Peije Rasp, de laatste speelman

Vanaf het Franse Pleintje wandelde ik naar het carillon, dat precies in het centrum van het oude Drachten staat. Tot de demping van de Drachtster Vaart halverwege de jaren 60 lag hier een ophaalbrug om van noord naar zuid te kunnen komen …

Tussen 2012 en 2015 is de Drachtster Vaart vanaf het centrum in westelijke richting heropend. Ten tijde van de turfwinning bracht ’t water welvaart, tegenwoordig hoopt men een graantje van het watertoerisme mee te pikken …

Aan de waterkant staat een beeld van Peije Rasp (1879- 1941), gemaakt door Mindert Wilstra. Peije was een in Ureterp als Freerk de Jong geboren straatmuzikant. Hij was de laatste echte speelman die bijna veertig jaar door Zuidoost-Fryslân zwierf met zijn trekharmonica. Hij speelde wat de mensen wilden: “Wat moat it wêze, in psalmke of in walske?” was zijn gebruikelijke vraag. Hij speelde op bruiloften en partijen, maar scharrelde ook als straatmuzikant zijn kostje bij elkaar. Hij begeleidde reisjes van ouden van dagen en zorgde ’s winters voor sfeer op het ijs. Bekend is het verhaal dat hij eens op zijn knieën voor het open raam van een ziek kind een uur lang zachtjes muziek maakte. Geen wonder dus dat Peije een eervol plekje in het centrum van Drachten heeft gekregen op de plek waar hij veel heeft gespeeld …

Op de draagbalken van het carillon staat een tekst van de schrijver en dichter Harmen Wind. Deze tekst verwijst naar de vier elementen: aarde, vuur, water en lucht en is zowel in het Nederlands (buitenkant) als in het Fries (binnenkant) aangebracht. Ook de relatie van Drachten met de turfwinning en het belang van de Drachtster vaart liggen in de tekst besloten…

Kwebbelende vrouwen

Gisteren liet ik hier al het beeld ‘Moeder die haar kind leert zwemmen’ zien. In de Noorderpromenade in Drachten staat een tweede beeld van Kees Verkade. Op één van de bankjes rondom de plataan op het Franse Pleintje zitten sinds 1973 twee ‘Kwebbelende vrouwen’ …

Het kunstwerk stelt onmiskenbaar twee winkelende vrouwen voor, die even uitrusten op een bankje. Zonder gedetailleerd te werk te gaan, beeldt de kunstenaar met simpele lijnen en vormen de beide vrouwen heel goed uit. De bronzen bank is onderdeel van de bankjes rond de boom. Op een drukke, zonnige dag vallen de twee kwebbelende vrouwen nauwelijks op tussen het winkelende publiek dat rondom hen plaatsneemt …

Moeder geeft zwemles

Hoewel alle hectiek in Amerika gisteren voor mij niet helemaal onverwacht kwam, heeft het er wel voor gezorgd dat het later werd dan voorzien, voordat ik bed kwam. Na vijf uurtjes slaap had ik er halverwege de ochtend behoefte aan om eerst maar eens een frisse neus te halen …

Toen we vorige week hoorden dat beeldhouwer Kees Verkade op 29 december was overleden, bedachten wij ons dat er ook beelden van hem in Drachten staan. Omdat de motregen toch niet uitnodigde om ergens in de natuur een fotokuier te maken, besloot ik vanmorgen wat foto’s van die beelden te maken …

Bij zwembad ‘de Welle’ in Drachten staat sinds 1975 het bronzen beeld ‘Moeder die haar kind leert zwemmen’. Het verbeeldt op realistische, maar losse wijze de zwemles die de moeder haar kind geeft. Met simpele lijnen en vormen drukt de kunstenaar heel goed de zwemles uit. De druppels vormden vandaag een leuk extraatje …

Een pentekening van Kirsten

Achteraf bekeken hadden zowel Aafje als mijn fotomaatje het woord ‘verrassing’ de laatste tijd al eens min of meer terloops laten vallen. Omdat dat voorafgaand aan Sinterklaas was, besteedde ik er geen aandacht aan. Ik ben al van jongs af aan gewend om me eind november-begin december maar bij verrassingen en geheimpjes neer te leggen. Meestal kruipt de aap rond de vijfde wel uit de mouw.

