Nadat ik in de zomermaanden af en toe nauwelijks 50 meter kon lopen, omdat de warmte alle kracht uit mijn door MS geplaagde lichaam leek te zuigen, kom ik sinds vorige week langzaam maar zeker weer wat tot mezelf. De lagere temperaturen rond de 20°C van de afgelopen week deden me duidelijk goed. Het is alleen zo jammer dat de temperaturen nu meteen weer doorslaan naar de andere kant. Want met de maxima van 10-13°C dit weekend kan ik ook weer niet echt uit de voeten.
Afijn, een langeafstandsloper zal ik wel nooit meer worden, maar ik ben al lang blij, dat ik afgelopen week weer eens op mijn gemak een paar fotokuiertjes kon maken op vreemd terrein, zoals bij de oude begraafplaats. Dat biedt weer wat hoop voor de toekomst, en daar had ik in de zomer wel eens zo mijn twijfels over …
Verder ben ik onlangs weer eens bij de neuroloog geweest. Dat was om meerdere redenen al langere tijd geleden. Daarom heb ik nu een herstart gemaakt met een nieuwe neuroloog en een nieuwe ms-verpleegkundige. Met beide heb ik inmiddels een goed eerste gesprek gehad. Een vraag van mij om een bepaald medicijn te mogen proberen, dat direct gericht is op het loopvermogen, viel in goede aarde bij de neuroloog. De beoordeling daarvan is intussen gestart. Binnenkort mag ik eerst weer eens een uurtje in MRI liggen, dan zien we op basis daarvan wel verder.
Het beeld op de bovenstaande foto zal ik in de wachtkamer bij de afd. Neurologie de komende tijd nog wel vaker zien. Maar dat is prima, het belangrijkste is dat ik voorlopig hopelijk weer verheugd licht bergop voort kan gaan, al zal het evenwicht wel wankel blijven …
Dat het een warme en droge zomer was, is intussen een open deur. Nu ik alle cijfertjes op een rij heb gezet en daar wat grafiekjes van heb gemaakt, weet ik nu heel aardig hoe de zomer in ons tuintje ongeveer is verlopen. Om te beginnen het meest eenvoudige temperatuurgrafiekje, hierin staan per maand en daarnaast over de hele zomer de gemiddelde temperaturen. Rood staat voor de gemiddelde temperatuur in ons tuintje in 2022, blauw staat voor de gemiddelde temperaturen in onze tuin over de periode 1971-2000. Iedere zomermaand verliep dit jaar duidelijk warmer dan normaal. De gemiddelde temperatuur kwam in ons tuintje uit op 18,6°C. Daarmee was deze zomer hier 3 graden warmer dan de gemiddelde zomer in de periode 1971-2000 …
In de tweede grafiek zijn de maximumtemperaturen per dag te zien. Daaruit valt te leren dat we hier deze zomer 75 warme dagen (20°C of warmer) hadden, over de periode 1971-2000 telde de zomer gemiddeld ca. 49 warme dagen. We hadden 22 zomerse dagen (25°C of hoger), tegen ca. 15 in de periode 1971-2000. Tot slot heb ik in ons tuintje 7 tropische dagen (30°C of hoger) kunnen noteren, tegen ca. 3 in de periode 1971-2000. De warmste dag was 19 juli met de absolute recordtemperatuur van 35,6°C …
Dus ja, het was warm. Hoe warm? Wel, in mijn meetreeks van 2003-2022 is de zomer van 2022 met gemiddeld 18,6°C met stip binnengekomen op nr. 2. Alleen de zomer van 2018 was met 18,8°C warmer. En dat geldt niet alleen voor ons tuintje, ook volgens het KNMI in De Bilt was de zomer van 2018 net wat warmer …
Van de temperaturen stappen we over op de neerslagcijfers. Van 1 juni tot 1 september viel er maar 166 mm regen in onze tuin. In de periode 1971-2000 was dat gemiddeld ongeveer 200 mm. Hoewel het een droge zomer was, hadden we hier in het noorden nog het geluk dat juni met 101 mm een relatief natte maand was. Maar intussen zijn we wel weer aan een buitje toe …
Het volgende grafiekje laat per dag de neerslagcijfers in onze tuin zien. De natste dag was 6 juni, toen er ruim 28 mm regen viel. Daarna werd ’t geleidelijk droger. In Fryslân hebben we nu een neerslagtekort van ca. 200 mm …
Het laatste grafiekje toont de jaarlijkse neerslagcijfers over de periode 1971-2000. Alleen in de zomers van 2003, 2018 en 2019 viel er minder regen in ons tuintje …
Persoonlijk slotwoord
Tot zover de cijfers, waar afgezien van misschien een tik- en rekenfoutje weinig op af te dingen valt. Ik sluit af met een wat meer persoonlijke noot. Wat die warmte met mij doet, is niet meetbaar. Maar laat ik ervan zeggen dat het voor mij echt veel te warm was. Het was weer een flink tikkie erger dan in de horrorzomer van 2020. MS en warmte zijn geen vriendjes. Dat wist ik al, toen we na de diagnose in 2004 van de neuroloog het advies kregen om in de vakanties maar niet meer af te reizen naar Zuid-Frankrijk. Dat hebben we sindsdien ook niet meer gedaan. Maar de warmte van Zuid-Frankrijk lijkt sindsdien echt ieder jaar dichterbij te komen, en vluchten kan niet meer.
