Weerbeeld maart 2013

Voor het eerst in ruim een maand is er afgelopen nacht en vanmorgen eindelijk weer eens regen van betekenis gevallen. Op dit moment zit er 10 mm in de regenmeter, en daar zal vandaag en morgen nog wel wat bij komen. Dat kan allemaal helemaal geen kwaad, want landbouw en natuur waren hard aan wat vocht toe.

Nu nog wat hogere temperaturen, want daar zijn me zijn allen ook hard aan toe na een erg koude maart. En dat terwijl maart zo veelbelovend van start ging. Na een paar grijze dagen met ’s nachts lichte vorst liepen de maximumtemperaturen op 5 en 6 maart op tot ruim 15 graden, in het zuiden van het land werd het zelfs ruim 18 ºC. Samen met mijn fotomaatje heb ik op 6 maart dan ook voor het eerst dit jaar lekker in de buitenlucht in het rietland zitten lunchen …

130306-1338x

Daarmee hadden we de warmte meteen gehad voor de rest van de maand. De temperaturen daalden pijlsnel naar waarden die veel meer aan winter deden denken dan aan voorjaar. In totaal heb ik 25 vorstdagen (minimumtemperatuur lager dan 0,0 °C) kunnen noteren, normaal zijn dat er in maart ca. 9. Wat vrijwel nooit voorkomt in maart, zijn ijsdagen (dagen waarop de maximumtemperatuur niet boven het vriespunt komt), in de afgelopen maand deed dit fenomeen zich tweemaal voor …

130402-temp-maart

Door de krachtige tot stormachtige oostenwind was het vooral voor het gevoel bijzonder koud. Tussen 22 en 26 maart lagen de gevoelstemperaturen ook overdag veelal tussen -10 en -15 graden, waarden die eind maart zelden voorkomen. De laagste werkelijk gemeten temperatuur was -13,3 graden op 13 maart in het Limburgse Ell. In ons tuintje was de laagste temperatuur in maart -6,4 °C …

130310-1353x

Volgens het KNMI is maart sinds 1987 niet zo koud geweest. De laatste decade was de koudste in ruim honderd jaar sinds de meetgegevens bekend zijn. In De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op 2,5 °C, tegen normaal over de periode 1971-2000 ca. 5,8 °C. In ons tuintje was het in maart gemiddeld 1,0 °C tegen normaal ca. 5,0 graden. Kortom: ons gevoel heeft ons niet bedrogen, het was ècht koud in maart. Kijk maar eens naar de gemiddelde maarttemperaturen in ons tuintje sinds 2003 …

130402-gemtemp-maart2003-2012

Behalve koud was maart ook droog. Normaal valt er in maart ca. 60 mm neerslag, in de afgelopen maand viel er slecht 25 mm, waarvan de helft op één dag viel. Zaterdag 9 maart was een gedenkwaardige dag, in het hele land regende het zonder onderbreking 24 uur aaneen. Niet eerder, sinds het begin van deze metingen in 1930, heeft het zo langdurig geregend volgens het KNMI. De weinige neerslag die er in de rest van de maand viel, viel meestal in de vorm van sneeuw of natte sneeuw. Op 11 en 12 maart viel in het zuiden van het land plaatselijk zo’n 15 cm. Dat bleef ons in het noorden gelukkig bespaard …

130402-neerslag-maart

Het meest opmerkelijke beeld van de afgelopen maand vond ik toch wel de bevroren vlakte van de Leijen. Op 26 maart was het meer voor de tweede keer dit jaar bevroren zo ver het oog reikte …

130326-1151x

Het was één van die dagen waarop een ijskoude noordoostenwind over de vlakte blies, met gevoelstemperaturen van -10 tot -15 graden tot gevolg. Lang hielden mijn fotomaatje en ik het dan ook niet uit bij het prieeltje aan de westkant van de Leijen, de temperaturen van 5 en 6 maart liggen ons toch beter …

