Ganzen, reeën en boerennatuur

In maart van dit jaar kreeg ik een vraag van de Stichting KNNV Uitgeverij of ik een foto beschikbaar wilde stellen voor het uit nieuw te geven boek ‘Canon van de Nederlandse boerennatuur’.

Voor een van de hoofdstukken was de uitgever op zoek naar foto’s van een weiland met ganzen waarin vlaggen of andere afweermiddelen staan. De strekking van het verhaal in het boek is, dat dit niet of weinig helpt. En dat klopt ook met mijn eigen waarneming. Ik had daar in november 2013 een blogje over geschreven: ‘Langs vlaggen en vaandels’. Natuurlijk wilde ik daar wel een foto voor beschikbaar stellen …

Wat is natuur en wat is cultuur? Is een koe in de wei, of een tulpenveld ook natuur? Hoe verhouden landbouw en natuur tot elkaar? En is ‘boerennatuur’ niet met zichzelf in tegenspraak? Waar de één een ongerept natuurgebied ziet, daar ziet een ander een cultuurlandschap. Wat kunnen boeren, overheden en wij zelf doen om de natuur te helpen?

Onlangs kreeg ik als dank voor mijn bijdrage een exemplaar van het boek toegestuurd …

In de Canon van de Nederlandse boerennatuur maakt Dick de Vos (ook auteur van de Canon van de Nederlandse natuur) duidelijk dat in ons land de natuur vrijwel nergens volledig autonoom is en dat ook het boerenland altijd een relatie heeft met de natuur. Deze canon toont vooral aan dat er ondanks alle problemen nog altijd veel te genieten valt op het platteland.

En dan nog even dit …

In het boerenland dat ik hier regelmatig doorkruis, hebben ook reeën hun plek. In het boek mis ik het ree helaas. Dat gemis werd echter ruimschoots gecompenseerd, toen ik in september een leuk verzoek kreeg. Iemand wilde graag een foto van twee reeën in een weiland gebruiken als fotobehang. In ruil daarvoor stelde hij voor om een donatie te doen aan het Nationaal MS Fonds. Dat leek mij een mooie ruil. En hieronder zie je het resultaat. Ik vind het mooi …

Harde lijnen, donkere wolken

Het was goed weer om tussen de buien door eens wat foto’s te maken van een paar hoogspanningsmasten hier in de buurt. De donkere wolken vormden een boeiende en beweeglijke achtergrond. Het zijn bijna zwart-wit foto’s geworden …

Het mooiste is, dat ik ondanks de voortdurend dreigende lucht nog weer droog thuis gekomen ben ook …

Droge weiden en natte natuur

Hat kan niet altijd en overal feest zijn. Nadat we eerder de veel fotogeniekere ouderwetse pakjes hooi hadden gezien, kwamen we verderop langs een weiland waar van die lelijke grote zwarte plastic balen lagen …

Een ooievaar en een blauwe reiger leek het niets uit te maken. Zij scharrelden op zoek naar voedsel rustig tussen de grote zwarte balen rond …

Bijna aan het eind van de Bûtendiken ligt tegenover het Noordergemaal een waterrijk stuk natuur aan beide zijden van It Krûme Gat. Gedurende het jaar zijn er diverse vogelsoorten die hier een tijdlang neerstrijken …

Toen wij er langs kwamen, was een broedeilandje goed bezet met visdiefjes. Het was er een drukte van belang, want er werd voortdurend heen en weer gevlogen …

Verder ademde het gebied rust. Een klein stukje naar rechts zat een nijlgans wat te suffen op een grote kei. Wij hadden daar geen tijd voor, we moesten verder om op tijd bij de pont te zijn …

Hooibalen en hokkelingen

Direct naast van het haventje van Smalle Ee ligt een deel het erf van de boer aan de overkant van de Bûtendiken. Hier stalt de boer vaak een deel van zijn materieel. Die dag stonden er een paar oude trekkers en o.a. een wagen met pakjes hooi …

