Nadat Jetske zich bij me had gevoegd en we samen nog even op het bankje hadden zitten praten over onze ervaringen, werd het tijd om de trap af te dalen. Daarbij ben ik deze keer voorbij gelopen aan het Vissersmonument zonder het te fotograferen …
Om de een of andere reden vind ik dit geen fijn lopende trap. Maar Jetske had er ditmaal nog meer moeite mee. Zij had deze trap uitgekozen om de schokbestendigheid van haar nieuwe cameratas op wieltjes te testen …
Recht tegenover de trap staat museum ‘It Fiskershúske’. Dit is een museumcomplex van een aantal oude, nog origineel ingerichte visserswoningen …
Nu het er stil en leeg was konden we daar in het voorbijgaan nog mooi even een paar plaatjes van schieten. Dat bracht tevens met zich mee dat we het zonder coffee to go moesten stellen …
Het regende toen ik vorige week vrijdagochtend over de A7 naar mijn fotomaatje reed. Gelukkig werd het in de buurt van Wolvega weer droog en de lucht leek wat helderder te worden. Toen we een uurtje later samen op pad gingen, was het nog steeds bewolkt maar dat zou vast nog veranderen …
We hadden ons voorgenomen om op zoek gaan naar herfstkleuren in en rond het Drent-Friese Wold. Onderweg maakten we een eerste stop bij Huis Westerbeek in Frederiksoord. Dit eenvoudige landhuis werd rond 1770 gesticht door Jonkheer Nicolaas van Heloma en behoorde tot het voormalige landgoed Westerbeeksloot. In 1818 werd landgoed Westerbeek aangekocht door de Maatschappij van Weldadigheid voor een bedrag van fl 57.000. Het landhuis werd van 1821 tot omstreeks 1830 bewoond door Generaal Johannes van den Bosch, De man achter de Koloniën van Weldadigheid, en zijn gezin …
Het landgoed bestond toen uit het huidige pand, logement Frederiksoord, een paar keuterboerderijtjes, het Sterrebosch, ongeveer 500 ha woeste grond en het oorspronkelijke landgoed uit 1614 dat vlak achter het huidige logement Frederiksoord stond, maar in het midden van de 19e eeuw werd afgebroken. Tegenwoordig is Huis Westerbeek in gebruik als kantoor van de Maatschappij van Weldadigheid. Ze lijken er zuinig te zijn op hun bankjes, want die liggen met een ketting vast aan de picknicktafel …
Tegenwoordig is het in gebruik als kantoor van de Maatschappij van Weldadigheid. Zowel het huis als het park staan er keurig bij. Maar daar wordt dan ook hard voor gewerkt de senior bladblazer van de Maatschappij der Weldadigheid. Nadat we kort met de man hadden staan praten, besloot hij zijn werk in noordelijke richting voort te zetten. Jetske stelde daarom voor om aan de zuidkant op zoek te gaan naar paddenstoelen …
Vandaag is het honderd jaar geleden dat Louis le Roy (1924 – 2012) werd geboren. Hij was een tuinarchitect, beeldend kunstenaar, schrijver, professor honoris causa en leraar tekenen. Hij noemde zichzelf een ‘ecotect’. In Heerenveen en omgeving werd hij ook wel ‘de wilde tuinman’ genoemd. Hij is de grondlegger van de Ecokathedraaldie hij bouwde bij Mildam …
In Museum Heerenveen wordt van 26 oktober 2024 t/m 2 februari 2025 de tentoonstelling ‘100 jaar is niets!’georganiseerd. De tentoonstelling gaat over leven, werk en nalatenschap van Le Roy. De tentoonstelling vertelt het verhaal van het ecokathedraaldenken op een vernieuwende manier aan een breed publiek om samen de wereld een beetje mooier te maken …
