Joodse begraafplaats de Pol

Geplaatst op door

In het begin van de 19e eeuw werden er in de provincies Drenthe en Overijssel een viertal kolonies gesticht in het kader van de toenmalige armoedebestrijding: Frederiksoord, Willemsoord, Wilhelminaoord en Boschoord …


In de kolonie in Willemsoord werden ook joodse armen gehuisvest. Voor deze groep werd een aparte buurt gecreëerd, de Jodenpol. Vanuit die tijd stamt de naam van de buurtschap ‘De Pol‘ (Google Maps). De joodse kolonisten hadden daar op De Pol tussen 1830 en 1890 ruim zestig jaar lang een levendige gemeenschap …

In 1838 werd er voor de joodse gemeenschap een school gesticht die tevens diens deed als synagoge. Ten behoeve van school en synagoge werd een rabbi aangesteld. Aan het eind van het dorp is een Joodse begraafplaats, een laatste herinnering aan deze kleine Joodse gemeenschap, die eindigde rond 1890. Op de begraafplaats staat één steen met de Hebreeuwse tekst: ‘De kleine en de grote is daar; en de knecht vrij van zijn heer’ …

Tussen 1838 en 1876 werd er actief gebruik van de synagoge, de school en het badhuis. Er was echter veel verloop door ontslag, verhuizing en desertie. Er was een gebrek aan voldoende motivatie onder de joodse kolonisten. In 1885 werd de Israëlitische gemeente te Willemsoord formeel opgeheven. De gebouwen verdwenen toen de leraar werk kreeg in Veenhuizen. Tegenwoordig herinnert alleen de oude begraafplaats met dat ene graf nog aan ‘de Jodenhoek’ zoals de plek in de volksmond nog steeds wordt genoemd …

Bron: Wikipedia

35 gedachten over “Joodse begraafplaats de Pol”

  2. Boeiend verhaal Jan! Op mijn tochten in de omgeving stuit ik in Drenthe soms op onverwachte plaatsen ook op joodse begraafplaatsen. Ik herinner me één nabij Sleen in de middle of nowhere, en eentje niet ver vanaf het Oranjekanaal bij Noord-Barge. Tijdens een wandeling georganiseerd door de TOA biologie in het kader van een kerstactiviteit wees hij ons daarop. Anders had ik waarschijnlijk zelfs nu niet van het bestaan afgeweten. Een vriend van mij heeft een boekje geschreven over de geschiedenis van twee joodse families uit Gees. Drie liggen begraven op het “Jeudenkerkhof” van Gees.

    Geliked door 1 persoon

    • Bij Dalen ligt ook zo’n kleine joodse begraafplaats waar ik eens langs kwam. Het blijven bijzondere plekken die vrijwel allemaal hun eigen verhalen herbergen. Ook andere oude begraafplaatsen bekijk ik graag eens als ik er langs kwam. Zo heb ik onlangs de ook wel bijzondere familiebegraafplaats van de Van Boelens opgezocht in de omgeving van Olterterp. Vaak zijn er op dit soort begraafplaatsen wel mooie foto’s te maken en verhalen op te diepen.

      Geliked door 1 persoon

  3. In Fredriksoord ben ik geloof ik weleens geweest als kind, met school denk ik, zou dat kunnen?. Nu ik de naam zie komt het me zo bekend voor of er moet nog een andere Fredriksoord zijn. Apart dat dat op deze manier weer naar boven komt, al weer ik er eigenlijk niet veel meer van.

    Geliked door 1 persoon

    • Ja, goh … of jij als met school naar Fredriksoord bent geweest …? Dat zou natuurlijk best kunnen, maar ik was er niet bij. Ik meen me wel te herinneren dat wij er eens zijn geweest met een schoolreisje op de lagere school. In Frederiksoord was indertijd de tuinbouwschool met zijn uitgebreide tuinen. Dat reisje was waarschijnlijk gecombineerd met een bezoekje aan de hunebedden en aan de toenmalig verkeerstuin in Assen.
      Maar ja, mijn geheugen zal misschien niet veel beter zijn dan het jouwe. 🙂

      Geliked door 1 persoon

  4. Prachtig geschiedenis heb je hier geschreven. Jood begraafplaats ziet wel droevig eruit. Het kan ook niet anders. Mooie foto’s heb je gemaakt. IK hou me even kort. Knallende kop pijn heb ik. Fijne dag.

    Geliked door 1 persoon

  11. Goh, ik had hier nog nooit van gehoord. Mooie foto’s bij een interessante geschiedenis. Ik ga toch eens wat nader kennis maken met die hoek van zuidwest-Friesland, westelijk Drenthe en noordwest Overijssel. Je foto’s en verhalen, ook laatst over die landgoederen in het Reestdal, wakkeren mijn benieuwdheid danig aan!

    Geliked door 1 persoon

    • De kolonies die gesticht zijn in het kader van de toenmalige armoedebestrijding (Frederiksoord, Willemsoord, Wilhelminaoord en Boschoord) leveren nog steeds mooie verhalen en foto’s op. Deze oude begraafplaats waar we toevallig langs kwamen, is maar een heel kleine snippertje ervan.

      Geliked door 1 persoon

  14. Ik zei al tegen je, toen we daar stonden, dat je het precieze verhaal even op internet moest opzoeken omdat ik dat ook niet meer wist. Dat was natuurlijk een overbodige tip, want je zou dat toch wel doen. 😉
    Je hebt er een mooi en gedegen bericht van gemaakt.

    Geliked door 1 persoon

    • Dankjewel, maatje! Zoals je weet, duik ik na zo’n bezoekje graag even het internet op om te bekijken wat erover te vertellen valt. Alleen met een paar foto’s stel ik me dan maar zelden tevreden. Waar je mee omgaat, besmet je nogal eens met dit soort zaken, hè. 🙂

      Geliked door 1 persoon

  20. Zo dat dat nu eenmaal, dingen komen en dingen verdwijnen weer. Net zo met onze landloperskolonies in de buurt van Ravels en Weelde. Mooi fotoverslag Jan en bedankt voor het delen want bij ons is dit natuurlijk niet zo bekend.

    Like

Reacties zijn gesloten.