Ik kom tot een afronding van ons dagje in het riet bij rietsnijder Klaas Jan en zijn oom Errie. Maar eerst kijken we nog even bij de jonge rietsnijders, die we al eerder aan het werk zagen. Zij waren nog bezig met het verbanden van de laatste ruigte …
Rhena vond het allemaal prima, die lag nog steeds lekker op haar eigen hoopje ruigte in de zon. Natuurlijk moest het vuurtje nog even worden opgepookt, voordat het zou doven. En dan blijven jongens tussen het harde werk door natuurlijk gewoon jongens. Nog even flink poken, even erin springen, het kan allemaal en het moet ook allemaal even gedaan worden natuurlijk …
En dan is het uiteindelijk een kwestie van nog even geduldig erbij blijven, want het vuurtje moet wel goed gedoofd worden. Ook dat hoort erbij als hij net zo’n bevlogen rietsnijder als je vader wilt worden …
Met dank aan rietsnijder Klaas Jan voor de gastvrijheid op de grens van de Weerribben en de Wieden!
De zoon van Klaas Jan en hun hond Rhena zijn als het even kan graag bij Klaas Jan in het rietland. Rhena zoekt vaak een lekker bosje riet uit om te gaan liggen. En daar krijgt hij vaak gezellig even bezoek …
Rietsnijders kunnen vaak bogen op een jarenlange familietraditie in het werk. Klaas Jan heeft het werk als kind geleerd van zijn opa. Vorige week vrijdag kreeg Klaas Jan hulp van een oom. Die oom had zijn kleinzoon meegenomen. De beide jongens kennen elkaar ook, zij vermaakten zich prima in het rietland. Ze hebben er alle ruimte om te spelen, te rennen en te ravotten …
Maar dat is niet alles, ze maken zich op hun niveau ook nuttig bij het werk. Eerder was al te zien dat er veel afval uit het riet wordt gekamd. Dat riet wordt door de beide jongens verzameld en in brand gestoken. Zo komen de rietsnijders af van de ruigte waar ze niets aan hebben. En zo leren de jongens spelenderwijs meer over de rietteelt …
Verkijk je er niet op, het verbranden van dat rietafval is nog knap vermoeiend werk. Een goede verhouding van arbeid en rust is hier van groot belang …
En dus ging Klaas, nadat het vuurtje gedoofd was, even lekker naast Rhena zitten. Jetske maakte gebruik van de gelegenheid door ook wat foto’s van het tweetal te maken …
Zoals te verwachten was, genoot Rhena duidelijk van de aandacht en de knuffels die ze kreeg van haar kleine baasje …
Maar zoals dat gaat in het rietland, na verloop van tijd moet er weer wat gebeuren. Terwijl Klaas zich bij zijn vader meldde, zocht Rhena een lekker zacht plekje voor zijn middagslaapje …
Na de lunch riep het werk weer, en dus namen de rietsnijders hun snit weer ter hand. In vroeger tijden werd het riet met de hand gesneden, daarvoor werd een ‘snit’ gebruikt. Klaas en Jetske hebben voor de video eens een demonstratie van dat aloude handwerk van het riet snijden gegeven: rietsnijden met snit, zoals dat in vaktermen wordt genoemd …
Tegenwoordig wordt het riet gemaaid met een rietmaaier. Op de zachte grond van deze percelen gebruiken de mannen handmaaiers. Op plaatsen waar de draagkracht van de bodem beter is, gebruiken rietsnijders tegenwoordig ook zwaardere rupsmaaiers. De handmaaiers waarmee Klaas-Jan en oom Errie hier werkten, maakt van het gemaaide riet meteen kleine bosjes, die samengebonden op het land blijven liggen …
Het snit wordt tegenwoordig vooral gebruikt voor het bijeen rapen van de bosjes riet die tijdens het maaien op het land zijn achtergebleven. Die bosjes worden in schoven bijeengezet om te drogen …
Het zal duidelijk zijn dat de mannen op zo’n dag heel wat kilometers afleggen met achtereenvolgens het maaien en het verzamelen van de bosjes riet …
Als je zo’n schoof met bosjes riet ziet staan, dan lijkt het heel wat, maar de oogst valt hier zwaar tegen dit jaar. Het riet is niet echt lang geworden en het is ook erg dun gebleven, bovendien zit er veel afval in waarvan de rietsnijder alleen maar extra werk heeft …
Maar Klaas-Jan blijft lachen, en ik geloof er niks van dat hij dat alleen voor de camera doet. Hoeveel werk er ook in zit, hoe mager de verdiensten ook zullen zijn, Klaas-Jan is hier helemaal in zijn element …