Zijn pleidooi voor een duurzame creatieve interactie tussen planten, dieren en de mens rekt niet alleen de grenzen van de kunst op. Louis le Roy liep ook vooruit op het ecologische denken van vandaag. Centraal in zijn ideeën staat dat de mens de natuur niet moet beheersen, maar samen moet werken met haar groeikracht om zo de hoogste graad van complexiteit te bereiken. Deze complexiteit vereist niet een korte periode, maar een langdurige interactie tussen mens en natuur. Vandaar de titel: ‘100 jaar is niets’ …
Deze foto’s heb ik allemaal gemaakt tijdens mijn eerste bezoek aan de Ecokathedraal in november 2002. Dwalend tussen steen en natuur werd me al snel duidelijk wat Le Roy bedoelde wanneer hij het had over ‘Het begint met chaos, maar alles krijgt een plek.’ In het voorste deel van het stuk bos lagen grote bergen steen en beton, hoe verder ik naar achteren liep, hoe imposanter de door Louis le Roy zelf gestapelde bouwwerken werden. Hier had hij op dat moment al ruim 30 jaar aan gewerkt …
Toen ik uiteindelijk na een lange zwerftocht terugkwam in het voorste deel, werd ik daar opgewacht door de mooie muisgrijze poes, die eerder die middag mijn pad ook al had gekruist. Hij kwam letterlijk en figuurlijk poeslief bij me op schoot zitten, toen ik lekker op een muurtje ging zitten. Terwijl ik mijn eerste toch wel overdonderende kennismaking liet bezinken, bleef de poes nog geruime tijd lekker bij me zitten …
Het was liefde op het eerste gezicht. Gelukkig niet voor die poes, want die heb ik later nooit meer teruggezien, maar wel voor de Ecokathedraal. Wat een bijzonder plek!
Ik sluit af met deel 1 van mijn serie ‘Ecokathedrale fotokuiers’. Er zouden nog talloze volgen, 40 van die fotokuiers staan hier op YouTube …
De honderdste geboortedag van Louis le Roy wordt o.a. gevierd met een
Aan de zuidgevel van het Tripgemaal prijkt nog altijd het portret van de Nederlands politicus, sociaal-anarchist, en antimilitarist Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846 – 1919). Het is als linosnede in 1923 gemaakt door Domela’s zoon, kunstenaar César. Domela Nieuwenhuis geldt als één van de oprichters van de socialistische beweging in Nederland. Ook was hij de oprichter van het tijdschrift Recht voor Allen …
Het portret staat symbool voor de sociale geschiedenis van dit gebied. Turf winnen voor de veenbaas was hard werken in barre omstandigheden. Domela kwam op voor de veenarbeiders en werd gezien als held: ‘Us Ferlosser’ (Onze Verlosser). In veel arbeiderswoningen was een foto van hem te vinden. Dankzij zijn aanhang in dit gebied werd Domela Nieuwenhuis verkozen in de tweede kamer. Zijn naam wordt door oudere mensen in de streek nog steeds met groot respect uitgesproken …
Het is alleen jammer dat het portret, maar voor de tekst ‘RECHT VOOR ALLEN’, in de loop der jaren minder goed zichtbaar is geworden. Dat was in 2014 (linksonder) en 2019 (rechtsonder) toch nog net wat beter. Hopelijk wordt er nog aan gewerkt …
Precies 100 jaar na de ingebruikname van het eerste stoomgemaal in Nederland werd aan de Hooivaartsweg in Gersloot Polder de eerste steen gelegd voor het Tripgemaal in 1876 door veenbaas Wopke Jans Dragstra. Het gemaal verving er alle negen bestaande windmolens, zodat drooglegging niet meer uitsluitend van de wind afhankelijk zou zijn. Het gemaal dankt zijn naam aan de familie Trip. Zij vormden drie opeenvolgende generaties lang de machinisten van het gemaal …
