Toeren op de Zündapp

Terwijl ik nog boven op de dijk rond drentelde, stond Jetske alweer aan de voet van de Waddendijk om een foto te maken van ‘de Slikwerker’ …

Toen ik even later zelf door het hek liep, zag ik voor het eerst op één van de kooien met stenen een groot paneel met een tekst in het Bildts over de twee banken op de dijk. Hoewel ik het verhaal over het monument gisteren al heb verteld, neem ik het hier voor de volledigheid nog even mee …

Monumint Anita Andriesen 1957-2008.

“Op de seedyk binne twee banken delset as andinken an Anita Andriesen. Andriesen waar ’n prominint Bildts politika en in hur funksje fan deputeerde fan de provînsy Fryslând worde sij de groate inspirator en drivende kracht achter ’t provînsjale streekplan dat de naam kreeg ‘Om de kwaliteit fan de romte’. Dy naam fine jou ok werom op een fan de banken. Andriesen het hur altyd sterk maakt foor de rúmtlike kwaliteit fan ôns provînsy. As ’t even kon, kwam se graag met hur gesin op dut plakky, boven an ‘e dyk, om eventsys út te waaien. De banken biede ’n sitplak an mînsen die’t geniete wille fan de rust en de skoanhyd fan ’t Wad en ’t Bildtse lând dat fan baide banken is te anskouwen. De banken binne soa delset dat je fan ’t úsicht geniete kinne èn nander sien kinne, en op dy manier is ’t monumint ok ’n trefplak foor de kommende en gaande besoeker.”

Jetske was aan de andere kant van de hekken intussen in gesprek geraakt met twee mannen die net hun brommer op de standaard hadden gezet. Brommers …? Jawel, deze twee vrienden maken regelmatig op hun Zündapps een ritje door de provincie. De man in de blauwe jas had deze Zündapp al op zijn zestiende in zijn bezit. Toen er een auto kwam, werd de brommer verkocht, maar de oude liefde bleef. Vele jaren later kreeg hij zijn originele Zündapp volledige gerestaureerd als verjaardagscadeau terug van zijn kinderen…

Zelf heb ik vanaf mijn zestiende ook een paar jaar een Zündapp gehad. Jammer genoeg heb ik daar geen foto van in mijn archief zitten. Wat dat betreft heeft Jetske het beter voor elkaar. Zij heeft niet alleen een mooie serie gemaakt van deze beide senioren bij hun brommers, maar in het betreffende logje toont ze ook een foto van Jetske op haar Puch

Na dit tweede treffen bij Zwarte Haan zetten we koers naar Paesens-Moddergat.

Bij Zwarte Haan

Vanaf Firdgum zetten we koers naar Zwarte Haan (Google Maps), een buurtschap aan de voet van de Waddendijk in de gemeente Waadhoeke. Volgens verschillende bronnen is de naam Zwarte Haan ontstaan uit de oorspronkelijke Friese benaming ‘Swarte hoarne’ of ‘harne’. Dit betekent ‘Zwarte hoek’. De benaming ‘Zwarte’ komt voort uit het donkere slib dat hier ooit aangetroffen werd. Later is ‘hoarne’ verbasterd tot ‘hoanne’ wat Fries is voor ‘haan’. Een nabijgelegen boerderij heet nog steeds de ‘Swarte harne’ …

De toegang naar de dijk is zorgvuldig afgerasterd met hekken en een paar kooien met stenen om te voorkomen dat de schapen die de dijk begrazen buiten hun rayon aan het werk gaan …

Eenmaal aan de andere kant van het hek staan we tegenover ‘de Slikwerker’, een bronzen beeld van een landwerker ter ere en nagedachtenis aan de mannen die Het Bildt hebben ingepolderd. Met niet meer dan schop en kruiwagen werden de Oude- en Nieuwebildtdijk rond resp. 1505 en 1600 aangelegd en werden de polders drooggelegd …

De teksten op het monument en op een bordje bij de ingang zijn niet opgesteld in het Fries of het Nederlands, maar in het Bildts. De streek waar we hier zijn, heet ‘Het Bildt’, deze naam verwijst naar het ontstaan van het land hier als aangeslibd op ‘opgebild’ land. Het waren vooral dijkwerkers uit Zuid-Holland die vanaf 1505 dijken bouwden rond Het Bildt. De nakomelingen van deze Zuid-Hollanders vermengden hun taal met het Fries. Daarom is het Bildts dat hier gesproken wordt in feite een Hollands dialect …

Het eerste dat we op de kruin van de dijk te zien krijgen, is een informatiepaneel. Daarachter strekt zich de schier oneindige wereld van het Wad uit …

Een stukje verderop in westelijke richting staan twee monumentale banken. Jullie kennen mij intussen, een bankje of in dit geval een mooie monumentale bank, heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht op me. En dus wandelde ik al fotograferend die kant op. Beide banken waren volledig vrij, en dus nestelde ik me lekker op de linkse van de twee banken met zicht op het Wad …

Morgen kijken we hier verder rond.