En voor wie nu denkt dat dit zwaar werk was … Het echt zware werk komt nog. Al die kleine bosjes moeten worden gekamd om de groene begroeiing aan de onderkant eruit te halen. Daarna wordt het riet in nog veel grotere en zwaardere bossen bijeen gebonden en met de hand op de wagen worden opgestapeld. In of bij de werkplaats thuis wordt het riet uiteindelijk tot standaard bossen met een omvang van 46 cm gebonden …
We waren nog maar nauwelijks gaan zitten, of er kwam ook nog een oud-rietsnijder aanlopen. Klaas – schoonvader van Klaas-Jan en zwager van Jetske – kwam met zijn hond Kelev even kijken hoe het er in het rietland voor stond. De beide honden, die al jarenlang geregeld samen optrekken, kwamen in volle draf op me af …
Klaas is de nestor van het drietal rietsnijders. Hem heb ik een jaar of tien achtereen regelmatig gevolgd bij zijn activiteiten in het riet. In de periode 2009-2011 heb ik door de seizoenen heen filmopnamen gemaakt van de werkzaamheden van de rietsnijders in De Weerribben vroeger en nu. Uiteindelijk heb ik dat project begin 2012 afgerond met de presentatie van de DVD “Werk in het Weerribbenriet”. Ik denk erover om die eerdaags beschikbaar te maken op YouTube …
Maar dat is voor later, nu eerst terug naar vorige week woensdag. De beide honden voerden een mooi showtje voor ons op. Rhena was loops en Kelev leek wel zin te hebben om daar gebruik van te maken. Maar hij leek niet meer helemaal te weten hoe hij het moest hebben. En al zou hij het geweten hebben, dan nog zou hij als ‘geholpen reu’ weinig gepresteerd hebben …
Toen ze na enige tijd uitgespeeld waren, gingen ze – zoals wel vaker – samen het rietland in. Het zijn allebei leuke en lieve honden die normaal gesproken bij de baas in de buurt blijven, maar wanneer ze samen zijn gaan ze graag op avontuur …
Zodra de boterhammen op waren werden de honden, die intussen alweer uit zicht verdwenen waren, geroepen. Nadat Klaas en Kelev ons allen inclusief Rhena gedag hadden gezegd, gingen de rietsnijders weer aan het werk …
Vorige week woensdag ben ik weer met mijn fotomaatje Jetske de Weerribben in getrokken. Ditmaal ging het ons niet om het spotten van een ijsvogel – hoewel dat natuurlijk mooi meegenomen zou zijn – nee, we reden linea recta naar het rietland bij de schilderachtige buurtschap Nederland …
Wie hier al wat langer meeleest, weet dat ik al zo’n 15 jaar in winter of voorjaar graag eens met Jetske het rietland in trek om foto’s te maken van het werk van de rietsnijders. Dat komt voort uit het feit dat Jetske uit een familie van rietsnijders. Vorige week gingen we naar het rietland van Jetskes’ neef Klaas-Jan …
Tot hier was het pad goed en droog geweest, maar eenmaal in het rietland vielen meteen de ongewoon diepe sporen op. Rhena, de Golden retriever die vaak met de baas het riet in gaat, stond ons al op te wachten …
Met de nodige moeite liepen we over het drassige pad het rietland in. Klaas-Jan en zijn oom Errie, die hem die dag hielp in het rietland, kwamen ons al tegemoet lopen. We raakten meteen aan de praat over de stand van zaken in het riet …
We waren precies op het goeie moment gekomen, de mannen waren net aan hun lunch toe. Nadat Rhena alweer lekker was gaan liggen, zochten wij gevieren een plekje in de buurt van de schaftkeet om te zitten. Daar zetten we het gesprek voort …
Vandaag sluit ik deze korte serie over het werk in het rietland af met een aantal foto’s van twee trouwe maatjes. Om te beginnen is daar Rhena, het trouwe maatje van rietsnijder Klaas-Jan. Rhena is duidelijk gewend om een lekker plekje op te zoeken als de baas aan het werk is …
De tweede is mijn fotomaatje Jetske, dochter van een rietsnijder die mij een jaar of tien geleden introduceerde in de wereld van de rietsnijders. Tegen het eind van onze fotosessie nam Jetske de gelegenheid te baat om nog even wat foto’s van Rhena te maken. En als dank voor het gewillig poseren volgde er nog even een fijne kroelsessie …
1. Jetske en Rhea
2. Jetske en Rhea
3. Jetske en Rhea
4. Jetske en Rhea
5. Jetske en Rhea
Bij het zien van dit hoogblonde duo legde Klaas-Jan zijn werk even neer om nog even een paar plaatjes te schieten voor het familiealbum …
Afanja's Weblog 