130326-1204x

Was het dan alleen maar kommer en kwel in maart? Nee hoor, voor het eerst sinds jaren zaten er in de afgelopen weken regelmatig wat sijsjes in ons tuintje. Bij gebrek aan vrolijke voorjaarsbloeiers gaven zij de maand hier voor een belangrijk deel kleur, daarom morgen nog wat sijsjes tegen een vriendelijk blauwe lucht in de hazelaar …

130325-1544x

Weerbeeld februari 2013

Februari begon zacht en tamelijk zonnig. Op 4 februari werd het 8,4 ºC in ons tuintje, en dat was meteen de hoogste temperatuur die er in februari op de thermometer verscheen. Op 6 februari stond de hazelaar in ons tuintje al volop in bloei, zoals op de onderstaande foto te zien is …

130206-1204x

Na die zachte start werd het echter al snel weer kouder. Vanaf 5 februari daalde de minimumtemperatuur 10 nachten achtereen weer tot onder het vriespunt. In totaal telde februari in ons tuintje 19 vorstdagen, maar met uitzondering van één nacht waarin het kwik daalde tot -5,7 ºC, bleef het voortdurend beperkt tot lichte vorst (minimumtemperatuur tussen 0 en -5 ºC). Ook overdag bleef het koud met veelal maximumtemperaturen net boven het vriespunt, maar ijsdagen (max. temp. lager dan 0,0 ºC) hebben zich niet voorgedaan. Over de periode 1971-2000 telde februari in onze omgeving gemiddeld 5 ijsdagen. Uiteindelijk kwam de gemiddelde temperatuur in februari uit op 1,1 ºC, ruim een graad onder het langjarig gemiddelde over het tijdvak 1971-2000 …

130302-temp-februari

Met koud weer heb ik op zich nog niet zo gek veel problemen, daar kun je je tenslotte op kleden. Maar als het daarbij zoals in de afgelopen maand drie weken achtereen grijs en grauw is, dan gaat het winterweer uiteindelijk toch wel vervelen, want in fotografisch opzicht is dat wel het minst fotogenieke weer. De onderstaande foto heb ik op 12 februari gemaakt bij de Merskenheide, bij wijze van uitzondering zat er op dat moment zowaar enige tekening in de lucht …

130212-1401x

Ondanks het feit dat het vrijwel voortdurend grijs en bewolkt was, was februari een droge maand. In ons tuintje is in februari 27 mm neerslag gevallen, tegen normaal over de periode 1971-2000 gemiddeld zo’n 44 mm. De meeste neerslag viel in de eerste vijf dagen van de maand in de vorm van regen …

130302-neerslag-februari

Terwijl er bij ons in de nacht van 14 op 15 februari nog eens een klein laagje sneeuw viel, veroorzaakten ijzel, ijsregen en sneeuw op 14 februari in een groot deel van het land overlast. Het laagje sneeuw was in ons tuintje in de loop van de ochtend al weer verdwenen. Op 23 en 24 februari trok een sneeuwgebied van zuidoost naar noordwest over ons land. In een groot deel van het land sneeuwde het licht maar langdurig, maar in ons tuintje bleef het groen en grijs. In het zuiden van Limburg leverde de sneeuwval lokaal een sneeuwdek van meer dan 15 cm op …

130215-0028x

Al met al was februari wat mij betreft een grijze en kille maand, die we maar het best zo snel mogelijk kunnen vergeten, en dat lukt met het huidige fraaie weer prima. Gistermiddag heb ik bij een temperatuur rond de 15 graden heerlijk vitaminen zitten tanken op mijn geliefde bankje bij de dobbe in het Weinterper Skar. Niet eerder was het in ons land op 5 maart zo warm, in het zuiden werd het hier en daar zelfs 18 graden. Hopelijk lukt het vandaag om samen met mijn fotomaatje op een vergelijkbaar plekje in De Weerribben of De Wieden nog eens in de herhaling te gaan. We moeten er nu maar even van profiteren, want het zou lijkt erop dat we volgende week nog eens met een winters staartje worden geconfronteerd …

130305-1304x

Weerbeeld januari 2013

Januari begon zoals december eindigde: zacht, nat en grijs. Over de eerste 10 dagen kwam de gemiddelde temperatuur in ons tuintje uit op 6,7 ºC en het was allerminst aantrekkelijk om er op uit te gaan en foto’s te maken …

