Gisteren vertelde ik hier al, dat mem in 1936 op ruim een halve kilometer afstand van de molen ‘De Hersteller’ aan de Hoge Dijk werd geboren in een klein arbeidershuisje. Dat arbeidershuisje staat op de foto linksonder. Daar woonde dus het hele achtkoppige gezin, dat op de rechterfoto uit 1934 of 1935 te zien is. Mem moest toen nog geboren worden, maar gelukkig stond haar oudste zuster op het punt om te trouwen en uit te vliegen.
Een grote huishouding in een klein huisje …
Linksonder mem – rechtsonder mem met haar jongste broer …
De achtkantige poldermolen ‘De Hersteller’ werd in 1857 gebouwd aan de Hoge Dijk bij Rotsterhaule. Samen met vijf andere molens werd hij ingezet om de Groote Sintjohannesgaasterveenpolder droog te malen. De bemaling werd in 1931 overgenomen door twee elektrische gemalen. In 1946 werden het wiekenkruis en de kap verwijderd, toen was het binnenwerk ook al (in de kachel?) verdwenen. In 1948 werd volledige sloop overwogen, maar dat gebeurde niet: de romp bleef in gebruik als woning.
In april 1936 werd mem als laatste van 7 kinderen geboren in een klein arbeidershuisje 600 meter verderop …
Op de terugweg hebben we nog twee tussenstops gemaakt. Om te beginnen trakteerde Nils op een terras bij Vierhuis op koffie met appelgebak. Daarna reden we door naar Rotsterhaule, waar we even een zijsprongetje namen naar het natuurgebied het Easterskar. Net als veel andere natuurgebieden heeft het Easterskar zijn ontstaan te danken aan de turfwinning …
Het had niet veel gescheeld of natuurgebied het Easterskar had niet bestaan. In het kader van werkloosheidsbestrijding werd begin vorige eeuw namelijk veel ‘natuur’ ontgonnen voor de landbouw. Omstreeks 1960 stond het Easterskar op de planning om op de schop te gaan. De groeiende industrialisatie hield het project echter tegen. Het naastgelegen Westerskar was wel al ontgonnen, maar het Easterskar en haar domein van bijzondere planten, vogels, vlinders, reptielen en amfibieën bleef gespaard en werd eigendom van de provinciale vereniging voor natuurbescherming ‘It Fryske Gea’ …
Ik besloot dit zijsprongetje te maken, omdat we onderweg langs de geboorteplek van mijn moeder kwamen. Pake verdiende zijn brood als landarbeider in en rond het Easterskar. Mem kwam als zevende kind op de wereld in het kleine huisje op de foto hieronder. Zo’n groot gezin in zo’n klein huisje, daar kunnen we ons vandaag niets meer bij voorstellen. Op de rechter foto zie je het gezin nog voordat mijn moeder werd geboren.
Wij waren intussen aangekomen in de vogelkijkhut ‘Skiere Goes’ (‘grauwe gans’ voor niet-Friestaligen) in het natuurgebied. Rondom de hut was het rustig, in de verte dreef een aantal zwanen op het water en vloog een grote zilverreiger op …
Op het moment dat wij de hut betraden waren twee vogelaars met luide stem bezig om een derde vogelaar uit te leggen welke instellingen hij met zijn camera, met daarop een joekel van een zoomlens, het best kon gebruiken. De man bleef echter hardnekkig tegenstribbelen. Nils en Tijmen zagen de humor er wel van in. Pepijn begreep er niets van, vooral omdat ik net voordien had verteld dat je in een vogelkijkhut wat stil hoort te zijn om de vogels niet te verjagen. Toen hij erbij ging liggen, leek het mij de hoogste tijd om huiswaarts te keren …
In september 2013 wordt het nieuwe Fries Museum op het Wilhelminaplein in Leeuwarden geopend. Het nieuwe Fries Museum gaat over de Friezen en over Fryslân, een eigenzinnig stukje ‘buitenland in Nederland’. Over de elf steden en het platteland, de haat-liefde verhouding met het water, de zoektocht naar het typisch Friese en de plek van Fryslân in de wereld …
Op 17 april schreef ik hier al, dat de directie van het Museum in het kader van die opening drie kunstwerken van Friese kunstenaars heeft geselecteerd, die in aanmerking komen om te worden aangekocht voor de collectie van het Fries Museum. Allemaal dragen ze op hun eigen manier bij aan het verhaal van Fryslân. Van mijn goede vriend Johan van Aken is de video “Eachweid” geselecteerd …
In “Eachweid”, dat zich nog het best laat vertalen als ‘Vergezicht’, neemt Johan de kijker mee op een reis langs een aantal Friese natuurgebieden. Johan laat het Friese landschap zien vanuit het perspectief van verschillende vogelkijkhutten en andere uitkijkposten …
Welk kunstwerk door het Fries Museum wordt aangekocht, wordt bepaald door het publiek. Om een beeld te krijgen van “Eachweid” heeft Johan een trailer gemaakt van de video …
Omdat het publiek via internet bepaalt welk kunstwerk uiteindelijk door het Fries Museum zal worden aangekocht, telt elke stem. Tot 1 juni 2013 kan er op de website van het Fries Museum worden gestemd. Door op de onderstaande link te klikken kom je terecht op de stempagina van het Fries Museum. Je kunt daar stemmen met je Twitter- of Facebookaccount. Daarnaast kun je stemmen door je te registreren met een e-mailadres. Naar dat e-mailadres wordt een linkje gestuurd, waarmee je kunt stemmen. Dat stemmen doe je door de tegels of vierkantjes met de namen van de kunstenaars te verslepen, waarmee je een persoonlijke top 3 kunt samenstellen …
Woensdag a.s. komt Johan om 19:30 uur in het kunstprogramma “K-rûte” van Omrop fryslân TV aan het woord over zijn video “Eachweid”. Herhaling om 20:30, 21:30, 22:30 en 23:30 uur, maar stemmen kan nu al.
Afanja's Weblog 