Bij de brug in de Peelrug

Ik was al lang niet meer op de Peelrug (kaart OpenStreetMap) geweest, enige tijd geleden kwam ik er weer eens langs. Een kilometer ten oosten van de locatie waar ik 10 jaar geleden van begin tot eind de bouw van de Peelrugtunnel heb gevolgd, heb ik ditmaal wat foto’s gemaakt van de brug in de Peelrug bij Petersbrug …

De eerste brug over de Opsterlandse Compagnonsvaart bij Petersburg werd geslagen in 1789 tijdens de periode van de veenexploitatie in deze streek. Nadat de Opsterlandse Compagnonsvaart was gegraven was er behoefte aan oversteekplaatsen …

In de loop van de 19e eeuw zijn meerdere bruggen in de omgeving vernieuwd. Of en wanneer deze brug in de Peelrug is vervangen of vernieuwd, heb ik niet kunnen achterhalen. Wat ik wel weet, is dat dit gemeentelijk monument nog steeds volledig op handbediening werkt …

De brug kan in principe dus 236 jaar oud zijn. In die tijd was het leven net wat kalmer en minder gehaast dan tegenwoordig. Bij de brug in de Peelrug gaat het echter nog ongeveer in hetzelfde tempo als in 1789. Kijk maar eens naar het openen en sluiten van de brug …

Een mooie sluiswachterswoning

Nadat ik een kleine fotoserie had gemaakt van de sluis bij Wijnjeterpverlaat (OpenStreetMap), ben ik even een stuk doorgelopen om meteen wat foto’s te maken van de sluiswachterswoning uit 1920. Het huis staat precies tussen de verste sluisdeuren en de brug Sparjeburd. Dat maakt het aannemelijk dat de sluiswachter tevens brugwachter was. Die functies worden op meerdere plaatsen langs de turfroute verenigd door fietsende dienaren, die de watersporters door de Opsterlandse Compagnonsvaart helpen …

Bij sluis Wijnjeterpverlaat

Om turf te kunnen vervoeren, werd in 1630 bij Gorredijk een begin gemaakt met het graven van een kanaal: de Opsterlandse Compagnonsvaart. Over een lengte van 34 kilometer liggen er tussen Gorredijk en Appelscha negen sluizen in de vaart. Je zou het zo op het oog niet zeggen, maar ook Fryslân ligt op een vals plat. Het eindpunt van de vaart bij Appelscha ligt ongeveer 12 meter hoger ligt dan het begin bij Gorredijk.

De Opsterlandse Compagnonsvaart maakt onderdeel uit van de Turfroute. Per jaar passeren ongeveer 1500 boten de vaart met zijn sluizen. Wij hebben een korte tussenstop gemaakt bij de sluis Wijnjeterpverlaat. Voor zover ik weet, wordt de sluis nog altijd volledig met de hand bediend …

Op de pier

Het was rustig op de Pier van Holwerd, zodat Jetske de auto op de kop van de pier kon parkeren. Daar zagen we de veerboot naar Ameland langzaam uit zicht verdwijnen …

Aan het begin van de pier scharrelden een paar mensen langs de waterlijn. Verder was het er leeg, leeg en stil. Alleen al daarom is het niet verstandig om hier te gaan zwemmen …

Maar voor wie wel in het water terecht komt, hangt er een drenkelingentrap langs de kade. Dat is hier de beste manier om snel op het droge te komen …

Graan, aardappelen en kool

Soms vallen het landschap en de wolken erboven heel mooi samen …

Achter de dijkcoupure bij de Alddyk 12 -14 was een boerderij afgebroken. Twee stappen voorbij de coupure om een paar foto’s maken waren voldoende om een vrouw uit een stacaravan tevoorschijn te laten komen. Ze bleek niet gediend te zijn van ongevraagd bezoek achter de oude dijk. Dat was voor ons het sein om onze reis te vervolgen. Als het zo moest, hoefde het voor ons niet meer … 😜

In Peazens bleek geen plaats voor ons te zijn. Er bleek een of andere happening te zijn georganiseerd, waardoor er geen parkeerplekje meer vrij was. We besloten daarom voor een laatste stop nog even door te rijden naar Holwerd. Onderweg passeerden we onder andere akkers met graan, aardappelen en kool …

Achter twee dijken

Bij de Alddyk 22 – 24 zagen we dat er ook achter de oude dijk en de dijkkoupure graan stond. Ik kon het niet nalaten om even om het hoekje te gluren …

Er stonden een paar bloeiende klaprozen tussen de graanhalmen. Voor een echte close-up stonden ze te ver weg, maar ik vond dit ook al heel mooi …

Tot slot nog een laatste blik op de langgerekte akker met graan, die zich uitstrekt tot de Waddendijk, die op dit punt ca. 1.250 m verderop ligt …

Langs oude dijkcoupures

Van Lauwersoog zetten mijn fotomaatje en ik koers richting Peazens-Moddergat. Voordat we daar waren, namen we nog even een afslag naar de Alddyk tussen Eanjum en Peazens. Daar neem ik af en toe graag even een kijkje bij de dijkcoupures die hier nog in de oude zeedijk zitten bij de boerderijen, die daar vlak achter de dijk staan …

Sinds er een nieuwe zeedijk op Deltahoogte ligt, hebben de oude dijk en de coupures hun functie verloren. En dat is maar goed ook, want in de loop der jaren hebben sommige muren van de coupures zwaar te lijden onder de steeds groter wordende landbouwvoertuigen. De oude schotbalken, waarmee het gat in de dijk kon worden afgesloten bij hoog water, liggen nog steeds op hoog water te wachten achter de oude dijk …