Tagarchief: klokkenstoel

De klokkenstoel van Baarlo

Geplaatst op door

De dag was nog niet om na de rondvlucht langs en boven de Wetering, daarom reden we nog een rondje door de omgeving. Toen we even later langs het dorpje Baarlo (kaart OpenStreetMap) kwamen, zag ik daar een klokkenstoel staan. Een stop was snel gemaakt.

De klokkenstoel staat op een ruim 600 jaar oude begraafplaats bij Baarlo, aan de voet van de oude zeedijk langs de voormalige Zuiderzee. De oorspronkelijke kapel bij de begraafplaats is in 1825 verloren gegaan bij een zware stormvloed. Sindsdien bleef de begraafplaats als markant, geïsoleerd element zonder luidklok in het landschap over …

de klokkenstoel bij de begraafplaats van Baarlo
de klok in de klokkenstoel bij de begraafplaats van Baarlo
het dak van de klokkenstoel van Baarlo met windvaan

In 2012 zag Jan Kuipers uit Steenwijk, die een adviesbureau voor luidklokken heeft, een klokkenstoel met luidklok op Marktplaats staan. Kuipers vond het zonde dat dit ding verloren zou gaan. De stoel stond te verpieteren op een bouwplaats. Met hulp van een bevriende aannemer kon de klokkenstoel gekocht worden.

De protestantse gemeente Blokzijl, eigenaar van de begraafplaats, had belangstelling voor de klokkenstoel. Ook de gemeente Steenwijkerland werkte mee aan plaatsing. In april 2017 klonk er voor het eerst in waarschijnlijk honderden jaren weer klokgelui in Baarlo …

de klokkenstoel bij de begraafplaats van Baarlo
de windvaan op de klokkenstoel van Baarlo
close-up van de klok in de klokkenstoel bij de begraafplaats van Baarlo
het strooiveld bij de klokkenstoel bij de begraafplaats van Baarlo

Jetske was al meteen na het uitstappen aan de praat geraakt met de man, die bladeren stond te vegen bij de ingang van de begraafplaats. Hij stelde zich voor als gids, hovenier, doodgraver, straatveger, beheerder en klokluider van de begraafplaats. De beste man liep hier duidelijk al jaren rond, hij wist bij ieder graf wel een verhaal vertellen …

Jetske krijgt een rondleiding op de begraafplaats

Langs de vaart

Geplaatst op door

We hadden het bos vrijdag nog maar net achter ons gelaten, toen de zon de mist opzij wist te werken. Ik had Jetske voorgesteld om een ritje langs de Opsterlandse Compagnonsvaart te maken, daar zouden we ongetwijfeld wat mooie weerspiegelingen in beeld kunnen vangen. Onderweg daar naar toe, kwamen we langs de Hervormde Kerk Wijnjeterp. We moesten wel even een paar foto’s maken van de kleurenpracht van die boom met daarachter de grote klokkenstoel met drie luidklokken …

Het ritje langs de vaart leverde korte tijd later op verschillende plekjes inderdaad mooie weerspiegeling van fraaie pandjes op, omgeven met mooie herfstkleuren …

De klokkenstoel van Brongergea

Geplaatst op door

Op een tekening uit 1722 is te zien dat er toen nog een kerk stond bij begraafplaats van het verdwenen dorp Brongergea. Deze zal kort daarna afgebroken zijn. Achter de grafkelder van Van Limburg Stirum staat nu prominent op het hoogste punt van de begraafplaats een mooie klokkenstoel … 

de klokkenstoel van Brongergea

Klokkenstoelen vervingen in Fryslân vaak de kerktoren. Een echte toren was voor veel arme gemeenten te duur, daarom werd er vaak gekozen voor de goedkopere klokkenstoel op de begraafplaats. In Fryslân staan in totaal ca. 60 klokkenstoelen.

