Jongens blijven jongens

Ik kom tot een afronding van ons dagje in het riet bij rietsnijder Klaas Jan en zijn oom Errie. Maar eerst kijken we nog even bij de jonge rietsnijders, die we al eerder aan het werk zagen. Zij waren nog bezig met het verbanden van de laatste ruigte …

Rhena vond het allemaal prima, die lag nog steeds lekker op haar eigen hoopje ruigte in de zon. Natuurlijk moest het vuurtje nog even worden opgepookt, voordat het zou doven. En dan blijven jongens tussen het harde werk door natuurlijk gewoon jongens. Nog even flink poken, even erin springen, het kan allemaal en het moet ook allemaal even gedaan worden natuurlijk …

En dan is het uiteindelijk een kwestie van nog even geduldig erbij blijven, want het vuurtje moet wel goed gedoofd worden. Ook dat hoort erbij als hij net zo’n bevlogen rietsnijder als je vader wilt worden …

Met dank aan rietsnijder Klaas Jan voor de gastvrijheid op de grens van de Weerribben en de Wieden!

Rietsnijders in de dop

De zoon van Klaas Jan en hun hond Rhena zijn als het even kan graag bij Klaas Jan in het rietland. Rhena zoekt vaak een lekker bosje riet uit om te gaan liggen. En daar krijgt hij vaak gezellig even bezoek …

Rietsnijders kunnen vaak bogen op een jarenlange familietraditie in het werk. Klaas Jan heeft het werk als kind geleerd van zijn opa. Vorige week vrijdag kreeg Klaas Jan hulp van een oom. Die oom had zijn kleinzoon meegenomen. De beide jongens kennen elkaar ook, zij vermaakten zich prima in het rietland. Ze hebben er alle ruimte om te spelen, te rennen en te ravotten …

Maar dat is niet alles, ze maken zich op hun niveau ook nuttig bij het werk. Eerder was al te zien dat er veel afval uit het riet wordt gekamd. Dat riet wordt door de beide jongens verzameld en in brand gestoken. Zo komen de rietsnijders af van de ruigte waar ze niets aan hebben. En zo leren de jongens spelenderwijs meer over de rietteelt …

Tussen winter en voorjaar

Maandagochtend ben ik na de koffie weer eens naar de Jan Durkspolder gereden. Er werd hard gewerkt door de rietsnijders, die hun overtollige ruigte aan het verbranden waren …


Ook langs de Geau (Google Maps) en langs het paadje naar de grote vogelkijkhut was weer hard gewerkt. De wilgen waren weer keurig geknot door vrijwilligers van It Fryske Gea


De plas in de polder lag er heerlijk rustig en dromerig bij. Het eerste wat me opviel, was dat de gele lissen voor de hut waren verwijderd. Er zwommen her en der wat zwanen, sommige daarvan leken voorzichtig het voorjaar in de kop te krijgen, maar daarover later meer …

Er zweefde een blauwe reiger voorbij en een stuk verderop in de richting van de molen maakte een grote zilverreiger op subtiele wijze een dansje in het water. Ook die grote zilverreiger komt een deze dagen nog eens uitgebreid in beeld …

Vele handen …

Vele handen maken licht werk, zal Klaas gedacht hebben, toen hij zag dat zijn vader de rietmaaier onder het afdekzeil vandaan begon te halen. Vaardig begon hij het zeil aan de andere kant van het apparaat af te trekken …

Daarna moest de machine gestart worden. Behulpzaam bood Klaas aan om dat klusje even te klaren. Maar dat viel nog niet mee. Nadat hij enkele malen tevergeefs aan het koord had getrokken, moest Klaas Jan er zelf aan te pas komen om de machine te laten ronken …

Daarna gingen vader en zoon samen aan de slag om het laatste strookje riet langs de sloot te maaien. Al naar gelang de situatie reikte Klaas zijn vader het snit aan of hielp hij dapper mee om het riet los te trekken. Vader en zoon waren duidelijk al aardig op elkaar ingespeeld. Daarbij stak Klaas zijn bewondering voor kracht en gemak, waarmee de rietsnijder de grote bossen riet versleepte, niet onder stoelen of banken …