130108-1435x

Op 12 januari kwam ons land in de greep van de winter. Een hogedrukgebied boven Scandinavië zorgde bij ons voor een noordelijke- en later oostelijke aanvoer van koude lucht. Al snel lag er een eerste laagje ijs op sloten en plassen …

130114-1419x

Omdat er een serieuze vorstperiode aan leek te komen, legde Wetterskip Fryslân de gemalen vanaf 14 januari stapsgewijs stil, zodat het water tot rust kon komen en het ijs verder zou kunnen groeien. Er volgde een periode van 13 ijsdagen achtereen waarbij de maximumtemperatuur niet meer boven het vriespunt kwam. Normaal telt januari in onze omgeving ongeveer 5 ijsdagen …

130202-temp-januari

Tot een officiële koudegolf kwam het niet in ons land. Daarvoor zijn er in De Bilt minimaal vijf ijsdagen met drie dagen strenge vorst nodig. In De Bilt dook het kwik echter maar twee dagen onder de min 10 graden. Wolken temperden vaak de nachtelijke afkoeling. In ons tuintje bleef het beperkt tot slechts 1 nacht met strenge vorst met een laagste temperatuur van -11, 6 ºC. Tot echte schaatstochten over meren en kanalen kwam het dan ook niet. In Fryslân bleef het schaatsen beperkt tot ondergelopen polderland in o.a. de Jan Durkspolder en de Ryptsjerksterpolder …

130123-1411x

De ijsclub Lyts Begjin uit Earnewâld zette alles op alles om op zaterdag 19 januari de Jan Durkspolder Familietoertocht te organiseren, maar omdat de IJswegencentrale Smallingerland volgens de letter der wet handelde en er nog niet genoeg ijs lag, kon dit niet doorgaan. Een week later was het echter wel zo ver, zodat 3000 mensen de tocht konden rijden …

130117-1607x

Uiteindelijk kwam de gemiddelde temperatuur in ons tuintje deze maand uit op 1,1 ºC, tegen normaal over de periode 1971-2000 ca. 2,2 ºC. Kortom: januari was koud, maar zeker niet extreem koud, en je kon dan ook best in minirok op de schaats de polder in …

130123-1448x

Op 27 januari kwam er een eind aan de vorstperiode. De laatste vijf dagen van de maand liepen de temperaturen weer een paar maal op tot boven de tien graden. Nadat het in de vorstperiode een paar maal tot sneeuwval was gekomen, viel de neerslag in de laatste dagen van januari weer in de vorm van regen. In totaal is er in januari in ons tuintje 56 mm neerslag gevallen, daarmee was het aan de droge kant, want normaal valt er in deze periode zo’n 67 mm neerslag …

130202-neerslag-januari

Na winterse perioden in de eerste helft van december 2012 en in januari 2013 is op dit moment het wachten op de derde winterse periode van deze winter, die ons naar het zich laat aanzien vanaf morgen weer vorst en sneeuw zal brengen …

130204-temp-verwachting

De winter van 2010-2011

Nu het voorjaar zijn intrede heeft gedaan, is het hoog tijd om het weerbeeld van de afgelopen winter nog eens even te schetsen. Daar ben ik overigens vrij snel mee klaar, want het was geen winter die lang in het geheugen zal blijven hangen.

De winter begon zo mooi, met een lange vorstperiode die rond 24 november begon. December was met een gemiddelde temperatuur van -2,6 ºC in ons tuintje de koudste wintermaand in 40 jaar, maar na de jaarwisseling ging de winter echter als een nachtkaars uit. Zowel januari als februari waren relatief zacht …

110314-temp-winter-2010-2011

Door de extreme kou in december gaat de winter van 2010-2011 toch nog de boeken in als een koude winter. In ons tuintje ben ik uitgekomen op een gemiddelde temperatuur van 1,0 ºC, tegen normaal ca. 2,6 ºC. Het KNMI in De Bilt kwam uit op een gemiddelde temperatuur van 2,3 graden, tegen 3,3 ºC normaal. De afgelopen winter telde in ons tuintje 56 vorstdagen, waarvan 29 in december. Een vorstdag is een dag met een minimumtemperatuur onder nul. Het kwam slechts eenmaal tot strenge vorst, en de winter telde 20 ijsdagen, waarvan 19 in december. Op een ijsdag blijft het de hele dag vriezen …

