De Redbadtsjerke in Jorwert

Geplaatst op door

We beklimmen de terp en betreden dan het kerkhof rond de kerk van Jorwert. De kerk is sinds 1994 eigendom van de Stichting Alde Fryske Tsjerken. We beginnen ons rondje om de kerk in de zuidoosthoek en lopen aan de oostkant langs het koor naar de noordkant …


In de op verschillende plaatsen groen uitgeslagen noordelijke gevel treffen we een weinig belopen paadje aan dat naar een poortje met een deur leidt …

Als we doorlopen in westelijke richting komen we bij de toren aan. De toren stamt uit de elfde of twaalfde eeuw. In de inleiding van deze serie vertelde ik al, dat de toren op zaterdagochtend 25 augustus 1951, om zeven minuten over vijf, plotseling instortte. In de jaren daarop is de toren herbouwd met fraai siermetselwerk, zoals dat ook bij de originele toren het geval was. Om de herbouw te financieren en te vieren werd in en vanuit het dorp een openluchtspel gehouden. ‘Iepenloftspul Jorwert’ is inmiddels een begrip van naam en faam dat al 50 jaar bestaat …

De kerk is gebouwd van tufsteen, een steensoort die voor kenners direct onderscheidend is. De muren zijn verfraaid met banden van tufsteen …

De toren heeft twee klokken van 1394 en 1749. Ze worden elke dag om 12.00 uur handmatig geluid door de leden van het ‘klokkenluidergilde’, maar op donderdag doen leerlingen van de school dit werk. Bij sterfgevallen en geboortes in het dorp klinkt ook klokgelui. Voor een nieuwgeboren ‘famke’ klinkt de kleine, voor een jongen de grote klok. Het rijkelijk bemoste paadje dat ik al eerder in deze serie liet zien, leidt naar de ingang van de toren. …

Tot slot komen we aan bij de zuidmuur. Ook daar treffen we een poortje aan. Het ziet er aan de zuidmuur allemaal net wat vriendelijker uit dan aan de kille noordkant van de kerk ..

Daarmee hebben het rondje om de Redbadtsjerke voltooid. Morgen kijken we nog even rond op het kerkhof dat aanzienlijk groter is dan dat bij de toren van Eagum …

34 gedachten over “De Redbadtsjerke in Jorwert”

  5. Ik heb genoten van je serie gezien door jouw ogen. Mooie details van de stenen en de korstmossen.
    Wat zal het instorten een spektakel zijn geweest. Ik weet inmiddels wel dat een klok ontzettend zwaar is en dat de fundering en ondergrond wel goed moet zijn om dat te dragen.

    Geliked door 1 persoon

    • Dankjewel. De bewoners van de Maliebaan en ander omliggende straten zullen ruw en vroeg gewekt zijn die dag. Het bijzondere is dat de klokken voordien al eeuwen in die toren hadden gehangen. Er zal tijdens de restauratie iets gebeurd zijn wat de instorting heeft getriggerd.

      Geliked door 1 persoon

    • Dankjewel, Willy. Het is jammer dat de kerkdeur tegenwoordig meestal op slot zit om vernieling en diefstal te voorkomen. Ook het vaak simpele interieur van dit soort kerken is zeker de moeite waard.
      Prettige avond verder.

      Like

  8. Vroeger was onze taal blijkbaar simpeler. ‘Treet’, zoals je het hoort.
    Fijn dat kinderen uit de school deze klokken een handje kunnen toesteken.
    Die turfsteen blijft heel mooi, geen hoop bakstenen gelijkmatig op elkaar.

    Geliked door 1 persoon

  9. Dat die toren zomaar instortte blijft me intrigeren. Heeft men daar ooit een oorzaak voor gevonden? Of was hij gewoon moe.. materiaalmoe…. ?
    Ook mooi dat men nog steeds de klokken luidt bij een overlijden of een geboorte. Zelfs een aparte klingel voor een jongen/meisje!
    Je hebt hier weer mooie sfeerbeelden weergegeven!

    Like

    • Dankjewel, Bea. Vooral het handmatig luiden van de klokken spreekt me aan.

      Op website waar het linkje onder foto 2 en 3 naar verwijst, worden meerdere redenen waarom de toren instortte mogelijk instortte:
      “Na de opruimwerkzaamheden kon voor het eerst onderzoek gedaan worden naar de fundering van de toren. Die bleek uit twee delen te bestaan die onderling niet verbonden waren.
      Tijdens de restauratie was gebleken dat in de onderbouw van de toren de ruimte tussen binnen- en buitenmuren niet overal gevuld waren (inwendig zwakke plekken).
      En op het punt waar de dikkere onderbouw overging in een dunnere bovenbouw was de klokkenstoel met zijn voeten verankerd. Tijdens het luiden was al meermalen geconstateerd dat het luiden voor enige beweging in het torenlichaam zorgde.
      Enkele weken voordat de toren instortte was door de koster opgemerkt dat de gewichten van het uurwerk op de rand van de gaten in de zoldervloer stuitten. Maar dit is pas achteraf opgevat als een teken dat er toen al enige beweging in de toren zat.”

       

      Geliked door 1 persoon

  10. Wat een prachtige plek om te vertoeven zeg. En alle dagen de klokken luiden door de leden, knap. In Friesland hebben ze wel mooie oude kerken en kerkhoven. De mos begroeide paden en stenen zijn ook prachtig (ik ben gek op mos).

    Geliked door 1 persoon

    • De vele oude kerken in Fryslân vormen een schat aan gebouwd erfgoed uit de Middeleeuwen. Het zijn dankbare objecten om eens te bekijken, want er zijn geen twee gelijk. Gelukkig hebben we hier een stichting die goed op die oude kerken past. De bijbehorende kerkhoven zijn vaak niet minder interessant dan de kerken.

      Like

Reacties zijn gesloten.