Dag winter, welkom voorjaar

Het ziet er naar uit, dat het voorjaar nu echt is aangebroken. In een stuk maïsland tussen Oudehaske en Rottum is vanmorgen het eerste kievitsei gevonden, en de maximumtemperaturen lijken in de loop van volgende week tot ruim boven de 10 graden te stijgen. Daarmee is het de hoogste tijd om de winter uit te zwaaien en dat doe ik met een korte terugblik met wat cijfertjes, wat grafiekjes en nog wat kiekjes …

120307-neerslagwinters-11-12

In oktober begon een weerman van Meteoconsult te dreigen met de komst van een horrorwinter. Wel, die horrorwinter kwam inderdaad, echter niet hier, maar vooral in het Oost-Europa, waar in januari en februari enkele honderden doden vielen als gevolg van extreme kou. Bij ons was de winter in eerste instantie vooral nat. In december en begin januari kwam de regen af en toe met bakken uit de lucht. Hoewel alle gemalen op volle kracht draaiden, dreigden diverse polderdijken te overstromen of door te breken. Om de druk op de dijken te verminderen, werden verschillende polders, waaronder it Eilân-East begin januari gebruikt als extra waterberging …

120106-1402x

In mijn meetreeks, die is begonnen in 2003, komt de winter van 2011-2012 met een totaal van 288 mm neerslag op een verdienstelijke derde plaats. Opvallende daarbij is, dat we in tegenstelling tot de twee voorafgaande winters vrijwel geen sneeuw hebben gehad. Ik schat dat in ons tuintje al met al maximaal zo’n 8 cm sneeuw heeft gelegen. Elders in de provincie Fryslân viel begin februari helaas meer sneeuw, en dat zou een week later één van de spelbrekers blijken te zijn in de aanloop naar een Elfstedentocht …

120307-neerslagwinters-03-12

Pas half januari kregen we te maken met een eerste winters speldenprikje, toen het gedurende vier nachten tot lichte vorst kwam. Uitgerekend na de derde nacht met lichte vorst maakte ik een lelijke uitglijder op een talud aan de oever van het Tjeukemeer. Zelf heb ik daar geen blijvende hinder van ondervonden, maar het betekende wel het einde van mijn trouwe Canon Powershot SX1 IS. Het heeft een paar Euri gekost, maar ik ben er met mijn nieuwe camera -de Powershot SX40 HS- intussen wel op vooruit gegaan …

120117-1352x

Eind januari werd het onder invloed van het hogedrukgebied dat al geruime tijd voor extreme kou zorgde in Oost-Europa ineens ook bij ons echt winter. Op 29 januari begon het te vriezen, en met een kleine onderbreking van +0,8 ºC op 9 februari, kwam de temperatuur pas op 12 februari weer boven het vriespunt …

120307-tempverloop-winter11-12

De eerste decade (dag 1 tot en met 10) kwam de gemiddelde temperatuur in ons tuintje uit op -7,4 °C. Bij het KNMI in De Bilt behoorde deze eerste decade met -6,9 °C tot de tien koudsten ooit. Van 30 januari tot en met 8 februari was er bovendien sprake van de 33e officiële koudegolf sinds 1901. Op 31 januari kon ik bij de Hooidammen de eerste schaatsers fotograferen, en vanaf dat moment kwam er dagelijks meer schaatsijs bij in Fryslân …

120211-1436x

Zo plotseling als de kou kwam, zo snel verliet hij ons ook weer. Over de eerste 2 weken van februari kwam de gemiddelde temperatuur uit op -5,3 °C, over de tweede helft van de maand kwam de gemiddelde temperatuur uit op 5,3 °C. De gemiddelde temperatuur kwam daarmee in februari in ons tuintje precies uit op 0,0 °C …