Ditmaal gebeurde dat echter niet. Ik was het alweer vergeten, toen Aafje in de week na Sinterklaas op een dag vroeg of ze wel met de auto naar haar werk mocht, omdat ze iets groots voor mij moest ophalen. Ik was volledig overbluft en overdonderd, toen ze me aan het eind van de middag deze tekening liet uitpakken. Zo hangt hij nu aan de muur, en ik ben er echt heel erg blij mee …

De tekening is gemaakt door Kirsten Krijthe, activiteitenbegeleidster bij Revalidatie Friesland en als zodanig inmiddels een oud-collega van Aafje, maar ook zeer actief als kunstenares. Omdat Aafje mij graag mee wilde laten delen in haar pensionering, heeft ze Kirsten gevraagd of zij een tekening van mij wilde maken zoals ik de afgelopen 15 jaar fotograferend door Fryslân gekuierd ben.

Kirsten heeft alle door Aafje voorgestelde elementen op haar geheel eigen wijze op het papier weergegeven. Het skûtsje dat met een witte snor het water doorklieft, de Friese vlag fier in top, een Fries paard dat met wapperende manen door de wei galoppeert, de grutto als ‘Kening fan de greide’ op zijn troon, op de voorgrond de laatste kievit en de schaatser die door het wit berijpte Fryslân onder voortdrijvende wolken blijft trainen voor die ene tocht …

Heel fijn gestipt heeft Kirsten er zelf nog een mooi pompeblêd in de fok aan toegevoegd. Fijn gestipt …? Jawel, op dit formaat is dat niet goed te zien, maar de originele tekening van 30 x 30 cm bestaat volledig uit kleine stipjes …

Al die elementen maken samen Fryslân, waarvan ik weet dat ik er nu niet meer weg wil. Hier ben ik geboren, hier wil ik graag nog een jaar of wat vrij en veilig met mijn camera rondstappen en hier wil ik uiteindelijk ook mijn laatste adem uitblazen.

Morgaine had het verhaal erachter aardig doorzien in haar reactie.
De meest opvallende vraag kwam van OmaBaard, zij vroeg wat ik met paarden heb. Behalve dat ik vooral Friese paarden erg mooi vind, heb ik er niet zo gek veel mee. Zeker sinds het beste paard van stal me eens zand heeft laten happen. Hoe dat zit, kun je lezen in ‘Sinterklaas en het grote zwarte paard’.

En dit is Kirsten zelf …

Meer informatie over Kirsten en haar werk kun je op haar website vinden:https://kirstenkrijthe.nl
Maar natuurlijk kun je haar en haar werk ook op Facebook vinden: Kirsten Krijthe – beeldend kunstenaar

Grutsk op ús beammen

Omabaard vroeg gisteren: “Wat stelt het bouwwerk rechts op de foto voor …?”
Eigenlijk vertelt het verhaal zichzelf d.m.v. twee Friestalige bordjes die er bij staan. Om het jullie op deze stralende junidag niet al te moeilijk te maken, heb ik er gemakshalve maar even een vertaling van gemaakt. Maar eerlijk is eerlijk, het origineel klinkt ook hier een stuk beter …

Trots

Bedacht en gemaakt door een
groepje inwoners van De Tike

Wij zijn erg blij met en
trots op onze bomen

Trots

Wakker worden
met de kop vol zweet en hars
uit een groene droom
van takken blad
en boom
en bij de koffie
nog steeds denken
dat het niet zo ging
echt niet zo was

Maar dan
in ‘t monster van blik en wielen
op naar ‘t werk
die leegte van de kale koppen
de schrik van weg die schaduw en
weg die stammen
houten tranen
gebroken bomen
gezaagd zonder afscheid

Maar deze grote jongen
van hout van hier
van u van mij
blijft bont en blijft bij ons
de reus die roept en schreeuwt het uit
geeft iedereen een kus
zo trots.

Andries de Jong / juni 2019
(Vertaling: Jan K. alias Afanja / juni 2020)

Het zal intussen duidelijk zijn … Er sneuvelt wel eens een boom die je lief is, b.v. door storm, ziekte of ouderdom. Een groepje inwoners van het dorp De Tike gaf een boom uit hun dorp een tweede leven. Dit kunstwerk, dit bouwwerk, dit project of hoe je het wilt noemen, staat aan het eind van het doodlopende weggetje Doktersheide (Google Maps) aan de westkant van de Leijen. De Tike ligt verscholen achter de bomen aan het eind van de vaart op de onderstaande foto. Ergens daarginds zal de boom hebben gestaan …

1 juno 2020 – terrasdag

De dag die je wist dat zou komen … de terrassen mogen weer open …

Doe mij toch dit rustig gelegen bankje met uitzicht maar …