Tagarchief: kwelder

Een getijdenwijzer op de kwelder

Geplaatst op door

‘Rust voor Vogels, Ruimte voor mensen’ luidt de ondertitel van het informatiepaneel over ‘Kwelder Westhoek’. Deze kwelder is een onmisbare hoogwatervluchtplaats voor wadvogels aan de Friese Waddenkust. Soorten als bonte strandloper, zilverplevier en rosse grutto kunnen dan niet bij hun voedsel op de ondergelopen slikken en rusten uit op dit hoger gelegen gebied net buiten de dijk … 

informatiepaneel bij de Kwelder Westhoek

Bij laagwater is er ruimte voor bezoekers. Bij hoogwater hebben de wadvogels de kwelder nodig om uit te rusten. Daarom is er in 2021 door It Fryske Gea en Vogelbescherming Nederland een getijdenwijzer geplaatst aan het begin van de kwelder. Op de eerste twee foto’s hieronder zie je hem in de verte staan …

kwelder Westhoek gezien vanaf de zeedijk
kwelder Westhoek met rechts het 'Hoogwater Stoplicht'
ingezoomd beeld van kwelder Westhoek bij laag water

De dynamische getijdenwijzer vertelt bezoekers om de kwelder bij hoogwater te mijden om de duizenden rustende vogels niet te verstoren. Bij laagwater klapt het bord om en lezen bezoekers dat ze welkom zijn. De ervaringen hebben intussen geleerd dat het systeem goed werkt, maar dat het bezoekers onvoldoende tegenhoudt om de kwelder bij hoogwater toch op te lopen. En als er één schaap over de dam is, volgen er al snel meer …

het 'Hoogwater Stoplicht' aan het begin van de kwelder. Bij hoog water is het voor de rust van de vogels beter om niet de kwelder op te gaan.

Wij troffen die dag laag water, dus we hadden honderden meters de kwelder op kunnen lopen zonder ook maar een vogel te verstoren. Pas toen ik tot het uiterste had ingezoomd, waren op de derde foto hieronder de vage schimmen van vogels te zien. De vogels zaten zo ver weg, dat we niet eens de kwelder op gegaan zijn. In plaats daarvan besloten we naar de laatste locatie van die dag te rijden …

de kwelder van voor tot achter in beeld bij laag water
het middelste deel van de kwelder bij laag water
het verste deel van de kwelder bij laag water, met in de verte de eerste vogels

Onderweg naar Westhoek

Geplaatst op door

We laten de kwelder bij Koehool achter ons en dalen de nieuwe zeedijk af. Op de foto hieronder zien we links de nieuwe zeedijk en rechts de enkele meters lagere oude dijk …

tussen 2 dijken - rechts de oude zeedijk en links de nieuwe zeedijk op Deltahoogte

Nog weer wat verder naar rechts loopt aan de voet van de oude dijk De Sédyk. Deze weg gaat een paar kilometer verderop over in de Oudebildtdijk, met zijn lengte van 12,1 km één van de langste straten van ons land. Wij passeren onderweg naar de Westhoek o.a. het portret van Jan Andringa en Rinske Elsinga op een schuur bij hun boerderij aan het begin van de Oudebildtdijk …

uitzicht vanaf de oude zeedijk - links het nieuwe land, rechts het oude land
de Sédyk gaat voorbij de bocht over in de Oudebildtdijk
portret van Jan Andringa en Rinske Elsinga op een schuur bij hun boerderij aan het begin van de Oudebildtdijk

Enkele honderden meters verderop komen we bij ons volgende doel: de Kwelder Westhoek. Terwijl Jetske op de parkeerplaats aan de praat raakte met een vogelaar uit de streek, beklom ik alvast de trap naar de kruin van de dijk …

Hoewel er een tiental auto’s op de parkeerplaats stond, was er op de dijk en de kwelder geen levende ziel te bekennen. Het monument ‘de Poerdersramp’ stond nog mooi glanzend op de kruin van de dijk en verder heerste er rust en stilte …

blik over de kwelder in noordwestelijke richting
monument 'de Poerdersramp' op de kruin van de dijk
de Waddenzeedijk in oostelijke richting met links van de dijk de kwelder

Morgen meer en tot die tijd nog even dit …

Het tv-programma ‘Vroege vogels’ zond in oktober 2021 een aflevering uit over de dynamiek van de Waddenkust. Er komen o.a. beelden voorbij van de kwelders bij Koehool en Westhoek, er wordt ingegaan op de verandering van de zeestromingen na aanleg van de Afsluitdijk en men gaat op onderzoek op de kwelder bij Westhoek. Van harte aanbevolen om zo mogelijk nog even terug te kijken: https://www.bnnvara.nl/vroegevogels/videos/569734

Kwelder- en zeezicht

Geplaatst op door

We bevinden ons nog steeds aan de Waddenzee bij Koehool. Dit is een van de grootste kweldergebieden van Europa. Dit stuk nieuwe natuur loopt alleen bij erg slecht weer onder water. Ongeacht of het eb of vloed is, je kunt er oneindig ver kijken …