Waar rook is …

Nadat ik de eerste rook omhoog had zien kringelen, stak ik even over naar de overkant van het veld om beter zicht te hebben op hetgeen er gaande was …

Kijk, vandaar de haast … de rietsnijdersleerling mocht een hoopje ruigte verbranden. Alleen al voor dat werk zou ik eigenlijk ook best rietsnijdersleerling willen zijn …

Sterker nog, in de voor hedendaagse begrippen koude winter van 2018, heb ik op 6 februari mijn eerste les in het verbranden van ruigte gehad. Je ziet het …, dat is nog een hele kunst, ik veroorzaakte meer rook dan vuur …

Maar op zo’n mooie zonnige dag als vorige week zaterdag is het natuurlijk nog veel mooier om een tijdje lekker met de camera in het rietland rond te slenteren dan er een vuurtje te stoken …

Aanvulling:

Het stoken van een vuur in de open lucht wordt in Nederland per gemeente geregeld in de zogenaamde APV (Algemene Plaatselijke Verordening). In de gemeente Steenwijkerland kunnen de rietsnijders in de Weerribben-Wieden een stookontheffing aanvragen voor het verbranden van riet en maaiafval (https://www.steenwijkerland.nl/Inwoners/Leefomgeving/Stookontheffing).

In het Weerribbenriet (3)

Omdat het gemaaide riet in schoven bijeen staat, verplaatst de rietsnijder zijn werkplek regelmatig. Zo kan hij het afval uit het riet kammen zonder dat hij met elk bosje heen en weer moet lopen …

Zodra hij zijn werkplek heeft verplaatst, begint de rietsnijder de ruigte die uit het riet is gekamd op te ruimen. Dat doet hij simpelweg door het te verbranden. Hoe lang dat nog kan, is ook maar de vraag. Er gaan stemmen op om het verbranden te verbieden, dat zou betekenen dat de rietsnijder het moet verzamelen en afvoeren. En wie dat zal betalen …? De rietsnijder, vrees ik. Zo lang die zijn werk nog kan doen tenminste …

Het werk van de rietsnijder is momenteel alleen lonend dankzij subsidie. Nu de overheid van plan is om die subsidie te halveren, valt er voor de meeste rietsnijders straks zelfs geen droog brood meer te verdienen. En voor de rietsnijder die het misschien nog wel lonend kan maken, heeft de overheid nog een andere verrassing in petto. Tot nu toe wordt er voor de pacht van rietlanden gewerkt met langjarige contracten. Ook daar wil de overheid van af. Dat zal de nekslag zijn voor veel rietsnijder, maar ook voor natuur en landschap …

De rietsnijders zijn onontbeerlijk voor het behoud van de uitgestrekte rietlanden in de Weerribben en de Wieden, maar ook in De Alde Feanen en verschillende andere gebieden in ons land. Wanneer de rietlanden niet jaarlijks worden gemaaid, dan zullen ze binnen enkele jaren veranderen in bossen. Dat was al goed te zien in het perceel waar Klaas dinsdag aan het werk was. Om de paar meter schiet een klein boompje tussen het riet omhoog. De rietmaaier kan die jonge twijgen nu nog aan, maar na een tweede jaar komt hij er niet meer doorheen …

Nee, het was niet echt een heel vrolijk bezoek aan de rietsnijders. Er hingen niet alleen grijze rookwolken boven het rietland, maar ook de spreekwoordelijke donkere wolken met het oog op de toekomst waren voelbaar. Voor Kelev maakte het allemaal niets uit,  hij was en is gewoon heer en meester over zijn domein …

Tot slot: bij RTV Oost kun je terecht voor een radio-interview en een tv-interview over de problemen.
Met dank aan RTV Oost en mijn fotomaatje Jetske, ook zij publiceerde een logje over de ‘Kopzorgen in het rietland’.