We laten het nieuwste gedeelte van de Ecokathedraal achter ons en lopen wat verder naar achteren. Al snel zien we aan de linkerkant van het pad ‘Funny Face’ verschijnen, die ons naar het pad aan de andere kant verwijst …
Langs dit pad beginnen we links en rechts de charme van de Ecokathedraal te ontdekken. Naar mate de los gestapelde stenen en tegels langer liggen, zoekt de natuur zijn plek langs, op en tussen beton en steen. Afijn, beelden zeggen meer dan woorden, verwonder je maar even …
Wanneer we een stukje verderop het trapje op de laatste foto hierboven hebben beklommen, lijkt er ineens een tempel van de Inca’s of de Azteken voor ons op te doemen …
Gisteren heb ik voor het eerst sinds mei weer een kijkje genomen in de Ecokathedraal bij Mildam. Ik volg dit project, dat begin jaren ’70 in gang is gezet door Louis le Roy, al ruim 20 jaar. Het is mooi om te zien hoe de los gestapelde stenen en tegels langzaam maar zeker worden opgenomen in de natuur …
Omdat ik vanwege een probleem met mijn onderrug nog niet los vertrouwd ben, loop ik momenteel met een stok. En dat is bij het fotograferen verdraaid lastig. De hele Ecokathedraal is echt te groot voor mij nu, daarom heb ik me beperkt tot het voorste deel. Hier is de laatste tijd weer veel bijgebouwd, zodat steen en beton hier nog de toon aangeven …
Maar geen zorgen, in het vervolg zal het later deze week al snel groener worden tussen steen en beton. Want groen was toch nog de overheersende kleur in de Ecokathedraal …
Nadat we de metershoge steile wand in het achterste deel van de Ecokathedraal hadden bekeken, beklommen we de ruïnes van ‘de oude citadel’ aan de andere kant …
Daar bevonden we ons uiteindelijk naar schatting een meter of vier boven het maaiveld. De berenklauw tiert nog steeds welig daarboven, zodat we ons behoedzaam door de kleine woestenij heen moesten werken …
Op de terugweg, die langs een andere route voerde, passeerden we onder ander de tegelmuur. Deze muur bestaat deels uit stoeptegels waarvan je gecirkelde onderkant ziet. Die cirkels zorgen vaak voor mooie schaduweffecten …
Nadat we op- en afgaand nog verschillende andere bouwwerken hadden bekeken, eindigde de rondgang uiteindelijk nadat we twee uur hadden rondgezwalkt, bij de tegelkoepel naast de majestueuze Porta-Celi …
Ik heb het verslag wat ‘ingedikt’, omdat ik sinds die woensdag alweer wat nieuwe avonturen heb beleefd, waarvan nog verslag gedaan moet worden. Aan het eind van de wandeling stelde ik voor om nog even wat na te praten op het terras bij het lokale café. Dat was echter buiten de waard gerekend, want die was vertrokken en had zijn etablissement leeg achtergelaten. Het terras van ‘het Witte Huis’ bij Olterterp bood echter een waardig alternatief …
Ter afsluiting aan dit bezoek aan de Ecokathedraal wil ik jullie nog even wijzen op de podcast-serie ‘Platte Grond’. De verhalen van Platte Grond gaan over de kracht van architectuur en over plannen voor de toekomst. Over torenhoge ambities en over het spoor soms volledig bijster zijn. Over beton, staal en stenen. Over groen, erfgoed en ontwerp. Maar vooral: over mensen.
Voor aflevering van 19 van 1 mei jl. getiteld ‘Duizend Jaar Stapelen’ ging Platte Grond op bezoek in de Ecokathedraal. Onderwerp van gesprek is Louis Le Roy, die in de jaren ‘70 met zijn ideeën onze manier van naar de natuur kijken volledig op zijn kop zette. Het moest allemaal wilder, organischer en minder geordend.
Enkele weken geleden kreeg ik een mailtje van medeblogger Dirk van ‘Fotografie als een rode draad door mijn leven‘. Hij en zijn vrouw hadden het plan opgevat om in de eerste week van mei een paar door te brengen in Earnewâld. Hij vroeg of ik er wat voor zou voelen om hen te begeleiden bij een wandeling door de Ecokathedraal bij Mildam. Nadat ik in het verleden met de Vlaamse bloggers Matroos Beek en Oma Baard al positieve ervaringen had opgedaan met Vlaamse bezoekers in de Ecokathedraal, kon ik dat Dirk zeker niet weigeren …
Vorige week woensdag was het zo ver. Omdat wandelen met twee fotografen en twee vrouwen een betere match is dan twee fotografen met één vrouw, vroeg ik Aafje of ze zin had om mee te gaan. En dat had ze wel, want Aafje was ook al een paar jaar niet meer in de Ecokathedraal geweest. Eenmaal in de Ecokathedraal nam ik het gezelschap na de passage van de ‘Porta-Celi’ (foto boven) meteen mee naar ‘de Twee Torens’ (foto linksonder), ongeveer halverwege het project. Daar achter die torens bevindt zich de rustplaats, die Louis Le Roy, de initiatiefnemer van de Ecokathedraal, daar ooit voor zichzelf had gecreëerd …
Op dat plekje achter die twee torens zit ik tegenwoordig ook graag even. Zo ook die middag. Nadat ik onderweg hier naar toe al het een en ander had verteld over het ontstaan van de Ecokathedraal, gaf ik mijn gasten in dit mooie deel van de Ecokathedraal even de vrije hand …
Nadat mijn benen even wat rust hadden gehad, trokken we verder naar achteren. Daar beklommen de vrouwen even later de ruïnes op de heuvel al. Ik nam Dirk eerst even mee over een paadje, dat ons in het achterste deel naar basis van de Ecokathedraal voerde. Hier is Louis Le Roy omstreeks 1970 begonnen aan de bouw van de Ecokathedraal …
Dit is een mooi moment om een programma van Omrop Fryslân uit 2005 over Louis le Roy – ‘de Billy Graham van het onkruid’ – in herinnering te roepen. In deze documentaire vertelt Le Roy uitgebreid over zijn filosofie en zijn manier van werken in en aan de Ecokathedraal. We zien hem daarbij op verschillende momenten ook aan het passen, meten en slepen van zwaar materiaal …
Sinds 1970 werkte Le Roy hier in alle rust op zijn eigen grond aan zijn Ecokathedraal. Op een weiland van drie hectare plantte hij wat jonge bomen en liet hij al het overtollige bouwpuin van de gemeente Heerenveen storten. Hier bouwde hij tweeënveertig jaar aan een stelsel van paden en gebouwen die zijn opgetrokken uit gestapelde bakstenen, trottoirtegels, stoepranden en ander overtollig materiaal. Meer dan vijfentwintighonderd vrachtwagens vol puin heeft hij in zijn leven verwerkt en gestapeld, met niet meer dan een paar werkhandschoenen, een schep, een kruiwagen en een rubberen hamer. Louis le Roy is overleden in 2012, maar sympathisanten, verenigd in de Stichting Tijd, stapelen tot op de dag van vandaag lustig door.
