Categorie archief: bouwwerken

Achter de dijk

Geplaatst op door

De contouren van het tweelingdorp Peazens-Moddergat zijn in de verte weer herkenbaar. Links zien we de wieken van een molen en rechts zien we een kerktoren, ze staan allebei achter de zeedijk bij Peazens-Moddergat …

zicht op Peazens-Moddergat, met links de molen van Peazens en rechts de kerk van Moddergat

De stellingmolen ‘De Hond’ werd in 1861 gebouwd. In 1950 werd er een sloopvergunning voor de molen aangevraagd en verkregen, maar uiteindelijk werd de molen niet afgebroken. De Vereniging De Hollandsche Molen kocht ‘De Hond’ in 1968 in vervallen toestand voor het symbolische bedrag van één gulden aan. Van 1969 tot 1971 werd de molen volledig gerestaureerd …

de molen 'de Hond' in Peazens achter de zeedijk
de molen 'de Hond' in Peazens achter de zeedijk

De Sint-Antoniuskerk van Peazens is een laat-romaanse kerk, die omstreeks 1200 is gebouwd. Van de oorspronkelijke romaanse kerk zijn nog enkele delen bewaard gebleven. Voor de bouw van de kerk werd gebruikgemaakt van kloostermoppen, ook wel friezen genoemd. In 1792 werd de kerk ingrijpend veranderd. De oude zadeldaktoren werd afgebroken en de kerk werd in westelijke richting verlengd …

de spits van de Sint-Antoniuskerk in Peazens achter de zeedijk
de spits van de Sint-Antoniuskerk in Peazens achter de zeedijk

Ruim 200 m ten westen van de Sint-Antoniuskerk staat de kerk ‘It Anker’ in Moddergat. Deze gereformeerde kerk is gebouwd in 1899 …

de kerk 'It Anker' in Moddergat achter de zeedijk

Ik houd van de gelaagdheid van de zeezijde van de dijk.

Basaltblokken en bitumen

Geplaatst op door

Langs het eerste deel van het Smidspaed ligt aan de westkant een lage zeewering van basaltblokken ter bescherming van de Peazemerlânnen …

langs het eerste deel van het Smidspaed ligt een lage zeewering

De basaltblokken, die ik elders wel eens strakker en netter geplaatst heb gezien, zijn hier en daar met bitumen overgoten. Als lava lijkt het naar beneden te zijn gevloeid …

basaltblokken overgoten met bitumen
basaltblokken overgoten met bitumen
basaltblokken overgoten met bitumen
basaltblokken overgoten met bitumen
basaltblokken overgoten met bitumen

Vuurtoren TE KOOP

Geplaatst op door

We staan aan het eind van het Smidspaed op de strekdam langs de Peazemerlânnen (OpenStreetMap). Ruim 5 km verderop ligt het meeste oostelijk Friese Waddeneiland Schiermonnikoog …

aan het eind van het Smidspaed, aan de overkant van het Wad ligt Schiermonnikoog

Schiermonnikoog heeft maar liefst twee vuurtorens. In het westen staat de rode Noordertoren. Een kilometer ten zuidoosten daarvan staat de witte Zuidertoren. Beide torens werden in 1853-1854 gebouwd. Alleen de rode vuurtoren is nog in functie. Deze toren wordt 24 uur per dag bemand …

links de rode vuurtoren en rechts de witte vuurtoren op Schiermonnikoog

Rond 1854 hadden de meeste vuurtorens nog geen ronddraaiend licht. De schepen op zee konden hierdoor hun positie niet nauwkeurig bepalen. Om deze reden werd er op Schiermonnikoog een tweede vuurtoren gebouwd. De schepen konden in die tijd met twee vuurtorens veel beter navigeren, zodat ze langs gevaarlijke ondiepten geleid konden worden …

de rode vuurtoren op Schiermonnikoog

In 1910 werd de witte vuurtoren overbodig, omdat er toen een ronddraaiend lichttoestel geïnstalleerd werd op de rode vuurtoren. Gelukkig werd de overbodige vuurtoren niet afgebroken. Vanaf 1950 tot 1992 kreeg de vuurtoren de functie van een watertoren. De witte vuurtoren kwam in 2018 in handen van de Stichting Behoud Zuidertoren. Deze stichting heeft de vuurtoren helemaal opgeknapt.

