Lichtspel bij de Leijen

Nadat ik maandag een fotokuier had gemaakt in de beslotenheid van de Ecokathedraal, ben ik dinsdag na de koffie in de auto gestapt voor een ritje naar de Leijen. Het werd tijd om weer eens een kijkje te nemen in de vogelkijkhut ‘Blaustirns’ aan het eind van Doktersheide bij De Tike …

Toen ik over het bruggetje onderweg was naar het rietland en de vogelkijkhut, zag ik in de verte een vaartuig naderen waarmee sloten en vaarten worden schoongemaakt. Voordat hij aan mij toe was, kreeg hij telefoon, waarna hij het vaartuig even vastlegde aan de wal. Ik besloot daarom maar door te lopen naar de vogelkijkhut …

In de hut heb ik me vooral vermaakt met het lichtspel van zonnestralen en wolken. Ze veroorzaakten samen met de wind een mooie glinstering op het water. De aalscholvers bleven intussen zitten waar ze zaten. Omdat er verder weinig te beleven viel, ben ik na enige tijd terug gelopen naar de auto om daarna koers te zetten naar de Jan Durkspolder …

Teloorgang van de Kninepôle

Midden in het meertje de Leijen staat een eenzame boom. Het is het laatste restant van ‘de Kninepôle’, ook wel het Tike-eilân genoemd. Het eilandje ligt op ongeveer 230 m afstand van de vogelkijkhut de Blaustirns aan de westkant van de Leijen. Jarenlang was het een beeldbepalend landschapselement …

In de jaren 70 was het een eiland van zo’n 40 bij 60 meter. Maar door de wind en stroming waaide en dreef er meer en meer zand weg. Daardoor is er bijna niets meer van de Kninepôle over. Een aantal bewoners van De Tike heeft onlangs het plan opgevat om het eilandje te herstellen. De omwonenden krijgen er 18.000 euro voor uit het Iepen Mienskipsfûns

Om ervoor te zorgen dat het eiland na het herstel niet meteen weer ‘wegwaait’, is het plan om eerst stenen te storten. Die stenen moeten het nieuwe zand bij elkaar houden. Dat zand komt uit de Leijen zelf, van plekken in het meer die bijna droogvallen. Ook moet er ter bescherming van het eilandje meer begroeiing om het eiland heen komen. En dat is dan ook weer goed voor de biodiversiteit …

De uitbreiding van de Kninepôle is volgens de initiatiefnemers een mooi begin van het herstellen van de natuur en de biodiversiteit van de Leien. “Als wij, Wetterskip Fryslân en Staatsbosbeheer allemaal ons best doen, dan kunnen we hier echt een stuk andere natuur krijgen. Met schoner water, met meer waterdieren en andere vissen …”

Behalve waarde voor de natuur heeft het eilandje ook historische betekenis voor de dorpen eromheen, vooral voor De Tike. In de oorlog is het namelijk veelvuldig gebruikt als vluchthaven als de Duitsers een razzia hielden. De initiatiefnemers vinden het ook daarom belangrijk dat de plek blijft bestaan, helemaal omdat volgend jaar 80 jaar bevrijding wordt gevierd. “Dan willen we niet bij Doktersheide staan huilen dat het eiland weg is, maar staan te juichen dat we het hebben behouden …”

Bron: Omrop Fryslân

Een feestelijke toegift

Zodra de bruine kiekendief over ons heen was gevlogen, vonden wij het welletjes in de vogelkijkhut. We besloten terug te lopen naar de auto, zodat we een broodje konden eten. Onderweg bleven we even staan op het bruggetje over de vaart die in de richting van De Tike loopt. Een stuk verderop hing een visdiefje op jacht boven de vaart …

Nadat we ook van dit visdiefje een paar foto’s hadden gemaakt, zijn we doorgelopen naar de auto om wat te eten te drinken. Voor mij waren de wandeling naar de vogelkijkhut en het gedrentel tussen de verschillende kijkgaten en de deur van de hut eerst wel even genoeg geweest. Jetske liep nog even een stuk over het landweggetje Doktersheide, omdat ze daar weer wat opvallends had gezien …

Zwarte sterns scharrelen hun kostje meestal boven en langs het water bij elkaar. Ze hangen vaak biddend boven het wateroppervlak, en pikken dan hun voedsel op van vlak boven of vlak onder water. Jetske had echter een bijzondere exemplaar gevonden. Er vloog een zwarte stern laag over het weiland, mogelijk was hij daar insecten aan het vangen.