In de klokkenstoel van Brongergea hangt een oude klok van een onbekende gieter uit de 13e eeuw. De klok afkomstig is uit de in 1895 afgebroken klokkenstoel van Boornzwaag, een dorpje op ca. 20 km afstand van Brongergea …

de klokkenstoel van Brongergea
bordje op de klokkenstoel van Brongergea
bordje op de klokkenstoel van Brongergea
de blauwe windvaan met gouden kroontje en witte hoofdletter B op de klokkenstoel van Brongergea is een verwijzing naar de relatie van het koningshuis met Oranjewoud en omgeving

Voordat we onze weg vervolgden nog even een foto van mijn fotomaatje Jetske, terwijl ze nog een foto van de klokkenstoel maakt …

Jetske maakt een foto van de klokkenstoel van Brongergea

– wordt vervolgd

Grafkelders op Brongergea

Geplaatst op door

Het kleine kerkhof van Brongergea wordt gedomineerd door de familiegrafkelder van de Van Limburg Stirums. Wanneer je door het ijzeren hek het kerkhof op loopt, sta je meteen voor het van zijmuren voorziene, gebogen toegangspad van de grafkelder … 

grafkelder familie Van Limburg Stirum met daarachter een klokkenstoel

Charles L. A. J. graaf van Limburg Stirum (1877-1931) had in het begin van de 20e eeuw opdracht gegeven tot de bouw van deze kelder. Hij was in 1901 getrouwd met Maria de Blocq van Scheltinga en woonde vanaf 1910 op “Oranjewoud”, het buiten dat ze had geërfd … 

wapen van de familie De Blocq van Scheltinga
grafkelder familie Van Limburg Stirum
wapen familie Van Limburg Stirum op de grafkelder

In de noord-oostelijke hoek van het kerkhof van Brongerga bevindt zich de familiegrafkelder van de Van Scheltinga’s. De grafkelder op zich is minder opvallend. Op enige afstand zien we de beluchtings-pijpen op wat we een soort grafheuvel zouden kunnen noemen …

het familiegraf van de Van Scheltinga's in tegenlicht

Opvallend is wel de asymmetrische sluitsteen, waarop een naam ontbreekt. Het familiewapen evenwel geeft aan, dat dit de familiegrafkelder van de Van Scheltinga’s is ….

deksteen van de grafkelder van de familie De Blocq van Scheltinga
ontluchtingspijpen op het familiegraf van de Van Scheltinga's
familiewapen van de Van Scheltinga’s

Het buiten Oranjewoud kwam door vererving aan jhr. Martinus de Blocq van Scheltinga, de oudste zoon van haar neef jhr. Hans Willem de Blocq van Scheltinga. Opnieuw woonde er op Oranjewoud een Van Limburg Stirum, want jhr. Martinus de Blocq van Scheltinga was in 1926 getrouwd met Cecilia Johanna gravin van Limburg Stirum. Zij was een ver familielid van Charles graaf van Limburg Stirum. Toen zij overleed in 1953 werd zij niet bijgezet in een der grafkelders. Zij kreeg een apart graf op Brongergea ongeveer tussen beide grafkelders in …

grafsteen van Cecilia Johanna gravin van Limburg Stirum
close-up van de grafsteen van Cecilia Johanna gravin van Limburg Stirum

Ik sluit af met de ontluchtingspijp op de grafkelder van de Van Scheltinga’s. Graaf Charles vond het kennelijk een veilig idee voor het geval dat hij ten grave gedragen zou worden, voordat hij zijn laatste adem had uitgeblazen …

ontluchtingspijp op de grafkelder van de Van Scheltinga's

– wordt vervolgd

De begraafplaats van Brongergea

Geplaatst op door

Opgravingen hebben onlangs geleerd dat er rond 1100 al mensen begraven werden op het kerkhof. Daarom lijkt het aannemelijk dat er rond die tijd ook al een kapel gestaan moet hebben. Ene Bronger zou hier een kapel gesticht hebben, die in de veertiende eeuw een zelfstandige parochie werd: Brongergea. Gezien de grootte van het kerkhof is dat eerst waarschijnlijk een kleine kapel geweest …

zicht op de begraafplaats van Brongergea

Voordat we de begraafplaats betreden, wordt mijn aandacht ook hier weer getrokken door een zwerfsteen met een gedicht. Ditmaal betreft het een gedicht van de Friese schrijver/dichter Theun de Vries …

een zwerfsteen met een tegel waar een gedicht op staat
gedicht van Theun de Vries in het Fries en in het Nederlands
een tegel met een gedicht van Theun de Vries

