijl brengt Oudega een mooie ode aan kunstenaar Theo van Doesburg die Drachten met zijn abstracte kunst internationaal op de kaart zette …

171004-1105x

Theo van Doesburg had zijn eerste grote opdracht in Drachten. In 1921 mocht hij de kleurschema’s ontwerpen voor zestien middenstandswoningen in de Torenstraat. In deze straat, die in de volksmond de ‘Papegaaienbuurt’ wordt genoemd, zijn die stijlkleuren nog steeds terug te zien. Museum Dr8888 heeft een van de woningen teruggebracht in de originele staat en geopend voor het publiek. Als ik eraan denk, zal ik in de resterende maanden van het jaar proberen hier nog eens wat van de Stijlelementen in Drachten te tonen …

171004-1106x