Omdat we er op weg naar huis toch langs moesten, heeft Jetske de auto daar later nog even in de berm geparkeerd. Zo kreeg ik ook nog even de kans om van deze bijzondere waarneming te genieten. Dat leverde me de volgende set bonusfoto’s op …

Kiekendief comes close (1)

We zaten al enige tijd in de vogelkijkhut ‘Blaustirns’ zonder dat we het druk hadden met passerende vogels, toen ik Jetske wees op een bruine kiekendief, die vanuit het noorden over de rietoever van de Leijen onze kant op kwam …

Op zijn kenmerkende manier zweefde de kiekendief, met scherp spiedende blik en af en toe een vleugelslag makend, langzaam onze kant op. We kregen alle gelegenheid om zijn nadering in beeld te vangen. Wat een cadeautje …

– morgen komt die indrukwekkende vogel nog wat dichterbij …

Een grijs uurtje bij de Leijen

Gistermorgen was het hier voor de verandering eens een paar uur achtereen droog. Hoewel het met het regenachtige weer van de laatste dagen afwachten was of het modderige pad te belopen zou zijn, besloot ik maar weer eens naar de vogelkijkhut bij Doktersheide (Google Maps) te gaan …

Gelukkig lag er alleen het laatste stuk voor het vlonderpad een modderbad op me te wachten. Met de nodige voorzichtigheid heb ik het droog en schoon weten te houden. Terwijl ik over het vlonderpad liep, verscheen er in zuidwestelijke richting even een hoopvol gaatje in het verder gesloten wolkendek …

Maar het wolkendek bleef gesloten. Het was donker en stil op de Leijen. De stokken voor de ijsvogel en andere viseters bleven leeg. En verder was er ook bar weinig te zien …

Op de laatste restanten van het in twee delen uiteen gevallen boomeilandje zaten een paar aalscholvers. Op het moment dat ik ingezoomd had op de aalscholver in de hoogste top, besloot die net weg te vliegen …

Verder heb ik alleen op heel grote afstand een eenzame knobbelzwaan zien dobberen. Het enige levende wezen dat zich op nette afstand liet zien, was een passerende meerkoet …

Rondcirkelende buizerds

Zodra ik bij Doktersheide uit de auto was gestapt, hoorde ik de kenmerkende roep van de buizerd door de lucht klinken … kieeeuw … kieeeuw …


Omhoog kijkend, zag ik dat er twee buizerds boven me rond cirkelden. Tegen de auto leunend, kreeg ik ze een paar maal dicht bij elkaar in beeld. Terwijl ze hun cirkels draaiden, verdwenen ze rondje na rondje meer uit beeld in noordwestelijke richting. Je zult begrijpen, dat mijn dag al geslaagd was vóórdat ik bij de vogelkijkhut was …

Waterhoen en meer gevogelte

Al snel nadat ik mijn blik over het hele meer had laten glijden, kwam er een waterhoen langs …


In tegenstelling tot de meerkoet zie ik het waterhoen hier maar weinig. Ik was dan ook blij met deze mooie passage …

Een stuk verderop vlogen even later een paar laagvliegende vogels voorbij. Zeker weten doe ik het niet, maar ik denk dat het een paar nonnetjes waren. Jammer dat ze snel weer uit zicht waren …


Korte tijd later naderde een klein groepje smienten de hut. De kleine vlootschouw werd afgesloten door een paar passerende slobeenden …

Ik ben deze serie gisteren begonnen met een foto van het onderstaande water in de richting van de vogelkijkhut en het rietland. Ik sluit af met een foto van dat water en de gesnoeide struik aan de overkant. In de verte stond de Afanja-mobiel klaar om me naar een fotogeniek plekje te brengen …