120307-tempwinter-maand

Hoe hard er door honderden vrijwilligers ook werd gewerkt om de organisatie van de 16e Elfstedentocht mogelijk te maken, het mocht niet baten, omdat de dooi onverbiddelijk toesloeg. Met de schaatspret was het vanaf 12 februari gedaan, maar op 16 februari was er nog wel even sprake van wat ijspret. Tijdens een tochtje langs het kruiende ijs aan de IJsselmeerkust, werd de show bij Stavoren gestolen door Caudumer Hinke 97 met een fotosessie voor het vakblad “Veeteelt” …

120216-1611x

Dat de winter van 2011-2012 m.u.v. die twee weken met strenge en zeer strenge vorst helemaal niet zo koud was, wordt duidelijk bij het bekijken van de grafiek van de temperaturen van de afgelopen tien winters. De gemiddelde temperatuur kwam in de afgelopen winter uit op 3,1 °C. Alleen de winters van 2006-2007 en 2007-2008 waren in de afgelopen tien jaar nog zachter …

120307-tempwinters-03-12

Genoeg over de winter. Diverse weidevogels zijn de afgelopen week teruggekeerd naar onze contreien en het eerste kievitsei is vanmorgen gevonden. Wees welkom voorjaar!

120308-1143x

Kind van de winter

Als kind genoot ik altijd al met volle tuigen van echt winterweer. Zodra er sprake was van vorst of sneeuw nam een zeker onrust bezit van mijn lichaam, en dan moest ik naar buiten. Dat is in de loop der jaren nooit veranderd. In de tweede helft van de jaren ’70 ging ik wekelijks één- of tweemaal per week met een paar schaatsvrienden naar het toen nog onoverdekte Thialf om kilometers te maken, ten einde goed beslagen ten ijs te komen bij de dertiende Elfstedentocht …

630201-0102x

Aan die noeste trainingsarbeid kwam een eind toen ik in 1981 moest opkomen voor militaire dienst. Het gevolg was, dat ik geen kilometers in de benen had toen die dertiende Elfstedentocht eindelijk in 1985 kon worden georganiseerd. Meer dan een enkele toertocht had ik in de aanloop naar die tocht niet gemaakt, en dus besloot ik me niet aan te melden. Daar had ik enkele dagen later spijt van, toen bleek dat de Tocht der Tochten onder bijna voorjaarsachtige omstandigheden werd verreden …

120208-1354x

Sindsdien heb ik alleen nog enkele kleinere tochten geschaatst. De laatste was de Deelentocht, die ik eind 1996 samen met Johan van Aken heb gereden. Daarna volgde opnieuw een lange reeks winters waarin er weinig of niet geschaatst kon worden op natuurijs.  Aan mijn schaatscarrière kwam helaas vroetijdig een eind, toen in oktober 2004 MS bij me werd vastgesteld …

120211-1645x

Aan het plezier dat ik beleef tijdens echt winterweer is echter gelukkig nog steeds geen eind gekomen. Ook in deze korte, maar krachtige winterperiode heb ik weer volop genoten. De afgelopen twee weken heb ik vrijwel elke dag op het ijs gestaan of in de sneeuw rondgebanjerd, en daarbij heb ik honderden foto’s gemaakt …

120209-1555x

Nu het eind van deze prachtige winterperiode in zicht is, en de dooi langzaam maar zeker over het land kruipt, wordt de vermoeienis van de afgelopen weken voelbaar. Mijn ogen hebben al de hele dag de neiging om dicht te vallen, en bij elke stap die ik maak, protesteren mijn benen heftig. Mijn lichaam schreeuwt om rust, en dat zal ik het in de komende week dan ook maar geven. Morgen zal ik hier wat weergrafiekjes en -foto’s presenteren die waren blijven liggen, en de rest van de week zal ik jullie nog wat winterse taferelen voorschotelen van de barre kou op het Wad, een wandeling naar een onbewoond eiland en vooral veel winterpret.

’t Is jammer …

… maar het kon echt niet.

