Tagarchief: houtjes

Op Friese doorlopers

Geplaatst op door

We naderen stilaan het einde mijn rondgang langs de ijspistes ten westen van Drachten. Na de Noarderkrite en het bos in het ijs had ik koers gezet naar de Hooidammen. Dat vind ik nog altijd de meest imponerende ijsvlakte in de buurt. Rechtsboven is nog net de uitkijktoren ‘Romsicht’ aan de rand van de Jan Durkspolder te zien …

Ondanks het grijze weer zwierden er aan alle kanten nog schaatsers over het ijs. Nou ja, zwieren is wat veel gezegd, het was duidelijk te zien dat het ‘werkijs’ werd nu de temperaturen omhoog gingen. De meeste mensen bewogen zich, al dan niet gezellig pratend met anderen, in rustig tempo voort. Behalve die ene vrouw. Zij bleef in strak tempo in een kleine cirkel gedreven aan haar bochtentechniek werken …

De laatste schaatser die ik staand bij het hek aan me voorbij zag gaan, schaatste nog op ‘houtjes’, de echte Friese doorlopers waarop ik zelf zo’n 60 jaar geleden heb leren schaatsen …

Ode aan een schaatser

Geplaatst op door

We blijven nog even in winterse sferen. Toen het anderhalve week geleden nog wat winterde, hebben Jetske en ik samen een ritje door de Weerribben gemaakt. Nee, niet op de schaats maar veilig en behaaglijk in de auto. Hoewel het ijs na enkele nachten met lichte tot matige vorst nog niet overal betrouwbaar kon zijn, zagen we tot onze verbazing die dag ook op diepere vaarten en sloten veel mensen het ijs op gaan, ook met kleine kinderen. Afijn, daar ga ik het hier niet over hebben, want dat verhaal is door mijn fotomaatje in woord en beeld mooi beschreven in haar logje ‘De verloren schaatsen’ …


Voordat we aan de kant van het ijs getuige waren van dergelijke gekkigheid, bracht Jetske ons naar het beeld ‘De schaatser’ bij Sint Jansklooster (Google Maps). Dit is een beeld van de winnaar van de Elfstedentochten van 1985 en ’86: Evert van Benthem, die op een steenworp afstand van het beeld geboren is in Sint Jansklooster. Het kunstwerk is in opdracht van Dorpsbelang gemaakt door dorpsbewoner en hout- en metaalkunstenaar Albert Weijs en op 22 april 2022 onthuld door Evert van Benthem zelf …


“Een kunstwerk van Evert van Benthem maken is natuurlijk het beeld van een schaatser voor ogen hebben, maar het liefst wel met een extra dimensie,” zo vertelt de kunstenaar zelf op een infobord op de achterkant van de sokkel …

Zeg je Evert van Benthem, dan zeg je Elfstedentocht. Zeg je Elfstedentocht, dan denk je aan een van oudsher historisch schaatsspektakel, waar vele schaatsers van droomden en nog steeds van dromen om er ooit aan mee te kunnen doen. Waar veel schaatsers zijn, daar zijn nog meer schaatsen. Een historische tocht betekent oude schaatsen, Friese doorlopers, houtjes. Het beeld van Van Benthem is daarom gemaakt van oude Friese doorlopers …


Hij staat er in de pose van de schaatser die in 1986 kracht zette om weg te rijden van zijn tegenstander Rein Jonker, om daarna ruimschoots als eerste over de eindstreep op de Bonkevaart te komen. Kijk je naar Evert van Benthem zijn rechterschaats, dan zie je dat er een stukje mist uit het schaatsijzer. Dit is een knipoog naar de Elfstedentocht van 1985. Na zijn overwinning bleek dat hij met een kapotte schaats had gereden. Nummer 13 staat dus niet altijd voor kommer en kwel …

Waaghalzen op dun ijs

Geplaatst op door

Nadat ik vorige week woensdag een bezoekje had gebracht aan de rietsnijders in de Weerribben, was het de volgende dag tijd om me in eigen omgeving weer op het ijs te gaan richten. Voordat ik naar de Jan Durkspolder zou gaan, waar vast al volop geschaatst zou worden, besloot ik even een kijkje bij de Leijen te nemen. Schaatsers verwachtte ik daar nog niet aan te treffen, maar ik was wel benieuwd hoe het ijs erbij zou liggen. Terwijl ik bij Doktersheide (kaartje Google Maps) naar het prieeltje op de oever van de Leijen liep, werd ik opnieuw geconfronteerd met rietsnijders, die ook hier profiteerden van het mooie winterweer. Het perceel bij het prieeltje was pas gemaaid en een deel van het riet wachtte nog op vervoer naar de weg …

130117-1400x

Bij het prieeltje aangekomen, kon ik meteen vaststellen dat het ijs er ronduit fantastisch bij lag, zelden zo’n mooie ijsvloer gezien. Waar ik me over verbaasde, was dat er vlak voor het prieeltje al sporen van een schaatser op het ijs te zien waren. Veel meer dan 4, misschien 5 cm ijs zou er toch nog niet kunnen liggen, leek me …

130117-1402x

Terwijl ik daar zo wat over stond te peinzen, meende ik vanuit de richting Opeinde het kenmerkende krassende geluid van een schaatser over het zingende ijs dichterbij te horen komen. En jawel, al snel zag ik door de rietkraag aan de rechterkant van het prieeltje een schim naderen …

130117-1409x

Vriendelijk groetend passeerde hij me … de gek … De Leijen is weliswaar op de meeste plaatsen niet erg diep, maar het is op verschillende plaatsen toch wel diep genoeg om er te kunnen verdrinken. Omdat er vrijwel altijd stroming is tussen het Opeinder Kanaal aan de zuidkant van de Leijen en de Lits en de Burgumermar aan de noordkant van de plas, is het ijs op de Leijen op bepaalde plaatsen altijd wat langer onbetrouwbaar …

130117-1410x

Ik vind het onbegrijpelijk dat zo’n man zich op zijn Friese noren, bijna in zomertenue en zonder ijsprikkers al na een paar nachten op deze ijsvloer waagt. Hemelsbreed hier 6 km vandaan ligt de Jan Durkspolder, daar groeit het gras bij wijze van spreken door het ijs heen, zo ondiep is het er … Ga daar dan toch schaatsen zo lang het buitenijs niet is vrijgegeven door de IJswegencentrale …

130117-1411x

Verschillende reddingsacties om door het ijs gezakte schaatsers weer op het droge te krijgen hebben de afgelopen week weer handenvol geld gekost, en intussen is gistermiddag na een lange zoektocht in de Nieuwkoopse Plassen de eerste verdronken schaatser gevonden. Voorzitter Jan Oostenbrug van de Friesche IJsbond -dat is de vereniging van IJswegencetrales in Frylân- pleitte er gisteren voor dat mensen die zich op te dun ijs wagen en daar doorheen zakken, zelf de kosten van een reddingsactie maar moeten betalen. In zekere zin valt daar wel wat voor te zeggen, maar zo ver zal het voorlopig wel niet komen …

130117-1413x

Natuurlijk, uit eigen ervaring weet ik dat er voor de liefhebber niets mooier is dan de eerste streken te kunnen zetten op zo’n maagdelijke ijsvloer, maar zeker aan het begin van zo’n winterperiode heb ik het verstand toch altijd wel laten prevaleren, en dat zouden meer mensen moeten doen!