De warmte heeft deze zomer voor het eerst echt een langdurige verlammende en doodvermoeiende werking op mijn hele lijf gehad. En dat is nog steeds niet voorbij. Aanvoer van drie maanden warmte zal zeker een maand met temperaturen rond de 20°C of lager vergen om die warmte weer te laten afvloeien, schat ik. Terugkomen op het niveau van voor de zomer, zal zeer waarschijnlijk niet meer lukken, tenzij de neuroloog nog nieuwe mogelijkheden ziet. We gaan het zien. Intussen blijf ik, zoals ook in de afgelopen zomer, mijn best doen om te blijven bewegen en fotograferen. Ik zal wat vaker een greep in mijn archief doen en de tuin zal hopelijk inspiratie en mogelijkheden blijven bieden, zoals dat zelfs op de warmste dag van het jaar het geval was met de onderstaande foto’s …
Gisteren hebben we voor het eerst sinds lange tijd weer eens een paar uurtjes in het ziekenhuis doorgebracht. Niet dat er direct iets ernstigs aan de hand was, maar er stonden wel een paar serieuze gesprekken op de agenda met wat sinds enige tijd mijn ms-verpleegkundige en neuroloog zijn …
Afgelopen week had ik me op beide gesprekken terdege voorbereid, zoals ik dat ook in mijn arbeidzame leven gewend was. Dat heeft zijn vruchten afgeworpen, want we hebben in beide gesprekken datgene bereikt wat we voor ogen hadden …
Tussen beide gesprekken door werd mijn aandacht getrokken door de verlichting in de leuningen van het trappenhuis op de afdeling. Ik kon het niet laten om daar in het voorbij gaan even een paar plaatjes van te schieten …
Vanmorgen hebben we weer eens genoeglijk bijgepraat met de neuroloog. Over de MS was weinig te melden, die kabbelt ook na zeven jaar nog steeds rustig voort. Wat me nog altijd het meest plaagt is die voortdurende vermoeidheid, maar daar bestaat nu eenmaal geen pilletje tegen, dus dat is en blijft een kwestie van mee leren leven. Over de tekenbeet die ik onlangs heb opgelopen, moest ik me maar niet teveel zorgen maken, zei de neuroloog, omdat de voorgeschreven antibiotica een probaat middel is om Lyme te voorkomen. Nadat we nog even kort hadden bijgepraat over mijn fotokuiertjes, zijn we weer huiswaarts gegaan …
Aan het begin van de middag ben ik even naar De Leijen gereden. Door het natte rietland ben ik bij Doktersheide naar het prieeltje gelopen. Daar heb ik een tijdje over het water staan turen …
Heel even leek de zon door het gesloten wolkendek te zullen breken, maar het bleek slechts een schijnbeweging te zijn. Het was grijs en het bleef grijs, en dat had een mooi vaag coulissenlandschap tot resultaat …
Behalve grijs was het ook knap winderig en frisjes. Terwijl ik tegen de ballustrade geleund stond te fotograferen, blies de wind af en toe gemeen om het hoekje van het prieeltje, wat eigenlijk niet kan om het prieeltje rond is en dus geen hoeken heeft, maar vooruit …
Nadat ik voldoende was uitgewaaid en uitgekeken raakte op de grijze coulissen, ben ik via Earnewâld en Oudega weer huiswaarts gereden. Onderweg kreeg ik nog de kans om een mooie witte buizerd en een paar reeën op afstand te kieken. Die foto’s gaan eerst even het archief in, zodat ik ook nog wat heb voor de regenachtige dagen die ongetwijfeld zullen komen …
En terwijl ik dit logje zit te tikken, komt de zon tevoorschijn … Better let as net … 🙂
Afanja's Weblog 