Categorie archief: Kunst & cultuur

‘De Waadfisker’ bij Koehool

Geplaatst op door

De tweede stop maken we enige kilometers verderop langs de dijk bij de buurtschap Koehool (Google Maps). Tegenwoordig staan er nog maar enkele huizen in Koehool, de oorspronkelijke bewoners waren vooral vissers en boeren …

Om de noodzakelijk dijkverzwaring begin jaren ’70 te kunnen uitvoeren werd een deel van de oorspronkelijke huisjes gesloopt om ruimte te maken voor de machtige dijk die er nu ligt. Van de originele huisjes zijn er maar een paar overgebleven, wel zijn er in 2013 drie nieuwe recreatiewoningen gebouwd …

Ten tijde van de dijkverzwaring was er aan de visserij al lang een eind gekomen. De afsluiting van de Zuiderzee door de aanleg van de Afsluitdijk in 1932 had grote gevolgen voor de haringvisserij op de Waddenzee. Doordat de zeestromingen voor de kust veranderden, was er na een paar jaar geen haring meer te vangen. Honderden vissers in de regio verloren hun werk. Ter herinnering aan de haringvisserij staat het bronzen standbeeld ‘de Waadfisker’ van Frans Ram op een nagemaakt stukje dijk als sokkel aan de voet van de Waddenzeedijk …

De visserij zoals die van Zurich tot Zwarte Haan plaatsvond, werd de regelvisserij genoemd. Men viste op haring met fuiken, die in een lange rij (regel) dwars op de zeedijk achter elkaar stonden. Met het woord regel werd ook de gemeenschap van vissers aangeduid, die op deze wijze gezamenlijk op haring visten. De enkele kilometers lange rij netten belette de langs zwemmende scholen haring in het voorjaar de doortocht naar hun paaiplekken in de Zuiderzee …

Morgen komt ‘de Waadfisker’ hier nogmaals voorbij en beklimmen we voor de tweede keer die dag de dijk …

Terug over de Waddendijk

Geplaatst op door

Nadat Jetske het verzoek had gekregen om te stoppen met fotograferen bij het podium, besloten we terug te gaan richting auto. We hadden de bijzondere setting op de Peazemerlânnen aan de rand van het Wad bekeken en we ook de oude palenrij hadden we weer gezien. Het was goed zo …

Nadat we op de heenweg op de normale manier over de dijk waren geklommen, stelde ik voor om op de terugweg gebruik te maken van de trap. Technisch gesproken bevinden die trappen en de brug zich maar op beperkte hoogte boven de dijk. Voor hoogtevrees was ik dan ook niet bang …

Maar ik moet toegeven, dat ik die brug toch knap hoog begon te vinden, toen ik aan de voet van de trap stond. En even later van boven naar beneden kijkend – waar Jetske intussen ook aan de klim was begonnen – vond ik toch een knappe diepte. Maar het uitzicht over het operaterrein en de daarachter liggende Wadden, was dan wel weer heel mooi …

Ik moet ook gewoon niet te steil naar beneden kijken, dan is er niets aan de hand. Voor Jetske, die nog net wat meer last van hoogtevrees heeft, viel het niet echt mee. Zwaar bepakt en bezakt daalde ze stapje voor stapje af. Daar werd ze vanaf het terras aan de overkant van de straat met een applausje beloond …

Omdat het intussen ook tijd was om aan de inwendige mens te denken, lieten we ons een stuk appeltaart en een stuk oranjekoek op dat terras goed smaken. Hoewel het al tegen het eind van de middag liep, stelde ik Jetske voor om na de koffie nog even een kijkje te nemen bij de coupures in de oude zeedijk ten zuidoosten van Paesens. Hoewel ze niet meteen wist wat ze zich er bij voor moest stellen, moesten we dat maar doen, vond Jetske …

Maar voordat we naar die dijkcoupures gaan, morgen eerst nog wat foto’s die ik vanaf de brug over de dijk heb gemaakt.

