Mooie optrekjes

Oranjewoud staat bekend om zijn mooie landhuizen en andere aardige stulpjes. Dit optrekje met oprijlaan en snelle dure auto staat tegenover het landgoed dat we hier gisteren hebben bekeken …

Aan het eind van de Lindelaan staat het statige Landgoed Oranjestein. Op de plek waar eens de rentmeesterswoning van het stadhouderlijk lusthof zich bevond, liet de Leeuwarder koopman Pieter Cats in 1820 een buitenplaats bouwen. Het oude gedeelte van de prachtige tuin die het neoclassicistische huis omringt, werd in 1822 ontworpen door de gisteren ook al genoemde tuinarchitect Lucas Pieter Roodbaard

Oranjestein staat aan de Marijkemuoiwei. Een stukje verderop aan die straat passeren we dit kleine huisje in het bos. Klein, maar fijn. Maar verkijk je er niet op, want er zit wel een EIGEN WEG bij …

En nog weer wat verderop staat de Oranjerie van Oranjestein. Na een wandeling door de tuin is hier gelegenheid om te aandacht te besteden aan de inwendige mens. Dat zat er nu niet in, want de Oranjerie was gesloten en heeft maar beperkte openingstijden …

Enkele minuten later reden we Brongergea binnen, tussen de 14e en de 16e eeuw was het een kerkdorp, dat van groter belang was dan Oranjewoud. Na verloop van tijd verloor Brongergea aan betekenis en werd het dorp voorbijgestreefd door dorpen als De Knipe en Mildam. Tegenwoordig is Brongergea een kleine buurtschap onder de rook van Oranjewoud …

wordt vervolgd

Bij Landgoed Oranjewoud

We lieten de vijver uit het vorige logje achter ons en liepen over de Lindelaan in de richting van het gebouw, dat we door het geboomte hadden zien schemeren. Terwijl we naar de ingang liepen, herkende Jetske aan de rechterkant van het toegangshek een Ginkgo biloba

Eenmaal recht voor de poort kon het niet meer missen waar we waren aangeland. Het stond er duidelijk op, we stonden voor Landgoed Oranjewoud, een wit gepleisterd in neo-classicistische stijl opgetrokken landhuis met een prachtige tuin. Tot 1803 stond hier het Paleis Oranjewoud of Lustslot Oranjewoud van de Oranje-Nassaus

Nadat dat slot was afgebroken, liet Hans Willem de Blocq van Scheltinga in 1829 op de plaats van het oude zomerslot het huidige blokvormige gebouw van zeven raamvakken oprichten. De opgaande middenpartij met fronton en portiek is geflankeerd door lagere vleugels. Aan de oostzijde is in 1845 een vleugel uitgebouwd. Zijn kleindochter Maria, getrouwd met Charles graaf van Limburg Stirum, had geen kinderen …

De graaf was militair, maar hij verliet de dienst om zich te wijden aan het beheer van Huize Oranjewoud. Zijn gezondheid was slecht en hij overleed in 1931 op de leeftijd van 54 jaar. Na het overlijden van Maria in 1942 kwam het landgoed door vererving terecht bij Martinus de Blocq van Scheltinga (1900-1961) …

Hij bewoonde met zijn gezin Oranjewoud tot 1954. In dat jaar werd het Instituut voor Landbouwcoöperatie eigenaar. Na eerst te zijn overgegaan in handen van de Friesland Bank, is het Landgoed Oranjewoud met de tuin eromheen nu in bezit van de stichting FB Oranjewoud. Er worden tegenwoordig vooral zakelijke bijeenkomsten gefaciliteerd …

Tot slot nog een laatste foto van een kleurrijk hoekje in de tuin. De tuin en overtuin werden in landschapsstijl aangelegd, mogelijk door de vermaarde tuinachitect L.P. Roodbaard

– wordt vervolgd

Gerrit Benner in Belvédère

Zoals aan de buitenkant al te zien is, is Museum Belvédère een langwerpig en tamelijk smal gebouw. Gezien vanaf de ingang van het gebouw is de linkervleugel beschikbaar voor wisselende exposities, daar nemen we nu even een kijkje …

150225-1336x

Gerrit Benner (1897-1981) was één de belangrijkste naoorlogse Nederlandse schilders van met name het Friese landschap. Hij kan gezien worden als een grondlegger van het Noordelijke expressionisme. Het werk van Benner is nooit volledig abstract geworden, de elementen van het landschap en zelfs de dieren in het land bleven herkenbaar. In zijn latere schilderjaren is hij meer naar de figuratie terug gegaan, zoals met zijn vele motieven van ‘koeien in de wei’ …

En dan tot slot nog even dit: het heeft geen zin om nu meteen naar de Belvédère te gaan om al die doeken van Benner van dichtbij te bekijken, want deze expositie was van 4 oktober 2014 t/m 1 maart 2015.