Op dit moment staat de witte vuurtoren TE KOOP. Voor een slordige € 750.000 maak je kans …

Lijnenspel van een radiotelescoop

Geplaatst op door

Nadat de adders uit beeld verdwenen waren, besloten Jetske en ik een stukje in westelijke richting langs het Dwingelderveld te gaan. Terwijl Jetske over het zandpad liep, rolde ik over het fietspad. Daar was het nog oppassen, want er bleef maar weinig ruimte over om fietsers te laten passeren …

langs het Dwingelderveld

We waren net voorbij de radiotelescoop, toen het apparaat plotseling vervaarlijk begon te zoemen. We bleven even staan om te zien hoe de schotel in westelijke richting werd gedraaid. Ook een fietser nam even de tijd om ernaar te kijken. Een passerende amazone trok zich van dit alles niets aan, zij vervolgde onverstoorbaar haar weg …

mijn fotomaatje en een fietser zijn gestopt om naar de Radiotelescoop Dwingeloo te kijken
een amazone passeert de Radiotelescoop Dwingeloo
de fietser staat nog naar de radiotelescoop te kijken, de amazone rijdt gewoon door

Een stuk verderop nestelden ons op een bospaadje om onze broodjes te eten. Half zon half schaduw, meer hoeft het niet te zijn. Tussen een paar bomen door hadden we zicht op de grote open vlakte van het Dwingelderveld. Boven ons ruisten de jonge groene bladeren in de kruin van de bomen …

uitzicht naar voren
uitzicht naar boven

Naast ons hoorden we een stuk verderop zo nu en dan het geluid van de radiotelescoop, dan werd de schotel weer een stukje gedraaid. Normaal gesproken gebeurt dat maar weinig, aldus Jetske. Ze vermoedde dat er demonstraties werden gegeven voor een groep bezoekers …

de radiotelescoop doemt op achter de bomen

Toen we er enige tijd later opnieuw langs kwamen, heb ik de gelegenheid te baat genomen om nog wat foto’s van het lijnenspel van die grote schotel te maken. Hij werd nu niet alleen horizontaal, maar ook verticaal gedraaid …

lijnenspel van de radiotelescoop
lijnenspel van de radiotelescoop
lijnenspel van de radiotelescoop
lijnenspel van de radiotelescoop
lijnenspel van de radiotelescoop

Zodra ik tevreden was, rolden en liepen we naast elkaar verder. Jetske nam me mee naar een van haar favoriete vogelplekjes in het Dwingelderveld …

in het Dwingelderveld

Naar het Dwingelderveld

Geplaatst op door

Vorige week zijn fotomaatje Jetske en ik voor de verandering eens op woensdag op pad gegaan. Om het Whilly niet al te lastig te maken, stelde Jetske voor om naar het Dwingelderveld te gaan. Daar liggen mooie fietspaden waar Jetske al een aantal jaren achtereen regelmatig op zoek gaat naar vogels als de grauwe klauwier. Zelf was ik er al jarenlang niet meer geweest …

we gaan het bos in te midden van het frisse voorjaarsgroen

Te midden van het frisse voorjaarsgroen trokken we het bos in, ik rollend, Jetske lopend aan mijn zijde. Het is nog steeds wennen om vanuit deze positie in letterlijke zin naar mijn fotomaatje op te moeten kijken, maar dat komt wel. Al snel passeerden we verschillende waarschuwingsborden …

bord Nationaal Park Dwingelderveld
rijwielpad waar bromfietsers alleen met ontheffing mogen komen
een hek met waarschuwingsborden

Even later stonden we bij een serie informatiepanelen van ASTRON. ASTRON is de nationale organisatie voor onderzoek en ontwikkeling op radio-astronomisch gebied. ASTRON houdt zich vooral bezig met de ontwikkeling van instrumenten en faciliteiten voor de radioastronomie en het bouwen van de infrastructuur daarvoor. Het is een vrij internationaal gerichte organisatie, die nauwe contacten heeft met het bedrijfsleven …

informatiepanelen van ASTRON bij de radioteletescoop

Het grootste gedeelte van de kantoren van ASTRON bevindt zich hier bij Dwingeloo op de locatie van de Dwingeloo Radiotelescoop. Nadat ik wat foto’s had gemaakt van de informatiepanelen, richtte ik mijn camera op de grote schotel achter het hek …

deels glinsterend lijnenspel tegen een blauwe lucht
het bovenste deel van een enorme schotelantenne
de radiotelescoop van Dwingeloo

Op de voet van de volledig draaibare en kantelbare schotel zag ik de naam CAMRAS staan. Stichting CAMRAS is een non-profit vrijwilligersorganisatie die de Dwingeloo Radiotelescoop tegenwoordig beheert, onderhoudt en gebruikt …

webadres op een interessant plekje, maar wat is het?

Terwijl ik helemaal opging in die grote schotel, zag ik vanuit een ooghoek, dat Jetske ca. 100 m verderop naar me stond wenken …

Thundering through the clear sky

Geplaatst op door

Tijdens de vaarexcursie door de Alde Feanen kwamen we begin april langs een bijzonder monument …

In de nacht van 4 op 5 september 1942 stegen vanaf vliegveld Syerston in Engeland 251 bommenwerpers op. Eén daarvan, de Lancaster R5682, werd boven de Waddeneilanden neergeschoten. Het vliegtuig stortte vervolgens neer in de Alde Feanen, vlakbij Warten. Van de zeven bemanningsleden wisten vijf met een parachutesprong te ontsnappen …

een oeverzwaluwenwand in de Alde Feanen als herinneringsmonument voor de bemanningsleden van een hier in de Tweede Wereldoorlog neergestorte Lancaster