Vandaag heb ik samen met Johan een ritje gemaakt naar het noordoosten van de provincie. In de buurt van Dokkum lag het ijs op de Elfstedenroute er prachtig bij …

120201-1527x

Maar in de zuidwesthoek lag helaas veel te weinig ijs en dat was nog veelal kwalsterijs ook. Bovendien lag nergens op de route de vereiste 15 centimeter ijs om de tocht op een verantwoorde manier uit te kunnen schrijven. Het Bestuur van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden heeft er samen met honderden vrijwilligers, inzet van 50 man van de landmacht en vele anderen alles aan gedaan om de tocht mogelijk te maken. Fryslân heeft zich weer van zijn beste kant laten zien, maar de natuur liet het helaas afweten. …

101228-1319x

Nu is het een kwestie van slikken, even zuchten, desnoods uithuilen en vervolgens weer doorgaan met het leven. Tot en met zaterdag kan er in Fryslân nog volop geschaatst worden. Profiteer ervan, ik zal zeker nog eens een kijkje op of bij het ijs nemen om nog wat plaatjes van deze toch mooie ijspret-periode te schieten.

Elfstedentocht – de stand van zaken

Net nu de ijsvloer lekker begon te groeien, heeft het sneeuwfront dat vanochtend over Fryslân trok een 5 tot 10 cm dikke isolerende deken over het ijs gedrapeerd. Dat is slecht voor de ijsgroei. Maar wat misschien nog erger is, de sneeuw maakt ook het probleem van de (verborgen) windwakken nog wat groter, omdat die nu helemaal niet meer te zien zijn. De sneeuw van vandaag heeft het er al met al niet beter op gemaakt.

Voorlopig is er dan ook nog geen zicht op een Elfstedentocht: veel meer dan wakschaatsen (ff klikken voor een lachfilmpje) zit er op de meeste plaatsen niet in …

090110-1424x

Maar niet getreurd, er kan morgen veilig geschaatst worden in de Jan Durkspolder tussen Oudega en Earnewâld. Omdat de familieschaatstocht hier helemaal over ondergelopen land voert, konden de vrijwilligers van ijsclub “Lyts Begjin” uit Earnewâld vandaag met groot materieel het ijs op om de baan te vegen. Het schijnt er prachtig bij te liggen.

Rekent u morgen niet op een (foto)verslag mijnerzijds van dit bjusterbaarlike barren (wonderbaarlijk gebeuren). Naar verwachting zullen er vele duizenden deelnemers op af komen, en die moeten allemaal hun auto ergens kwijt, zodat er waarschijnlijk een flink stukje gelopen moet worden naar het ijs. Daar wilde ik me maar niet aan wagen, er valt elders ook vast wel wat te zien en te fotograferen.

Mooi is dat …

Daar kan ik dan echt van genieten …
De winter valt in met een eerste ijsdag, en meteen laat het roodborstje zich weer zien …

120130-1300x

Hij kwam overigens niet op het voer af, dat sinds gisteren weer in ruime mate op diverse plaatsen in ons tuintje aanwezig is. Nee, het roodborstje kwam op het zachte geruis af, dat wordt veroorzaakt door het luchtpompje dat sinds gisteren weer bellen blaast om de vijver zo lang mogelijk open te houden. Hoe lang dat met de komende koudegolf zal lukken, is natuurlijk maar de vraag, maar voorlopig varen de vissen en de vogels er wel bij …

120129-1448x

En ach, het geeft mij ook nog gelegenheid om af en toe weer eens een klein bolvormig zelfportretje te schieten …  😉

120129-1449x

Tot slot nog even dit …
De poldergemalen draaien tot morgen nog volop in Fryslân, er ligt nog geen centimeter ijs op de meeste sloten, vaarten, kanalen en meren, maar het E-woord is alweer diverse malen gevallen in de media. Friese hotels worden al gebeld door mensen die een kamer willen boeken voor als er een Elfstedentocht komt. Het moet toch ook niet gekker worden met die Hollanders en ander ijsgek volk …