Tagarchief: Middelzee

Een kuier door Jorwert

Geplaatst op door

We zetten onze rit voort en kwamen na ons bezoek aan Boazum al snel aan in Jorwert, Jorwerd in het Nederlands (Google Maps). “Het eerste het beste parkeerplekje in het centrum van het dorp is voor ons,” besloot Jetske. En zo was het ook, scheef tegenover ‘het Wapen van Baarderadeel’ zette ze de auto aan de kant …


Jorwert ligt in het hart van het vroegst bewoonde terpengebied van Fryslân. Het is één van de kenmerkende terpdorpjes die vaak met hulp van monniken gebouwd werden langs de Middelzee, die Fryslân tot de 16e eeuw in tweeën spleet. Jorwert zelf lag op veilige afstand van de veranderlijke kuststrook en raakte in verval toen de Middelzee werd ingepolderd. Dat is tegenwoordig niet meer aan het dorp af te zien …

We passeren ‘het Wapen van Baarderadeel’ met daarvoor het beeld ‘de Foardrager’ van kunstenares Hanneke Roelofsen. Het beeld legt een verbinding met het al 50 jaar bestaande ‘Iepenloftspul Jorwert’. Ik kom hier later nog op terug.

‘De Foardrager vertelt van poëzie, van al die verhalen die wij in ons dragen. Onder zijn voeten, op de sokkel, staan regels uit gedichten, speciaal gemaakt voor die gelegenheid. Door Jorwerters van de jongste tot de oudste, gekrast in tabletten natte klei. Geglazuurd en gebakken bij Tichelaar. Als verbinding, over al die tegels lees je regels uit Slauerhof, uit Shakespeare, uit scripten van 50 jaar Iepenloft. Regels, speciaal in het Fries, voorgedragen in de Notaristún …’

We vervolgen onze weg en komen langs een fraai optrekje met in de tuin een grote oude boom die last van zijn voet lijkt te hebben …

En dan zijn we uitgekomen bij de op een terp gebouwde, uit de 12e eeuw daterende Sint-Radboudkerk of Redbadtsjerke …


  • wordt vervolgd

Oudebildtdijk

Geplaatst op door

Nadat ik woensdag wat foto- en video-opnamen had gemaakt van de combine, zijn we verder gereden in noordelijke richting tot we uiteindelijk uitkwamen op de Oudebildtdijk. De Oudebidtdijk is de eerste dijk die in 1505 werd aangelegd bij de inpoldering van het gebied van de tegenwoordige gemeente Het Bildt in noordwest Fryslân. De Bildtpolder maakte ooit deel uit van de Middelzee, maar slibde langzaam maar zeker steeds verder dicht. Om overstromingen bij vloed in de Waddenzee tegen te gaan werd deze dijk aangelegd. De Oudebildtdijk is met zijn lengte van ruim 14 kilometer en 1229 huisnummers de langste straat van ons land. De dijk steekt ruim twee meter boven het maaiveld uit, daardoor heb je er een prachtig uitzicht over de omliggende landerijen …

100825-1332x

Aan de noordkant van de dijk werden in de loop der jaren arbeidershuisjes gebouwd. In de tweede helft van de 20e eeuw trokken veel van de landarbeiders weg, omdat er geen werk meer voor hen was.Veel van de huisjes kwamen leeg te staan en dreigden te worden gesloopt, omdat de gemeente rond 1960 wel van de verpauperde lintbebouwing af wilde. Dat pakte echter anders uit. Randstedelingen, op zoek naar rust en ruimte, kochten de leegstaande woningen. De sloopplannen gingen van tafel en de woningen op de dijk werden op het rioleringsnetwerk aangesloten. De huisjes werden opgeknapt en in bewoonbare staat gebracht. De Ouwedyk, zoals de dijk in de volksmond heet, werd in de jaren zestig en zeventig de straat die hij nu nog steeds is: een bonte mengeling van autochtone Ouwedyksters en verfrieste Hollanders, Duitse zomergasten en kunstenaars …

100825-1333x

In de 17e eeuw verloor de Oudebildtdijk zijn beschermende functie doordat ten noorden van de dijk de Nieuwebildtdijk werd aangelegd. Nadat in het kader van de Deltawerken in de 20e eeuw de huidige zeedijk werd aangelegd, verloor ook de Nieuwebildtdijk zijn beschermende functie. Beide dijken zijn nu zogenaamde slaperdijken, die als monumenten in het landschap liggen …

100825-1335x

Morgen vervolgen we reis over de Friese klei. We gaan dan via Nij Altoenae naar Zwarte Haan aan het eind van de Nieuwebildtdijk.
Door op dit kaartje maximaal in te zoomen tot streetview, en vervolgens in noordelijke richting te kijken, zie je het evenbeeld van de eerste foto. Richten we de blik iets naar het noordoosten, dan kijk je – net als op de onderste foto – richting Zwarte Haan. Uitzooomen levert een kaart op van het noordelijk kustgebied, waarop de ligging van de Oude- en Nieuwebildtdijk en de Deltadijk mooi te zien zijn.