Fryslân Bûtendyks - kwelders in de Waddenzee

Ik houd ervan om naar die oneindige leegte te turen … nog even nagenieten …

Fryslân Bûtendyks - kwelders in de Waddenzee
Fryslân Bûtendyks - kwelders in de Waddenzee
Fryslân Bûtendyks - kwelders in de Waddenzee

Buitendijkse fietsers bij Koehool

Geplaatst op door

We vervolgden onze weg langs de zeedijk. Al snel passeerden we Koehool. Over de buurtschap en over de bunker van de Stelling Koehoal heb ik drie jaar geleden al eens geschreven. We stopten wel aan de achterkant van de bunker, maar dat was vooral, omdat we daarmee al halverwege de klim naar de zeedijk waren. We wilden hier namelijk even genieten van het uitzicht vanaf de dijk over het Wad …

de bunker van Koehool

Je kunt tegenwoordig van Cadzand-Bad in Zeeuws Vlaanderen tot Bad Nieuweschans in de provincie Groningen langs de kustlijn fietsen over de 617 lange LF Kustroute. In Fryslân kun je fietsend langs het buitendijkse natuurgebied Noard-Fryslân Bûtendyks. Terwijl wij stonden te genieten van het schier oneindige landschap, passeerden er net een paar vriendelijk groetende fietsers …

zicht op de kwelder in noordwestelijke richting
vanuit het westen naderen een paar fietsers
Fryslân Bûtendyks - kwelders in de Waddenzee
het Wad bij Koehool

Morgen nog wat meer beelden van deze oneindige weidsheid van het Wad

Een dichtslibbende vaargeul

Geplaatst op door

Nadat de kayakers uit beeld waren verdwenen, richtte ik mijn camera eens op de steltlopers die langs de rand van het water op zoek waren naar voedsel …

Ze waren te ver weg om ze te kunnen onderscheiden, maar ik heb op zo’n moment genoeg aan de gevleugelde drukte in de verte. Voor de echte vogelaar ligt dat natuurlijk wat gevoeliger. Jetske liep daarom naar het begin van de pier om wat betere foto’s te kunnen maken. Ik zag intussen mijn eerste vlucht rotganzen passeren …

Intussen had ik in de verte de M.S. Fostaborg voorbij zien stuiven. Met deze boot onderhoudt rederij Wagenborg een sneldienst met Ameland. Die sneldienst lijkt steeds belangrijker te worden, vanwege problemen met de grote veerboten. Enkele dagen nadat wij er waren, raakte de autobrug op de pier van Holwert defect, waardoor auto’s de veerboten niet meer op of af konden. Tot op de dag van vandaag is het niet gelukt om de problemen op te lossen. Voorlopig wordt de autobrug daarom bediend met behulp van een telescoopkraan …

Daarna richtte ik mijn camera op de veerboot M.S. Sier. Voortdurend heen en weer slingerend door de nauwe vaargeul (Google Maps), kwam hij ineens snel dichterbij kwam. Afgelopen week schreef ik in een reactie al iets over de problemen die er zijn met de veerdienst van en naar Ameland, en in mindere mate ook met die naar Schiermonnikoog. Al jarenlang moet er vrijwel dag en nacht gebaggerd worden om de vaargeul naar Ameland voldoende diep en breed te houden. Of het enkel ligt aan de dynamiek van de Waddenzee of dat ook het gebrek aan urgentie op de Haagse burelen een rol speelt, weet ik niet, maar de problemen spelen al jaren en worden alleen maar groter …

Bij het passeren van twee veerboten in de nauwe vaargeul is één van de schepen onlangs vrij heftig aan de grond geraakt met schade als gevolg. Daarom heeft rederij Wagenborg het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat toestemming om de dienstregeling aan te passen. Uit veiligheidsoverwegingen wordt voorgesteld om nog maar één gewone veerboot te laten varen, zodat de boten elkaar niet meer hoeven te passeren in de nauwe vaargeul …

De inwoners van Ameland maken zich ernstig zorgen. Dit besluit raakt de navelstreng van het eiland. Het is ingrijpend voor de economie en samenleving op Ameland, de bereikbaarheid komt onder grote druk. Intussen wordt onder de noemer Natuurlijk Bereikbaar gewerkt aan een nieuwe vervoersconcept voor de toekomst. Maar daar hebben toeristen en de inwoners van de Waddeneilanden nu niets aan …

Om de stroom verkeer vanaf de boot voor te zijn, zijn wij meteen na het aanmeren in de auto gestapt om naar onze laatste halte van die dag te rijden: Wierum. Daar ga ik nu geen verslag meer van doen. Duidelijker dan Jetske over de bedreigingen voor de kwelder van Wierum schreef, en mooier dan de foto’s die zij ervan maakte, wordt het niet: De kwelder bij Wierum.