Het Tripgemaal groeide mee met de technische ontwikkelingen. Van stoom naar gas, van gas naar olie en van olie naar elektriciteit. Honderd jaar na zijn ingebruikname, in 1976, werd het gemaal overbodig. Een nieuw gemaal nam het drooghouden van de polder over. Als iconisch gebouw blijft het Tripgemaal de aandacht trekken. De link die het gebouw heeft met de sociale geschiedenis, de industriële ontwikkeling van de afgelopen anderhalve eeuw, het landschap en de natuur spreken nog steeds tot de verbeelding …
Het afgegraven veengebied is deels landbouwgrond geworden, maar voor een groot deel is het nu natuurgebied De Deelen, met water, moeras en smalle graslanden. Een waterrijk natuurgebied dat ruimte biedt aan diverse Rode Lijstsoorten. Ook het Tripgemaal heeft intussen een andere functie gekregen. Ik heb het Tripgemaal alleen jarenlang gekend als galerie met woonhuis. Liefhebbers van Friese kunst en cultuur konden er genieten van verschillende exposities …
Het Tripgemaal heeft onlangs nieuwe eigenaren gekregen. Tjibbe Hooghiemstra en Hiltje van der Wal. Zij hebben van het gebouw weer iets moois gemaakt, het zit weer strak in de lak en ook van binnen lijkt het er goed uit te zien. De nieuwe eigenaren stellen het Tripgemaal tegenwoordig beschikbaar als podium voor mooie initiatieven op het gebied van kunst en cultuur, voedsel, burgerinitiatieven, landschaps- en natuurontwikkeling: Het Tripgemaal …
Nadat we waren uitgekeken bij de begraafplaats van Brongergea stelde ik voor om bij gebrek aan een bankje daar, onze broodjes te nuttigen in het zithoekje van de Ecokathedraal bij Mildam. Daar waren we tenslotte toch bij in de buurt …
We hebben verder geen rondgang door de Ecokathedraal gemaakt, dat kan later wel weer eens. Na de lunch zetten we koers naar het Tripgemaal en natuurgebied De Deelen. Onderweg hebben we nog een paar korte tussenstops gemaakt, eerst om een paar foto’s van de wolkenpartijen boven Bontebok te maken …
Daarna maakten we een korte stop op de Kanaalsweg om daar een paar foto’s te maken van een woonboerderijtje aan het Stroomkanaal bij Gersloot. Vijf jaar geleden heb ik ook eens een fotoserie gemaakt van het kenmerkende gammele bruggetje over het Stroomkanaal …
Nog eens 500 meter verderop hebben we wat foto’s gemaakt van de perfecte weerspiegelingen op het plotseling strakke wateroppervlak van het Stroomkanaal …
We waren nog maar net weer op weg, toen Jetske riep: ‘O, kijk eens …, palen met porseleinen potjes.’ En dus werd de auto weer in de berm gezet. Dat kwam mooi uit, want ik had toch al in gedachten om nog even een stop te maken bij het Tripgemaal voor een korte fotosessie …
Op een tekening uit 1722 is te zien dat er toen nog een kerk stond bij begraafplaats van het verdwenen dorp Brongergea. Deze zal kort daarna afgebroken zijn. Achter de grafkelder van Van Limburg Stirum staat nu prominent op het hoogste punt van de begraafplaats een mooie klokkenstoel …
Klokkenstoelen vervingen in Fryslân vaak de kerktoren. Een echte toren was voor veel arme gemeenten te duur, daarom werd er vaak gekozen voor de goedkopere klokkenstoel op de begraafplaats. In Fryslân staan in totaal ca. 60 klokkenstoelen.
In de klokkenstoel van Brongergea hangt een oude klok van een onbekende gieter uit de 13e eeuw. De klok afkomstig is uit de in 1895 afgebroken klokkenstoel van Boornzwaag, een dorpje op ca. 20 km afstand van Brongergea …
Voordat we onze weg vervolgden nog even een foto van mijn fotomaatje Jetske, terwijl ze nog een foto van de klokkenstoel maakt …
Afanja's Weblog 