De Zwanen van Belvédère

Als we onze weg naar de ingang van Museum Belvédère vervolgen, komen we langs een aantal zwanen die rustig liggen te dobberen in de vaart, ook wel het Grand Canal genoemd, waar het museum overheen is gebouwd …

150225-1213x

De Vlaamse kunstenaar Roger Raveel maakte in 1971 voor een triënnale in Brugge vier levensgrote platte houten knobbelzwanen en liet ze dobberen in de wateren van de stad. De uitgespaarde en zwart omrande vierkanten in de lijven gaven verrassende doorkijkjes. Het werk was bedoeld als een aanklacht tegen de vervuiling die echte zwanen het leven onmogelijk maakte. Politici verweten Raveel echter Brugge in een kwaad daglicht te stellen en lieten de vogels verwijderen. Maar het had effect gehad: de vervuiling werd aangepakt …

150225-1214x

Vijfentwing jaar later, in 1996, liet Raveel opnieuw vier zwanen te water in Brugge. Dit keer ter gelegenheid van een tentoonstelling aldaar. De zwanen waren replica’s van het vorige werk. “Als een zwaan sterft moet hij vervangen worden,” verklaarde de kunstenaar …

150225-1217x

In 2008 zijn de zwanen neergestreken in het Grand Canal bij Museum Belvédère, opnieuw ter gelegenheid van een expositie. Hun verblijf is (behalve bij vorst) permanent, hoewel … in februari 2015 is een van de vier vogels gevlogen. Tegenwoordig zijn het dus niet meer de Zwanen van Brugge, maar de Zwanen van Belvédère …

150225-1216x

Bron: http://www.buitenbeeldinbeeld.nl/Musea/Raveel.htm

Museum Belvédère

Omdat er op fotografisch gebied momenteel niet zo gek veel te beleven valt, en ik nog altijd niet erg mobiel ben, ga ik nog maar even door met de fotoserie die ik op 25 februari 2015 heb gemaakt in en rond Museum Belvédère bij Heerenveen – Oranjewoud …

150225-1208x

Museum Belvédère toont twintigste eeuwse en eigentijdse beeldende kunst uit Fryslân in directe relatie tot beeldende kunst uit Nederland en Vlaanderen. Het accent ligt op schilderkunst die relaties aangaat met de omliggende landschappelijke sfeer …

150225-1210x

Tot de vaste collectie van Museum Belvédère behoren onder andere werken van Jan Mankes, Hendrik Werkman, Thijs Rinsema, Jean Brusselmans, Jan Altink, Gerrit Benner en Roger Raveel …

150225-1211x

Museum Belvédère is het levenswerk van kunstverzamelaar, -handelaar, museumdirecteur en galeriehouder Thom Mercuur, die op 20 januari jl. op 75-jarige leeftijd is overleden. Het museum is onder zijn leiding uitgegroeid tot een instituut voor moderne kunst met een landelijke uitstraling. Naar aanleiding van het overlijden van Mercuur zond Omrop Fryslân onlangs de documentaire “Museumdream” uit 2004 opnieuw uit.

Voor de liefhebbers is dit de gelegenheid om nu eens geen Friese tekst te zien, maar om het Fries te horen: http://omrop.fr/ZvSh 🙂

– wordt zaterdag vervolgd-

Een ode aan Foekje

Al binnen een uur nadat ik gistermiddag het logje “200m 24,1s” met de vraag “Wie weet wie dit heeft gemaakt en wat het voorstelt …?” had gepubliceerd, kwam het juiste antwoord binnen. Gelukkig was het een reactie, die ik handmatig moest toelaten, en dat heb ik eerst maar niet gedaan om de spanning er nog even wat in te houden voor de andere bezoekers …

Het juiste, zeer uitgebreide antwoord kwam van Jeroen Mank, hij schreef:

“Gevonden! (Ik kan het zelden laten om dit soort dingen uit te zoeken :D) Het is een ode aan de Friese atlete Foekje Dillema, gemaakt door Ids Willemsma. De getallen vormen haar record over de 200m, gelopen in 1950. http://www.buitenbeeldinbeeld.nl/Musea/Willemsma.htm
Ze werd dat jaar voor het leven geschorst omdat ze weigerde een sekstest te ondergaan. Er werd serieus getwijfeld of ze wel vrouw was omdat ze er “mannelijk” uitzag. Ze was een tijdgenote en concurrente van Fanny Blankers Koen.
http://www.foekjedillema.nl/index_wie.html
“Andere Tijden Sport” heeft in 2008 een aflevering aan haar gewijd
http://www.npogeschiedenis.nl/andere-tijden-sport/Afleveringen/Zomer-2008/Het-mysterie-Foekje-Dillema.html

Via de bovenstaande linkjes is zo ongeveer alle informatie over het beeld en het trieste verhaal van Foekje Dillema te vinden …

150225-1437x
Na Jeroen kwamen ook Sjoerd en Jetske met het juiste antwoord. Ook Hendrika zat in de goede richting met haar antwoord, denk ik, maar dat bleef net wat te vaag. Hoe dan ook, dank allen voor de moeite die jullie hebben genomen om het raadsel op te lossen. Sjoerd wist verder nog te melden dat het beeld in de zomer van 2015 uit de tuin van De Belvédère verwijderd zou zijn. Omdat deze foto’s dateren van 25 februari 2015, en ik er sindsdien niet meer ben geweest, kan ik dat op dit moment bevestigen noch ontkennen. Maar zodra ik weer eens in de buurt ben, zal ik dat zeker even gaan checken …

150225-1432x

De kunstenaar Ids Willemsma – vroeger zelf een verdienstelijke middenafstandsloper – heeft jaren aan het beeld gewerkt. Hij werd aanvankelijk gedreven door woede over het onrecht dat Dillema was aangedaan. In 1950 liep de Friese atlete de 200 meter in een recordtijd van 24,1 seconden. Na haar zege beweerden boze tongen dat ze een man was en later werd ze door de KNAU geschorst omdat ze ‘geen meid was’. Haar record werd uit de boeken gehaald en haar ontluikende sportcarrière was in de knop gebroken. Na haar roemloze dood in 2007 las Willemsma een necrologie in de krant. Dillema’s levensverhaal raakte hem en hij besloot een groot monument voor haar te maken …

150225-1430x

Het 5 meter hoge beeld staat in de voortuin van Museum Belvédère bij Heerenveen-Oranjewoud, dat op de achtergrond van de eerste drie foto’s te zien is, en is gemaakt van cortenstaal. Het beeld bestaat uit twee ‘benen’. De vorm is gebaseerd op een geabstraheerde voorstelling van de startpositie bij het lopen. “Je ziet het strekken van het afzetbeen, waarbij het andere been in een hoek blijft staan,” zegt kunstenaar Ids Willemsma. “De twee benen zijn voorzien van sneden die als aderen door het staal lopen. Deze sneden hebben per been een lengte van 20 keer 5 meter, zodat je in totaal 200 meter krijgt, de afstand waarin Foekje Dillema het Nederlands record liep …”

150225-1436x

En dan tot slot nog even speciaal voor Frank van de Hoven: er stond naast het pad ter hoogte van het beeld wel degelijk een klein bordje, maar daarvan heb ik om begrijpelijke reden gisteren alleen vanaf enige afstand de achterkant getoond …   😉

150225-1429x

Een vroege voorjaarsdag

Op deze vroege eerste voorjaarsdag heb ik vanmiddag een tijdlang lekker in de tuin gezeten. In de zon en uit de wind was het goed te doen. Aan fotograferen had ik vandaag eens geen zin, en omdat de lopende serie voor mijn gevoel niet echt bij deze fraaie zondag past, heb ik een beter passend plaatje uit het archief gezocht …

150225-1306x

Anderhalve week geleden ben ik – met dank aan Klaske de Jong – op de valreep nog even naar de expositie van de Friese kunstschilder Gerrit Benner (1897-1981) in Museum Belvédère in Oranjewoud geweest. Dit doek uit 1970 getiteld “Landschap” straalt voor mijn gevoel de vrolijkheid van deze zonnige voorjaarsdag wel uit.

Op een grijze voorjaarsdag zal ik nog wel eens een greep in het archief doen om nog wat foto’s van Museum Belvédère en van werk van Gerrit Benner te tonen.