Repeteren is vooral wachten

Geplaatst op door

Sneller dan normaal hield ik het ditmaal bij de palenrij voor gezien. Die palen zouden er bij een volgend bezoek aan Paesens ook nog wel staan, bij het gebeuren rond de opera lag dat even anders …

Ik nam mijn plekje aan de rand van het podium weer in en legde de camera weer op schoot. Zo kon ik lekker zittend en genoeglijk om me heen kijkend weer wat foto’s maken …

Het beeld dat zich voor mijn ogen ontspon was een stuk minder dynamisch dan wat ik eerder op de middag had gezien …

Het zal duidelijk zijn: repeteren is vooral wachten. Dat is natuurlijk wel een bekend gegeven, maar ik vond het wel vermakelijk om dat hier ter bevestiging nu eens te kunnen aanschouwen …

Intussen was mijn fotomaatje Jetske ook teruggekeerd van de palenrij. Zwaar beladen met rugtas en camera’s ging ze pontificaal staan fotograferen. Terwijl ik me weer naar het podium wendde, liep er iemand vanaf het podium naar Jetske toe. Ik kon het niet helemaal volgen, maar het komt erop neer dat ze in het Engels het verzoek kreeg om te stoppen met fotograferen. Tja, je bent ‘paparazzi fotograaf’ of niet … 😉

Er restte ons weinig anders dan maar eens terug te gaan over de Waddendijk. Maar dat is voor morgen.

Theatertechniek aan ’t Wad

Geplaatst op door

Orkest, koor en solisten kunnen bij een voorstelling als deze nog zo goed hun best doen, zonder de mensen van licht- en geluidstechniek en de mensen die zorg dragen voor de bouw van podium, tenten en tribune, zouden ze zich hier al snel verloren voelen, lijkt me …

Daarom hieronder even een blik op een deel van de grote hoeveelheid technische randzaken rond de Wadopera …

Morgen richt ik de blik nogmaals op het podium.

Naar de opera

Geplaatst op door

Op het buitendijkse gebied ‘de Peazemerlannen’ (Google Maps) was een groot openluchttheater gebouwd. Van 8 t/m 25 september zijn er intussen 11 uitverkochte voorstellingen opgevoerd van ‘De Wadopera’. Jetske en ik kwamen tijdens ons ritje langs het Wad toevallig bij de repetities terecht …

Nu ben ik geen groot operakenner of -liefhebber, maar wat hier werd neergezet vond ik wel indrukwekkend. Er was een grote tribune gebouwd, die per voorstelling plaats kon bieden aan 1.600 toeschouwers. Achter het podium stond een grote tent voor een orkest van 60 musici …

Tussen beide tenten in bevond zich het podium waar het verhaal werd vertolkt door 12 Nederlandse topsolisten waaronder Jeannette van Schaik en Albert Bonnema (zelf een visserszoon uit het noorden van Fryslân), die de hoofdrollen vertolkten. Het gezelschap werd gecompleteerd door een cast van nog eens ruim 70 zangers en figuranten …

De originele titel van de opera van Benjamin Britten uit 1945 is ‘Peter Grimes’. Het gaat om een aangrijpend verhaal dat zich afspeelt in een hechte vissersgemeenschap aan de woeste Engelse kust. Een betere locatie voor de opvoering van deze opera dan hier bij het oude vissersdorpje Moddergat aan het Wad was dan ook nauwelijks denkbaar …

Terwijl Jetske met haar camera’s rondscharrelde bij de oude palenrij, die zo kenmerkend is voor de kust bij Paesens-Moddergat, ging ik naast het podium op een kist zitten …

Met de camera op schoot lukte het een tijdlang om onopvallend wat foto’s te maken en nog een stukje video op te nemen. Nu de serie voorstellingen met groot succes is gespeeld, kan ik mijn videosnippers hier wel tonen …

Morgen neem ik jullie even mee naar de rust van de oude palenrij.