Het temperatuurverloop zag er in ons tuintje als volgt uit:

110314-temperatuurverloop-winter-2010-2011

Toch even vergelijken met de lange witte winter van 2009-2010:

110314-temperatuurverloop-winter-2009-2010

In het rijtje van de winters van 2003 tot en met 2011 staat de winter van 2010-2011 op een mooie tweede plaats …

110314-temp-winter-2003-2011

Behalve relatief koud, was de winter met landelijk gemiddeld 165 mm tegen 194 mm ook tamelijk droog. Maastricht was het natste KNMI-station, met 216 mm tegen 181 mm normaal. In De Bilt werd 193 mm afgetapt, vrijwel de normale hoeveelheid van 191 mm. In ons tuintje heb ik slechts 125 mm afgetapt, tegen normaal ca. 185 mm …

110314-neerslag-winter-2010-2011

Hoe droog de winter hier in het noordoosten was, is goed te zien in de grafiek van de neerslagcijfers in de winters van 2003 tot en met 2011:

110314-neerslag-winter-2003-2011

In december viel de neerslag eigenlijk alleen in de vorm van sneeuw. Daardoor lag er in grote delen van het land in december op vrijwel alle dagen een sneeuwdek. Op vrijdag 17 december viel met name in de Randstad en Zeeland ca. 5 tot 20 cm sneeuw. Die sneeuwval leidde tot een verkeersinfarct op het spoor, op de weg en in de luchtvaart. De dagen daarna groeide het sneeuwdek in het westen en midden van het land op veel plaatsen verder aan. Op 23 en 24 december sneeuwde het langdurig in het zuidoostelijk deel van het land.

In Fryslân kwamen we er in tegenstelling tot de lange witte winter van 2009-2010 goed vanaf wat de sneeuw betreft. Veel meer dan een sfeervol laagje lag er over het algemeen niet. Dat zorgde er in combinatie met de vrieskou voor, dat het beste schaatsijs deze winter in het noorden en oosten te vinden was. Onder andere in De Deelen, in de Jan Durkspolder en op de Leijen werden in december schaatstochten georganiseerd. Daarom sluit ik dit overzicht af met een foto van een aantal schaatsers op de Leijen, die ik op 28 december heb gemaakt. De foto is bewerkt op de iPad …

101228-1217xx

De herfst van 2010

De herfst begon rustig met een wat koele septembermaand. De gemiddelde temperatuur lag in september met 13,2 ºC een halve graad onder het langjarig gemiddelde van 13,7 ºC. Oktober begon met een heerlijke nazomerse periode, in de eerste decade kwam de gemiddelde temperatuur uit op 14,6 ºC. Daarna volgde een koude periode, waardoor de gemiddelde temperatuur uiteindelijk uitkwam op 10,1 ºC, tegen normaal 9,9 ºC. Op 17 oktober kon ik de eerste nachtvorst noteren. In november bleven de temperaturen lange tijd op en neer golven, maar vanaf de 21e werd een dalende lijn ingezet. De gemiddelde temperatuur kwam in november uit op 4,9 ºC, tegen normaal ca. 5,8 ºC …

101011-1510x

De gemiddelde temperatuur kwam in de herfst van 2010 in ons tuintje uit op 9,4 ºC, tegen normaal ca. 9,8 ºC. Bij het KNMI in De Bilt kwam de gemiddelde temperatuur uit op 9,9 ºC tegen een langjarig gemiddelde van 10,2 ºC. Het aantal warme dagen (20 ºC of hoger) bleef beperkt tot 5, waar dat er normaal ca 8 zijn. Bijzonder was dat de maximum temperaturen op laatste vier dagen van de maand onder het vriespunt bleven, echte ijsdagen dus …

