Het was rustig op de Pier van Holwerd, zodat Jetske de auto op de kop van de pier kon parkeren. Daar zagen we de veerboot naar Ameland langzaam uit zicht verdwijnen …
Aan het begin van de pier scharrelden een paar mensen langs de waterlijn. Verder was het er leeg, leeg en stil. Alleen al daarom is het niet verstandig om hier te gaan zwemmen …
Maar voor wie wel in het water terecht komt, hangt er een drenkelingentrap langs de kade. Dat is hier de beste manier om snel op het droge te komen …
Een fata morgana, oftewel de luchtspiegeling, is een intrigerend fenomeen dat optreedt als gevolg van de breking van licht in de atmosfeer. Het zijn optische illusies die geen directe invloed hebben op de omgeving. Ze kunnen echter wel leiden tot desoriëntatie bij mensen die er niet bekend mee zijn. Zo lijken een zeilboot en een paar boeien plotseling boven het water te zweven …
Midden op de Waddenzee, gelegen tussen Ameland en Schiermonnikoog, ligt op ca. 13 km van Peazens-Moddergat de Engelsmanplaat (OpenStreetMap). Dit is een groep zandplaten met een eigen wantij naar de Friese kust. De platen zijn voortdurend in beweging. Op de foto’s hieronder lijkt de Engelsmanplaat met het reddingshuisje en het baken in zijn geheel te zijn opgetild en boven de Waddenzee te zweven …
Fata morgana’s komen het meest voor in woestijngebieden, waar de luchtlagen vaak sterk variëren in temperatuur en dichtheid. Dit zorgt voor ideale omstandigheden voor de breking van licht en het ontstaan van optische illusies. Dat is bij zonnig en windstil weer op de Waddenzee echter ook regelmatig het geval Op de foto’s hieronder zie je de bossen van Ameland boven het Wad zweven …
Ook het minst mooie object dat bij Peazens vandaan te zien is, het boorplatform ten noorden van Ameland (OpenStreetMap), liet zich op ongeveer 13 km verderop door een luchtspiegeling optillen …
Het was laag water tijdens ons uitstapje naar het eind van de strekdam langs de Peazemerlânnen bij Peazens-Moddergat. Zoals dat bij veel zaken het geval is, heeft ook laag water zowel voor- als nadelen …
Het belangrijkste nadeel van laag water is, dat de vogels ver weg blijven. Bij hoog water komen de vogels naar de kust om voedsel en rustplekken te vinden. Bij laag water zoeken ze echter rust en voedsel op de drooggevallen platen op het Wad. Op de foto’s hieronder zijn er ver weg achter de oude palen vaag wat vogels zichtbaar …
Een voordeel van de situatie was, dat de strakblauwe lucht met het windstille en zonnige weer mooi werd weerspiegeld door het dunne laagje water op het Wad. In die blauwe wereld waren aan de horizon fata morgana’s te zien. Vooral op de foto’s hieronder is dat mooi te zien. Achter de vogels lijkt Ameland in de verte boven het Wad te zweven …
Op die fata morgana’s kom ik later nog terug. Vandaag sluit ik af met een vlucht bergeenden, die als uitzondering op de regel wel even op redelijke afstand passeerden …
Nadat de kayakers uit beeld waren verdwenen, richtte ik mijn camera eens op de steltlopers die langs de rand van het water op zoek waren naar voedsel …
Ze waren te ver weg om ze te kunnen onderscheiden, maar ik heb op zo’n moment genoeg aan de gevleugelde drukte in de verte. Voor de echte vogelaar ligt dat natuurlijk wat gevoeliger. Jetske liep daarom naar het begin van de pier om wat betere foto’s te kunnen maken. Ik zag intussen mijn eerste vlucht rotganzen passeren …
Intussen had ik in de verte de M.S. Fostaborg voorbij zien stuiven. Met deze boot onderhoudt rederij Wagenborg een sneldienst met Ameland. Die sneldienst lijkt steeds belangrijker te worden, vanwege problemen met de grote veerboten. Enkele dagen nadat wij er waren, raakte de autobrug op de pier van Holwert defect, waardoor auto’s de veerboten niet meer op of af konden. Tot op de dag van vandaag is het niet gelukt om de problemen op te lossen. Voorlopig wordt de autobrug daarom bediend met behulp van een telescoopkraan …