Feest aan ’t Wad

Geplaatst op door

Onderweg naar het tweelingdorp Paesens-Moddergat vertelde ik Jetske al, dat het er wel eens heel anders uit zou kunnen zien dan we gewend zijn. Ik had iets gelezen over een opera die er in september opgevoerd zou worden. Dat het er inderdaad heel anders uitzag, bleek al meteen na aankomst …

Over de 10 m hoge Waddendijk was een enorme trap gebouwd en aan de voet van de dijk stonden de manshoge letter ‘♥fryslân’. Aan de andere kant van de weg was op het land tussen de twee dorpen Moddergat en Paesens een enorme feesttent opgebouwd …

Ik stelde voor om de trap maar te laten voor wat hij was en de dijk gewoon op de bekende plek en de vertrouwde manier te beklimmen. Omdat dat toch altijd weer een hele klim is, namen we halverwege even de tijd om even om ons heen te kijken …

Eenmaal op de kruin van de dijk leek het alsof er een monsterlijk gedrocht vanuit de Waddenzee de altijd zo mooie en rustige strook buitendijks land de Peazemerlannen was opgekropen …

Omdat we aan de oostkant van de trap beneden tussen de hekken terecht dreigden te komen, zochten we ons een weg naar de westkant …

Daar kwamen we aan de voet van de dijk bij de Waddenzee terecht. In de verte zochten een vissersschip en een paar zeilboten hun weg door de goeddeels drooggevallen zee …

Morgen gaan we naar de opera.

Bij Zwarte Haan

Geplaatst op door

Vanaf Firdgum zetten we koers naar Zwarte Haan (Google Maps), een buurtschap aan de voet van de Waddendijk in de gemeente Waadhoeke. Volgens verschillende bronnen is de naam Zwarte Haan ontstaan uit de oorspronkelijke Friese benaming ‘Swarte hoarne’ of ‘harne’. Dit betekent ‘Zwarte hoek’. De benaming ‘Zwarte’ komt voort uit het donkere slib dat hier ooit aangetroffen werd. Later is ‘hoarne’ verbasterd tot ‘hoanne’ wat Fries is voor ‘haan’. Een nabijgelegen boerderij heet nog steeds de ‘Swarte harne’ …

De toegang naar de dijk is zorgvuldig afgerasterd met hekken en een paar kooien met stenen om te voorkomen dat de schapen die de dijk begrazen buiten hun rayon aan het werk gaan …

Eenmaal aan de andere kant van het hek staan we tegenover ‘de Slikwerker’, een bronzen beeld van een landwerker ter ere en nagedachtenis aan de mannen die Het Bildt hebben ingepolderd. Met niet meer dan schop en kruiwagen werden de Oude- en Nieuwebildtdijk rond resp. 1505 en 1600 aangelegd en werden de polders drooggelegd …

De teksten op het monument en op een bordje bij de ingang zijn niet opgesteld in het Fries of het Nederlands, maar in het Bildts. De streek waar we hier zijn, heet ‘Het Bildt’, deze naam verwijst naar het ontstaan van het land hier als aangeslibd op ‘opgebild’ land. Het waren vooral dijkwerkers uit Zuid-Holland die vanaf 1505 dijken bouwden rond Het Bildt. De nakomelingen van deze Zuid-Hollanders vermengden hun taal met het Fries. Daarom is het Bildts dat hier gesproken wordt in feite een Hollands dialect …

Het eerste dat we op de kruin van de dijk te zien krijgen, is een informatiepaneel. Daarachter strekt zich de schier oneindige wereld van het Wad uit …

Een stukje verderop in westelijke richting staan twee monumentale banken. Jullie kennen mij intussen, een bankje of in dit geval een mooie monumentale bank, heeft altijd een bijzondere aantrekkingskracht op me. En dus wandelde ik al fotograferend die kant op. Beide banken waren volledig vrij, en dus nestelde ik me lekker op de linkse van de twee banken met zicht op het Wad …

Morgen kijken we hier verder rond.