Naast de ingang staat verder een imposant informatiepaneel over de geschiedenis van Brongergea door de eeuwen heen …

voor de ingang van de begraafplaats van Brongergea
informatiepaneel over Brongergea door de eeuwen heen
borden op het hek van de begraafplaats van Brongergea

Als we ons hebben ingelezen, doe we het hek open en lopen we de begraafplaats op …

het hek is open, we betreden de begraafplaats

– wordt vervolgd

Van oud naar nieuw

Geplaatst op door

In Katlijk en Oudehorne klinken vandaag voor het laatst dit jaar de klokken in het kader van het traditionele Sint Thomasluiden. Deze traditionele gebeurtenis vindt ieder jaar van 21 december tot 1 januari plaats om de boze geesten te verjagen. Ik vind het een mooiere traditie dan het afsteken van vuurwerk. Eigenlijk had ik er vandaag even naar toe willen gaan, maar dat lijkt me met dit weer toch niet echt een goed plan …

Met de top 2000 op de achtergrond doen we het hier vandaag lekker rustig aan. Om aan de vuurwerkdrukte te ontkomen, kun je nog het best op het Wad zitten of zo. Daar heb ik dit jaar ook weer een paar maal in alle rust vanaf de dijk naar die heerlijke leegte zitten turen. Maar ja, daar is het ook geen weer voor vandaag …

rust en leegte op het Wad - 5 mei 2023
rust en leegte op het Wad - 19 mei 2023

Oudjaarsdag 2023 lijkt vooral gekenmerkt te worden door regen en wind. We zijn dat natuurlijk wel wat gewend de laatste maanden, maar ik had het vandaag toch liever wat droger en rustiger gehad. We zullen het echter weer moeten doen met wat we krijgen, zo lang dat geen storm en overstromingen met zich meebrengt, mogen we ons al gelukkig prijzen tegenwoordig. Dat gezegd hebbend, wens ik jullie allemaal een rustige en veilige jaarwisseling en alvast alle goeds voor 2024 …

een druppel in de tuin met de rode heksenbol als blikvanger

Een verwaarloosde klokkenstoel

Geplaatst op door

Bij de kerk van Wapserveen staat een klokkenstoel, de enige historische klokkenstoel in Drenthe. De eerste vermelding van deze stoel dateert van 1776. De oorspronkelijke klok was in dat jaar gegoten door Claudius Fremy. Het opschrift luidde ‘Claudius Fremy me Fecit’, wat betekent ‘Claudius Fremy heeft mij gemaakt’ …

klokkenstoel Wapserveen

In 1943 werd de klok door de Duitse bezetter in beslag genomen. Na de oorlog werd er een nieuwe klok gegoten in Heiligerlee. Als opschrift heeft de klok aan de ene zijde ‘Ik ben in 1948 voor Wapserveen gegoten, toen kerkvoogden waren: R. Hessels, J. Kuiper en E. Kinds’ en aan de andere zijde ‘De vorige klok van 1776 werd 5-2-43 door de Duitsers voor oorlogsdoeleinden weggehaald’. Verder de namen van de klokkengieters: ‘Gebr. Van Bergen, Heiligerlee’ …

klokkenstoel met 'gouden kroon' van een herfstboom
waarschuwingsbordje op de ladder van de klokkenstoel
een blik omhoog langs de ladder naar de klok

Eind vorige eeuw werd de klok gerestaureerd. Grote zwerfkeien werden uit de grond gehaald en dienen tegenwoordig weer als fundering, zoals dat ook bij de veel andere klokkenstoelen gebruikelijk is. De 390 kg zware klok schijnt nog steeds te worden geluid bij kerkdiensten en begrafenissen …

meer rotte plekken in een paal van de klokkenstoel
rotte paal van de klokkenstoel
onderstel van de klokkenstoel in tegenlicht
de klokkenstoel van Wapserveen in tegenlicht

Of dat laatste momenteel nog verantwoord is, valt te betwijfelen, want een deel van het onderstel is zwaar verrot, zoals hierboven te zien is. Het zal wel weer een geldkwestie zijn, maar ik vind het eerlijk gezegd schandalig hoe die mooie oude klokkenstoel erbij staat! Heel slordig om op deze manier met zo’n prachtig stuk cultureel erfgoed om te gaan. Tijd voor actie Wapserveen!