Ook filmisch zit deze documentaire mooi in elkaar. Laat je niet afschrikken door de korte Friestalige inleiding, dat is slechts ter introductie. Voor het begrip van de rest van de documentaire is het niet van belang, omdat Le Roy Nederlandstalig is.
Een kuier naar het achterste deel van de Ecokathedraal zat er die dag niet in. Maar ik kon het niet laten om nog een klein stukje verder te lopen, zodat ik nog even een blik kon werpen op één van de oudste stukjes van de Ecokathedraal in het voorste deel …
Kijk nou eens wat een mooie tafereeltjes er ontstaan, wanneer weer en wind jarenlang hun gang kunnen gaan met wat gestapelde stenen tussen een paar oude bomen …
Daarmee had ik voor die dag het verste punt bereikt. Het was tijd om via de makkelijkste route terug te keren, over het hoofdpad, langs de muur met de schaduwen en de deels gele stenen en langs ‘het clowntje’. Het is bijna een cultuurshock om ineens van de met mos bedekte oude stapelwerken terug te keren in het strakke nieuwere deel van de Ecokathedraal …
Vlak voor de ‘Porta Celi’ kon ik het toch niet laten om nog even een zijpaadje te nemen. Zo kon ik ook nog even een blik werpen op de manshoge koepel en het sierlijke muurtje ernaast …
Nadat ik tot slot nog even een foto van de‘Porta Celi‘ had gemaakt, heb ik nog even een kwartiertje in ‘het zitje’ in het voorportaal gezeten. Hopelijk lukt het in april om weer eens tot achterin te komen. En als het niet in april lukt, dan maar ergens begin mei …
Zodra je ergens op een hoogste punt bent aangekomen, volgt er vervolgens uiteindelijk weer een afdaling. Zo ook hier, na mijn korte pauze bij de tempel op het hoogste punt voor in de Ecokathedraal, ben ik via de onderstaande trap aan de andere kant van de heuvel weer afgedaald …
Ook hier dalen we eerst weer af naar een tussenniveau. Daar treffen we onder andere het torentje met de ronde top op de foto linksonder aan, op de foto rechtsonder lijken we een deel van de basis van een oud vestingwerk te zien …
Terwijl ik verder afdaal, vallen de schaduwen op de lange muur met de deels geelgroene stenen op. Terug op de bosbodem rijzen er aan alle kant weer stukken steen en beton omgeven met mos op …
Het zal duidelijk zijn, aan mos viel in dit al wat oudere deel van de Ecokathedraal niet te ontkomen. Het veelal frisgroene mos was kleurbepalend tussen het verder overheersende grijs en bruin van stenen en oud gebladerte op de grond …
Ik pak de draad weer op waar ik hem gisteren heb laten liggen, bij de vrijwel altijd natte, en daardoor vaak wat gladde trap naar een tussenniveau in het voorste deel van de Ecokathedraal …
Het is meteen duidelijk dat we in een al wat ouder deel van de Ecokathedraal terecht komen. Hier is duidelijk al meer mos en andere begroeiing tussen de stenen tot leven gekomen dan in het nieuwste deel, dat hier gisteren te zien was. Wat verder opvalt in de onderstaande foto is het brede scala aan materiaal waarmee de Ecokathedraal in de loop der jaren is opgebouwd. Dat varieert van trottoirbanden, stoeptegels en straatstenen tot oudere metselstenen tot ruw, ongepolijst beton …
Aan mos, robertskruid en andere kleine plantjes die zich in de kieren tussen de stenen nestelen, is hier geen gebrek. Die planten laten zich zien, de vele kleine spinnen en insecten die ongetwijfeld ook tussen de kieren zitten, blijven verborgen in de donkere kieren en spleten …
Via het tussenniveau zijn we intussen aangekomen op het hoogste deel voor in de Ecokathedraal. Ik schat dat je hier ca. 4 m boven het maaiveld staat …
Op de bovenstaande foto net niet zichtbaar, nestel ik me sinds een aantal jaren bij mooi weer graag even naast de tempel in de zon. Daar heb ik ook ditmaal even lekker gezeten, met zicht op bloeiende katjes niet ver voor me …
Afanja's Weblog 