Wachten op hoog water

Geplaatst op door

Op 16 september 2019 kreeg de dikke vrouw gezelschap van een dunne vrouw. Sindsdien staan er op de Waddenzeedijk bij Holwerd twee reusachtige vrouwen in de richting van de Waddenzee te turen. De ene is dun, de andere is ronduit dik en ze zijn allebei een meter of vijf lang. Beide dames kijken uit over de groene kwelders en de altijd veranderende Waddenzee met op die dag daarboven een vriendelijk blauwe lucht met talloze windveren. In de verte zien ze de aankomende en vertrekkende veerboten met reizigers van en naar Ameland gaan. Ze staan er bij mooi weer, maar ook bij regen en storm. De twee vrouwen op de dijk bij Holwerd wachten maar op één ding en dat is: hoog water …

‘Wachten op hoog water‘ is het eerste kunstzinnige dijkproject van ‘Sense of Place’ dat na jarenlange voorbereiding tot uitvoering kwam. De beide vrouwen zijn van metaal. En ze zijn echt groot, ik schat dat ze wel vijf meter hoog zijn. Als je je uitrekt kun je net hun uitgestoken hand aanraken, Jetske laat dat in de onderstaande fotoserie goed zien. De standbeelden van beide vrouwen zijn gemaakt door de Friese kunstenaar Jan Ketelaar uit Drachten. Jarenlang heeft hij in zijn Sluis fabriek op het westelijke industrieterrein van Drachten met de beide vrouwen geworsteld om ze naar zijn hand te zetten …

Sense of Place is een project dat is opgezet door Joop Mulder (de oprichter van het Oerol festival op Terschelling), waarin landschapskunst in het Friese waddengebied centraal staat. We hebben in Fryslân nog steeds veel ruimte, daarom is het de perfecte provincie voor landschapskunst in die ruimte. Sense of Place maakt met culturele landschapsprojecten de unieke waarden van natuur, landschap en cultuurhistorie van het bijzondere UNESCO werelderfgoed Waddengebied zichtbaar. Langs de hele Waddenkust, van Den Helder tot de Dollard, op de eilanden en de vaste wal, zijn bijzondere projecten ontwikkeld  …

Jetske en ik waren die dag net op tijd om ongestoord een fotoserie van dit bijzondere wachtende koppel te kunnen maken. Vlak nadat ik de laatste foto hierboven had gemaakt, werd de dijk rondom de beelden in beslag genomen door een grote groep fietsers … ***

*** Ik lijk de laatste tijd een abonnement te hebben op plotselinge drukte op plaatsen waar het normaal gesproken lekker rustig is. Dat overkwam me de afgelopen weken ook al, toen we met Dirk en zijn eega in de Ecokathedraal waren. Daar renden plotseling twee groepen kinderen op luidruchtige wijze heen en weer, terwijl je er normaal gesproken alleen de vogels hoort fluiten. Enkele dagen later stroomde er ook nog eens een bus vol oudjes leeg om een bliksembezoek te brengen aan de Zwartendijksterschans, terwijl Jetske en ik daar net in alle rust aan de lunch zouden beginnen … 😉

Geen vogels, wel F-35 gebulder

Geplaatst op door

Ze waren mooi, maar ook behoorlijk hinderlijk, die uitgebloeide zeeasters. Ik zat al snel onder de pluisjes die aan mijn kleren plakten, terwijl Jetske in haar speciale natuurtenue nergens last van had …

Hoe dan ook, voor die pluisjes waren we niet voor gekomen. Vol goede moed zoomde Jetske nog maar eens in op de verte …

Ja warempel, daar waren ze … in de verste verte zagen we de kluten en hier en daar een andere Wadvogel zitten. Te ver om er echt iets mee te kunnen, maar Jetske had ze nu in lek geval kunnen zien …

Wat er verder vooral ook was, was het gebulder van F-35’s. In het logje ‘Stilte versus geluidsoverlast’ vertelde ik al dat er twee F-35’s laag over vlogen, terwijl wij op de kruin van de dijk stonden. Die waren op weg naar de vliegbasis Leeuwarden, daardoor zwakte het geluid relatief snel af.

Op de dag waarop Jetske en ik op de kwelder zaten, kregen we ze niet te zien. Maar wat we deze dag boven het Wad hoorden was vele malen erger. Je kon regelmatig minuten lang het sonore gebulder van de JSF’s horen. Echt gruwelijk! En dat gaat dagelijks zo door boven het Waddengebied, ons grootste stiltegebied en UNESCO Werelderfgoed nota bene. Het is om te janken. Enfin, luister en huiver …

Omdat de vogels ondanks het aanhoudende gebrom bleven waar ze waren, besloten wij uiteindelijk maar te gaan. Nadat we onze spulletjes bij elkaar hadden gezocht, liepen we terug naar de dijk. Zelfs de schapen waren daar intussen verdwenen …

Update:

Momenteel is het relatief rustig in de lucht. Acht van de 13 JSF’s die in Leeuwarden gestationeerd zijn, zitten met 165 man aan grondpersoneel een week of zes in de V.S. voor specifieke trainingsdoeleinden. Vliegbasis Leeuwarden is in principe gesloten, maar toestellen van de vliegbasis Volkel blijven hier wel hun oefenrondjes maken.