Eén van hen overleefde dit niet, de overige vier mannen werden krijgsgevangen gemaakt. Van de inzittenden werd later één lichaam gevonden, dit was de piloot Peter Joslin. Hij ligt ligt even verderop in Warten begraven. De laatste persoon, staartschutter Francis Cooper, bleef na de crash vermist …

een oeverzwaluwenwand in de Alde Feanen als herinneringsmonument voor de bemanningsleden van een hier in de Tweede Wereldoorlog neergestorte Lancaster
een oeverzwaluwenwand in de Alde Feanen als herinneringsmonument voor de bemanningsleden van een hier in de Tweede Wereldoorlog neergestorte Lancaster

Op de plek waar de Lancaster neerstortte is een permanente herdenkingsplaats gecreëerd: ‘De Zwaluwhaven’. Deze 32 meter lange muur, ontworpen door landschapsarchitecte Nynke Rixt Jukema, heeft 251 gaten voor oeverzwaluwen. De zwaluwhaven verbeeldt het verhaal van de jonge vliegeniers. Ze vochten voor onze vrijheid en vlogen op 4 en 5 september 1942 naar Bremen om daar vliegtuigfabrieken te bombarderen …

zwaluwen 'thundering through the clear sky'
zwaluwen 'thundering through the clear sky'

Het aantal gaten komt overeen met het aantal gevechtsvliegtuigen dat in de nacht van 4 op 5 september 1942 opsteeg. Het aantal meters van de muur komt overeen met de lengte van de Lancaster. Van de 251 gaten zijn er 12 dichtgemaakt. Twaalf vliegtuigen, die die nacht in 1942 opstegen, kwamen niet terug …

een schaduw op een steen in het water - tijdelijk symbool voor de vermiste
een oeverzwaluwenwand in de Alde Feanen als herinneringsmonument voor de bemanningsleden van een hier in de Tweede Wereldoorlog neergestorte Lancaster

De Zwaluwhaven is op 15 april 2018 geopend. Dat is niet zomaar een datum, het is de officiële datum waarop Fryslân bevrijd werd in 1945. Bij de onthulling van het monument waren 39 nabestaanden van de piloten en bemanningsleden aanwezig. Sinds 15 april 2018 is ook een tentoonstelling te zien over de Lancaster en de Zwaluwhaven in Earnewâld (de Stripe 12a, achter het Skûtsjemuseum) …

een oeverzwaluwenwand in de Alde Feanen als herinneringsmonument voor de bemanningsleden van een hier in de Tweede Wereldoorlog neergestorte Lancaster

Een kleine luchtwachttoren

Geplaatst op door

In de jaren 50 en 60 stonden er in ons land 138 luchtwachttorens. Het waren uitkijkposten van het Korps Luchtwachtdienst. Zij speurden in het begin van de Koude Oorlog het Nederlandse luchtruim af naar laagvliegende Russische vliegtuigen, omdat de radarapparatuur indertijd nog niet geschikt was om snelle, laagvliegende vliegtuigen te kunnen signaleren. Een mooie bewaard exemplaar is de oude luchtwachttoren 6H3 aan het Huningspaad aan het IJsselmeer bij Oudemirdum (OpenStreetMap) …

luchtwachttoren 6H3 bij Oudemirdum

Omgeven door prikkeldraad en verschuild tussen de bomen stond er van 1954 tot 1968 ook een luchtwachtpost aan de Gariperwei net buiten Oudega (Sm). De toren werd gebouwd in de Koude Oorlog tussen de NAVO en het Warschaupact onder leiding van de Sovjet-Unie. De toren werd in 1968 afgebroken en haar geschiedenis was in het dorp nauwelijks bekend …

monument voor de luchtwachttoren bij Oudega (Sm)

Op 17 november 2023 is een monument onthuld als aandenken aan de uitkijkpost. Het monument is opgebouwd uit oude betonnen prefab-elementen van de toenmalige luchtwachtpost, die werden teruggevonden in een tuin. Nadat de uitkijktoren van 7.32 meter werd afgebroken, werden de betonnen elementen door dorpsbewoners gebruikt voor bijvoorbeeld tuinafscheidingen, funderingen en bloembakken …

monument voor de luchtwachttoren bij Oudega (Sm)
monument voor de luchtwachttoren bij Oudega (Sm)

Een paar daarvan werden teruggevonden en die zijn verwerkt in het monument. De ijzeren palen, die in het monument zijn gebruikt, staan voor de ijzige sfeer in die tijd. Ontwerper Sytze Bruinsma uit Garyp heeft er een mooi monument van gemaakt. Het gedenkteken is mede mogelijk gemaakt door financiële hulp van het Iepen Mienskipsfûns en de gemeente Smallingerland …

monument voor de luchtwachttoren bij Oudega (Sm)
monument voor de luchtwachttoren bij Oudega (Sm)