Daarna richtte ik mijn camera op de veerboot M.S. Sier. Voortdurend heen en weer slingerend door de nauwe vaargeul (Google Maps), kwam hij ineens snel dichterbij kwam. Afgelopen week schreef ik in een reactie al iets over de problemen die er zijn met de veerdienst van en naar Ameland, en in mindere mate ook met die naar Schiermonnikoog. Al jarenlang moet er vrijwel dag en nacht gebaggerd worden om de vaargeul naar Ameland voldoende diep en breed te houden. Of het enkel ligt aan de dynamiek van de Waddenzee of dat ook het gebrek aan urgentie op de Haagse burelen een rol speelt, weet ik niet, maar de problemen spelen al jaren en worden alleen maar groter …
Bij het passeren van twee veerboten in de nauwe vaargeul is één van de schepen onlangs vrij heftig aan de grond geraakt met schade als gevolg. Daarom heeft rederij Wagenborg het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat toestemming om de dienstregeling aan te passen. Uit veiligheidsoverwegingen wordt voorgesteld om nog maar één gewone veerboot te laten varen, zodat de boten elkaar niet meer hoeven te passeren in de nauwe vaargeul …
De inwoners van Ameland maken zich ernstig zorgen. Dit besluit raakt de navelstreng van het eiland. Het is ingrijpend voor de economie en samenleving op Ameland, de bereikbaarheid komt onder grote druk. Intussen wordt onder de noemer Natuurlijk Bereikbaar gewerkt aan een nieuwe vervoersconcept voor de toekomst. Maar daar hebben toeristen en de inwoners van de Waddeneilanden nu niets aan …
Om de stroom verkeer vanaf de boot voor te zijn, zijn wij meteen na het aanmeren in de auto gestapt om naar onze laatste halte van die dag te rijden: Wierum. Daar ga ik nu geen verslag meer van doen. Duidelijker dan Jetske over de bedreigingen voor de kwelder van Wierum schreef, en mooier dan de foto’s die zij ervan maakte, wordt het niet: De kwelder bij Wierum.
Terwijl we op de pier van Holwerd zaten, maakte een groep kayakers zich vlak naast ons klaar voor een tocht over het Wad. Het bleek te gaan om een groepje kayakers die bij Dutchseakayakers een training volgden voor het ‘certificaat zeevaardigheid’. Eén van de instructeurs gaf een briefing over de route en te verwachten weer, wind en golven onderweg …
Daarna werden de kayaks met vereende krachten te water gelaten. Jetske en ik zaten eerste rang om de instapprocedure te volgen. Dat was voor één van de deelnemers nog wel een puntje van aandacht, maar toen iedereen eenmaal zat ging het snel. Terwijl de veerboot ‘Sier’ steeds dichterbij kwam, verdwenen de kayakers vlot richting horizon …
Door flink in te zoomen, kon ik nog een laatste groepsfoto maken. Uitgezoomd waren er op dat moment nog slechts een paar kleine stipjes te zien …
De rust keerde terug en de Waddenzee leek weer helemaal leeg …
Op 16 september 2019 kreeg de dikke vrouw gezelschap van een dunne vrouw. Sindsdien staan er op de Waddenzeedijk bij Holwerd twee reusachtige vrouwen in de richting van de Waddenzee te turen. De ene is dun, de andere is ronduit dik en ze zijn allebei een meter of vijf lang. Beide dames kijken uit over de groene kwelders en de altijd veranderende Waddenzee met op die dag daarboven een vriendelijk blauwe lucht met talloze windveren. In de verte zien ze de aankomende en vertrekkende veerboten met reizigers van en naar Ameland gaan. Ze staan er bij mooi weer, maar ook bij regen en storm. De twee vrouwen op de dijk bij Holwerd wachten maar op één ding en dat is: hoog water …