Bij Zwarte Haan

Op het ritje langs de noordwestelijke Friese Waddenkust zijn we via de Oude- en de Nieuwebildtdijk intussen terecht gekomen bij Zwarte Haan (kaartje Google Maps). Noordelijker kunnen we hier niet komen zonder natte voeten te krijgen …

120817-1418x

Volgens verschillende bronnen is de naam Zwarte Haan ontstaan uit de oorspronkelijke Friese benaming ‘Swarte hoarne’ of ‘harne’. Dit betekent ‘Zwarte hoek’. Later is ‘hoarne’ verbasterd tot ‘hoanne’ wat Fries is voor ‘haan’. Een nabij gelegen boerderij heet nog steeds de ‘Swarte Harne’, terwijl een gerenommeerd restaurant aan de voet van de zeedijk de naam ‘Zwarte Haan’ draagt. Plaatselijk wordt Zwarte Haan wel het begin van de wereld genoemd, omdat de Nieuwebildtdijk er begint. Tot de Tweede Wereldoorlog voer hier de veerdienst tussen het vaste land en Ameland …

120817-1417x

Zojuist ontdekte ik, dat ik precies twee jaar geleden ook een logje over Zwarte Haan heb gepubliceerd, maar gelukkig zag het er aan de landzijde van de dijk heel anders uit dan in augustus 2010. Om te beginnen zijn er een hek en een paar grote kooien met stenen geplaatst. Tussen die kooien bevindt zich een draaihekje, dat fietsers en voetgangers toegang geeft tot de dijk. Op de kooien zijn verschillende informatiepanelen en een soort herinneringsplaquette voor de Friese politica Anita Andriesen (1957-2008) aangebracht, daarover morgen meer …

120817-1415x

Het beeld ‘De Slikwerker’ staat nog steeds stevig op zijn voetstuk halverwege de dijk. Het bijbehorende informatiepaneel, dat tot vorig jaar naast het beeld op de dijk was aangebracht, heeft intussen een plekje gekregen op één van de kooien met stenen …

120817-1306x

De tekst op dit bord is niet opgesteld in het Fries of het Nederlands, maar in het Bildts. De streek waar we hier zijn, heet ‘Het Bildt, deze naam verwijst naar het ontstaan van het land hier als aangeslibd op ‘opgebild’ land. Het waren vooral dijkwerkers uit Zuid-Holland die vanaf 1505 dijken bouwden rond Het Bildt. De nakomelingen van deze Zuid-Hollanders vermengden hun taal met het Fries. Daarom is het Bildts dat hier gesproken wordt in feite een Hollands dialect …

120817-1310x

Op de dijk bij Zwarte Haan staat ‘De Slikwerker’, een bronzen beeld van een landwerker ter ere en nagedachtenis aan de mannen die Het Bildt hebben ingepolderd. Met niet meer dan schop en kruiwagen werden de Oude- en Nieuwebildtdijk aangelegd en werden de polders drooggelegd …

120817-1414x

Zo, genoeg informatie eerst. Het wordt tijd om de dijk weer eens te beklimmen. Behalve dat je er een heerlijk weids panorama over het Wad krijgt voorgeschoteld, valt er ook bovenop de dijk wat nieuws te zien. Maar wel voorzichtig, want zoals op de borden te zien is, mag er hier maar bar weinig …  😉

120817-1421x

Zwarte Haan

Bij Nij Altoenae laten we de Oudebildtdijk achter ons, we gaan in noordelijke richting naar de Nieuwebildtdijk. Daar slaan we linksaf om na bijna twee kilometer terecht te komen aan het eind van de wereld. Hier, bij de buurtschap Zwarte Haan, houdt de weg op aan de voet van de Deltadijk, die land en zee scheidt …

100825-1351x

Volgens verschillende bronnen is de naam Zwarte haan ontstaan uit de oorspronkelijke Friese benaming ‘Swarte hoarne’ of ‘harne’. Dit betekent ‘Zwarte hoek’. Later is ‘hoarne’ verbasterd tot ‘hoanne’ wat Fries is voor ‘haan’. Een nabij gelegen boerderij heet nog steeds de ‘Swarte harne’, terwijl een gerenommeerd restaurant aan de voet van de zeedijk de naam ‘Zwarte Haan’ draagt. Plaatselijk wordt Zwarte Haan wel het begin van de wereld genoemd, omdat de Nieuwebildtdijk er begint. Tot de Tweede Wereldoorlog voer hier de veerdienst tussen het vaste land en Ameland …

100825-1350x

Op de dijk bij Zwarte Haan staat ‘De Slikwerker’, een bronzen beeld van een landwerker ter ere en nagedachtenis aan de mannen die Het Bildt hebben ingepolderd …

100825-1347x

Met niet meer dan schop en kruiwagen werden de Oude- en Nieuwebildtdijk aangelegd en werden de polders drooggelegd …

100825-1346x

Ook nog vermeldenswaard is, dat Zwarte Haan aan de wandelroute het  Jabikspaad (Fries voor Jacobuspad) ligt, die aansluit op de pelgrimsroutes naar Santiago de Compostella in Spanje…

100825-1345xx