101201-temp-herfst

Behalve rustige, zonnige dagen kende ook de herfst van 2010 de nodige regenachtige en buiïge dagen. Topper was in dat opzicht 14 september, toen ons tuintje op één dag 37 mm te verwerken kreeg …

100925-1337x

Landelijk viel in de herfst van 2010 ongeveer de normale hoeveelheid neerslag: 241 mm tegen een langjarig gemiddelde van 235 mm. Dankzij de natte septembermaand was het in ons tuintje aan de natte kant: 270 mm tegen normaal ca. 231 mm …

101201-neerslag-herfst

Mogelijk als gevolg van de natte zomer gaat 2010 de boeken in als een zeer rijk paddenstoelenjaar. Er waren niet alleen veel paddenstoelen, er kwamen ook bijzondere soorten tevoorschijn. Zelf heb ik dit jaar veel minder paddenstoelen gefotografeerd dan voorgaande jaren, maar in dit overzicht mogen ze toch niet ontbreken …

100915-1138x

Wat ook niet mag ontbreken, is een foto die de kou aan het eind van de meteorologische herfst laat zien: sneeuw en ijs op de dobbe in het Weinterper Skar op 30 november:

101130-1225x

Weerbeeld november 2010

November kende een zacht begin, in de eerste week van de maand kwam de gemiddelde temperatuur uit op 9,5 ºC. Het was ook nat in die eerste week, in ons tuintje viel in die periode 31 mm regen, bijna de helft van wat er in de hele maand viel. De buienluchten leverden regelmatig fraaie plaatjes op …

101106-1500x

Daarna volgde een wisselvallige periode, waarin de temperaturen daalden naar normale waarden voor de tijd van het jaar. Vanaf 21 november zette de temperatuur een dalende lijn in en gingen we de winter in. In ons tuintje resulteerde dat in 9 vorstdagen (minimumtemperaturen onder 0 ºC) en 4 ijsdagen (maximumtemperaturen onder 0 ºC). De laagste temperatuur van -6,6 ºC werd bereikt op 27 november. Uiteindelijk kwam de gemiddelde temperatuur in ons tuintje uit op 4,9 ºC, tegen normaal ca. 5,8 ºC (over de periode 1971-2000) …

101201-temp-november

Behalve in de eerste week was het vooral op 11 en 14 november een natte boel. Een echte zware novemberstorm is ons bespaard gebleven, maar stormachtig was het wel op 11 en 12 november. Aan zee stond af en toe een storm, kracht negen, en in de kustprovincies kwamen windstoten voor van ca. 75 tot ruim 100 km/uur. Op de Leijen verschenen de eerste schuimkopjes. In totaal viel er in ons tuintje 74 mm neerslag, tegen normaal ca. 80 mm. Bij ons is november relatief droog verlopen, maar dat was in het zuiden wel even anders, daar werd gemiddeld 90 tot 150 mm afgetapt. Op 26 november werden we verrast met de eerste sneeuw. Bij ons bleef dat beperkt tot een centimetertje, terwijl er elders in het land tot een centimeter of vijf viel…

101201-neerslag-november

Ondanks het feit dat oktober en november hier in de omgeving niet extreem nat waren, hadden veel boeren het moeilijk met de oogst dit jaar. De maïsoogst werd deels met rupsvoertuigen van het land gehaald, en ook de aardappelrooiers hadden het vaak niet gemakkelijk. Tussen Luxwoude en Langezwaag kon de aardappeloogst op 22 november net op tijd binnen worden gehaald …

101122-1416x

Vaak heb ik moeite om de meestal saaie, grijze en grauwe novembermaand door te komen. Hoewel het bepaald geen zomerse november was, ben ik er dit jaar redelijk makkelijk doorheen gerold. Daar zal het winterweer van de laatste week vast niet helemaal vreemd aan zijn, want hoewel mijn lijf steeds minder goed tegen de kou kan, ben ik toch nog steeds wel een kind van de winter. Maar eerlijk is eerlijk: op deze eerste dag van de meteorologische winter blijf ik toch maar binnen, want aan gevoelstemperaturen van -15 tot -20 ºC ben ik echt nog niet toe …

101130-1222x