Als ik hier met de auto langs kom, rijd ik meestal zo door, maar het was voor ons samen nu wel even de moeite waard. Die oude trekkers en de pakjes hooi zonder dat foeilelijke plastic doen me toch weer even weer terugdenken aan mijn jongste jaren rond de boerderij. Aan de overkant van de weg werden de pakjes hooi van een tweede wagen afgeladen in de schuur. Krachtpatserswerk …

Een stukje verderop langs de Bûtendiken stond een veel modernere trekker met een wagen half in de berm aan linkerkant van de weg. Rechts kwam net de boer aanlopen, die zijn hokkelingen naar het weiland had gebracht …

Zoals dat hoort te gaan met hokkelingen, kwam de hele ca. twaalf koppen tellende kudde achter de boer aan. Even stonden ze beteuterd toe te kijken, toen de boer het hek vast maakte. Daarna dropen ze teleurgesteld af …

Zodra ze ons zagen, leken ze de boer echter vergeten te zijn. In bedaard tempo kwam de hele club op ons af om zich aan de andere kant van de sloot in een lange rij voor ons op te stellen. Na een alleszins hartelijke begroeting vervolgden wij onze weg …

Aan de slootkant

Ik was gistermorgen nog maar net de Surhuizumermieden (OpenStreetMap) in gereden, toen ik links van de weg een blauwe reiger aan de rand van een sloot zag staan. Vlak achter hem stond een donker getinte kemphaan toe te kijken …

Ik had de eerste foto nog maar net gemaakt, toen de reiger met een ferme duik een poging deed om iets te vangen. Het leek alsof hij daarna wat wegslikte, maar het zal geen grote vangst geweest zijn …

Kort daarna vloog de reiger lager over de pinksterbloemen in oostelijk richting weg. Toen ik mijn camera weer naar de sloot draaide, bleek ook de kemphaan gevlogen te zijn. Jammer …

Earnewâld komt in zicht

We voeren over de Geau in oostelijke richting terug maar het hart van de Alde Feanen. Een tijdlang hing er een grote, goeddeels witte buizerd cirkelend boven het polderland …

Een stuk verderop vlogen er aan de zuidkant van het water een paar wulpen op uit een weiland. Het waren tot nu toe de eerste en laatste wulpen die ik dit jaar zag. De laatste dieren die we die dag vanaf de boot zagen, waren een drietal reeën en een handvol ganzen in de verte …

Terwijl we korte tijd later over de Grutte Krite voeren, zag ik plotseling een vogelkijkhut, waarvan ik het bestaan alleen kende van foto’s en informatie van It Fryske Gea. Deze vogelkijkhut (OpenStreetMap) die de naam ‘Ielgoes’ (Aalscholver) draagt, staat op poten midden in het water en is dus alleen per boot bereikbaar …

We verleggen de koers nog eenmaal naar noordelijke richting om daarna via de Ule Krite terug te keren naar het punt van vertrek …

Al snel zien we de kerktoren van Earnewâld boven de omringende bebouwing uit steken …

– wordt vervolgd

Een graspieper in het gras

Terwijl mijn aandacht vooral uitging naar het plasdras-land in de verte en de zwerm vogels die daar verschillende keren een luchtshowtje ten beste gaf, trippelde er veel dichterbij de auto een vogeltje door het grasland …

Het was een graspieper, een vogel die net als de grutto en de tureluur op de rode lijst staat. Hij broedt in allerlei open landschappen, maar is als broedvogel vooral in grasland sterk achteruitgegaan. Hier in de Mieden schijnt hij zich zich wel thuis te voelen, want ik heb er de afgelopen jaren al verschillende keren een fotoserie van kunnen maken …

Maar hoe vaak je zo’n vogel ook ziet, het blijft mooi om hem te zien rondscharrelen. Vooral wanneer hij enigszins parmantig om zich heen staat te kijken, vind ik hem erg leuk …