‘Wachten op hoog water‘ is het eerste kunstzinnige dijkproject van ‘Sense of Place’ dat na jarenlange voorbereiding tot uitvoering kwam. De beide vrouwen zijn van metaal. En ze zijn echt groot, ik schat dat ze wel vijf meter hoog zijn. Als je je uitrekt kun je net hun uitgestoken hand aanraken, Jetske laat dat in de onderstaande fotoserie goed zien. De standbeelden van beide vrouwen zijn gemaakt door de Friese kunstenaar Jan Ketelaar uit Drachten. Jarenlang heeft hij in zijn Sluis fabriek op het westelijke industrieterrein van Drachten met de beide vrouwen geworsteld om ze naar zijn hand te zetten …
Sense of Place is een project dat is opgezet door Joop Mulder (de oprichter van het Oerol festival op Terschelling), waarin landschapskunst in het Friese waddengebied centraal staat. We hebben in Fryslân nog steeds veel ruimte, daarom is het de perfecte provincie voor landschapskunst in die ruimte. Sense of Place maakt met culturele landschapsprojecten de unieke waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie van het bijzondere UNESCO werelderfgoed Waddengebied zichtbaar. Langs de hele Waddenkust, van Den Helder tot de Dollard, op de eilanden en de vaste wal, zijn bijzondere projecten ontwikkeld …
Jetske en ik waren die dag net op tijd om ongestoord een fotoserie van dit bijzondere wachtende koppel te kunnen maken. Vlak nadat ik de laatste foto hierboven had gemaakt, werd de dijk rondom de beelden in beslag genomen door een grote groep fietsers … ***
*** Ik lijk de laatste tijd een abonnement te hebben op plotselinge drukte op plaatsen waar het normaal gesproken lekker rustig is. Dat overkwam me de afgelopen weken ook al, toen we met Dirk en zijn eega in de Ecokathedraal waren. Daar renden plotseling twee groepen kinderen op luidruchtige wijze heen en weer, terwijl je er normaal gesproken alleen de vogels hoort fluiten. Enkele dagen later stroomde er ook nog eens een bus vol oudjes leeg om een bliksembezoek te brengen aan de Zwartendijksterschans, terwijl Jetske en ik daar net in alle rust aan de lunch zouden beginnen … 😉
Alsof het landinwaarts nog niet koud genoeg was, besloten Jetske en ik gisteren om een kijkje te nemen op een plek waar de gemene kou zich door de striemende oostenwind het best laat voelen …
Het doel van de rit was de pier van Holwerd (Google Maps). Ameland zouden we door de zware ijsgang op het Wad niet kunnen bereiken, de eerstvolgende afvaart van de veerboot was verschoven naar 18:00 uur en de Waddentaxi ging het Wad helemaal niet op …
De laatste keer dat ik hier in vergelijkbare omstandigheden was, was in februari 2012 op de dag waarop het bestuur van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden moest besluiten dat de zestiende Elfstedentocht op dat moment niet kon worden uitgeschreven …
In 2012 struinde ik hier met een dik ingeduffelde en nauwelijks meer herkenbare Johan van Aken over de pier, ditmaal durfde Jetske het dus aan om de strijd met het ijselijke gebrul van de Siberisch beer aan te gaan …
Omdat we in februari 2012 een langere winterperiode hadden gehad dan nu, lag er een dikkere laag ijs op het Wad, maar met een maximumtemperatuur van -7 °C (gevoelstemperatuur ca. -17 °C) was het er gisteren nog een stuk kouder dan 6 jaar geleden …
Aan de voet van de pier lagen her en der wat eenden die de winterperiode in overlevingsmodus proberen te doorstaan …
Nadat wij onze blik nog even over de arctisch ijsvelden naar het in de verte gelegen besneeuwde Ameland hadden laten gaan, werd het tijd om in het restaurant op te warmen met een beker warme chocolademelk en een Berenburgje, want het lukte door kou en wind nauwelijks meer om onze camera’s stabiel te houden …
Afanja's Weblog 